|
Yog'ochni hosil bo’lishi uchun zarur bo'lgan karbonat angidrid miqdorini aniqlash
|
bet | 1/8 | Sana | 20.05.2024 | Hajmi | 8,2 Mb. | | #245896 |
Bog'liq Alijon ekologiya1
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi
“EKOLOGIYA”
fanidan
AMALIYOT
TOPSHIRIQ №1
Bajardi:Telekommunikatsiya texnologiyalari ta’lim yo‘nalishi
412-21 guruh talabasi
Ko’charov Alijon
Qabul qildi: Saidova Gulchexra
Toshkent 2024
№1 T O P SH I R I Q (AMALIYOT)
1.1-topshiriq. Yog'ochni hosil bo’lishi uchun zarur bo'lgan karbonat angidrid miqdorini aniqlash.
Har qanday katta shaharning ekologiyasini, ayniqsa, Toshkent singari ulkan texnogen metropolisni yashil maydonlarsiz tasavvur qilib bo'lmaydi. Ushbu o'ziga xos "shahar o'pkalari" shahar atmosferasini kislorod bilan boyitadi va uni tozalaydi. Yashil o'simliklar tomonidan kislorodni chiqarish jarayoni ularning o'sishi bilan bevosita bog'liqligini tushunish kerak, bu juda sekin jarayon bo’lib: daraxtlar yillar, o'nlab va hatto asrlar davomida o'sib, bir necha daqiqada yonib ketadi. Ushbu ikkala jarayonni turli yo'nalishlarda ketadigan bitta kimyoviy reaktsiya bilan ifodalash mumkin. Bir holda, uglerod atomi kislorod molekulasini biriktirib, karbonat angidrid (CO2) hosil qiladi, boshqasida esa karbonat angidrid molekulasi o'simlik tomonidan so'riladi. Shu bilan birga u parchalanadi: uglerod atomi yog'och hosil bo'lishiga xizmat qiladi va kislorod molekulasi atmosferaga chiqadi. Ya'ni, yog'ochni shakllantirish jarayonida kislorod yon mahsulot hisoblanadi.
Tabiiyki, yog'och nafaqat ugleroddan tashkil topmaydi. Har bir o'simlik ma'lum miqdorda suv va mineral tuzlarni o'z ichiga oladi. Ma'lumki, yangi kesilgan o'tin yomon yonadi va quyosh qizdirganidan keyin ko'p miqdordagi suv bug'lari chiqadi, yonayotgan ho'l yog'ochdan chiqqan tutunni uzoqdan yaqqol ko'rinib turadi. Yonayotgan o'tinning olov rangi odatda sariq rangga ega, chunki mineral tuzlar orasida natriy tuzlari eng ko'p uchraydi, ya'ni uning ionlari olovni sariq rangini hosil qiladi. Aagar daraxt kaliy tuzlariga boy tuproqlarda o'sgan bo'lsa undan o'tin binafsha akslar bilan alanga beradi.
Amaliy topshiriqni bajarish uchun siz daraxt tanasining massasini hisoblashingiz kerak bo’ladi. Bunday holda, daraxtning shakli silindr shakliga teng deb qabul qilinadi. Shuning uchun, silindr hajmini hisoblash va hosil bo'lgan qiymatni yog'och zichligiga ko'paytirish kerak. Keyinchalik, kimyoviy reaktsiyada ishtirok etadigan moddalar massasini hisoblash qoidasini (quyida keltirilgan hisoblash misolida batafsil ko'rib chiqilgan) va gaz holatining qo'shma qonunini qo'llashingiz kerak.
Normal sharoitda quyidagi parametrlarga ega daraxtni o'stirish uchun qancha hajmda o'simlik karbonat angidrid gazini o'zlashtirishi kerak: daraxt diametri D = 0,2 m, balandligi h = 7 m, yog'och zichligi ρ = 0.74g/sm3 = 740kg/
Biz barcha yog'ochni ugleroddan tayyorlangan va daraxt tanasi silindrsimon shaklga ega deb taxmin qilamiz.
№ variant
|
Yog'och turi
|
, g/sm3
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
D, m
|
h, m
|
D, m
|
h, m
|
D, m
|
h, m
|
D, m
|
h, m
|
D, m
|
h, m
|
7. Tol
|
0,74
|
0.2
|
7
|
1.07
|
14
|
0.9
|
13
|
1.07
|
3
|
0.2
|
5.9
|
|
| |