|
12- loboratoriya ishi. Metall qurilish materiallari vazifalar
|
| Sana | 08.11.2023 | | Hajmi | 216.79 Kb. | | #95870 |
Bog'liq 12- Loboratoriya ishi 272-сон 14.08.1996. Об организации обучения и проверки знаний по охране труда, 46006, kafedrasi «Optika» fanidan kurs ishi mavzu-fayllar.org
№ 12- LOBORATORIYA ISHI.METALL QURILISH MATERIALLARI
Vazifalar. Qurilishda ishlatiladigan metallarning xossasini aniqlash va DST bilan taqqoslash.
Umumiy tushunchalar. Qurilishda ishlatiladigan metallarning asosiy qismini po‘lat va cho‘yan tashkil etadi. Po‘lat bilan cho‘yan deganda temir va uglerod qotishmasini tushunish kerak. CHo‘yan – tarkibida 2 % ortiq uglerod bo‘lgan qotishma. Ferroqotishmalar deb ataluvchi mahsus cho‘yanlardan uglerod miqdori 5-6% bo‘ladi. Qurilishda ko‘p tarqalgan oddiy cho‘yanlarda uglerod 4% dan oshmaydi. Po‘lat – bu ham temir bilan uglerod qotishmasi, ammo undagi uglerod miqdori 2% dan oshmaydi. Qurilishda ishlaridagi armaturalar uchun po‘latning 1 va 2 xillari ishlatiladi. Armaturabop po‘lat ishlash texnologiyasiga ko‘ra tayoqcha shaklida qizdirib yoyilgan va sovuqlayin yoyilgan turlargabo‘linadi.
1-ISH. QURILISHDA ISHLATILADIGAN METALLARNING O‘RTACHA ZICHLIGINI ANIQLASH
Asbob va uskunalar. Tarozi, shtangensirkul, metall namunalari.
5 tonnaligidravlikpress. SHtangensirkul.
Metall namunalari.
Ishlash tartibi. Metallarning o‘rtacha zichligini aniqlash uchun metal namunalarining uzunligi, eni, qalinligi shtangensirkul yordamida o‘lchanib, hajmi hisoblanadi, so‘ngra namuna texnik tarozida tortiladi. To‘g‘ri geometrik shakldagi namunaning har tomoni uch joyidan eni va balandligi bo‘yicha o‘lchanadi, (a1, a2, a3, v1 v2, v3, h1, h2, h3) va har yoqning o‘rtacha arifmetik qiymati eng so‘nggi natija sifatida qabul qilinadi. Tomonlariningo‘lchami100mmdanoshmaydiganharxilshakldaginamunalar
0,1 mm gacha aniqlikda o‘lchanishi, tomonlarining o‘lchamlari 100 mm va undan katta bo‘lgan namunalar esa 1,0 mm gacha aniqlikda o‘lchanishi lozim. Massasi 500 g dan engil namunalar 0,01 g gacha aniqlikda, massasi 500 g va undan og‘irroq namunalar esa 1,0 g gacha aniqlikda tortilishi kerak. Namunaning hajmi va massasi ma’lum bo‘lgach, berilgan folmula yordamida uning o‘rtacha zichligi hisoblab topiladi. Olingan natijalar 3-formulaga qo‘yib metallarning o‘rtacha zichligi topiladi. CHiqqan natijalar jadvalga yoziladi.
Hisoblash formulasi:
V ao‘r
bo‘r
ho‘r
m
0 V
buerda: a – metal namunasining uzunligi, sm; b – metal namunasining eni,sm;
h – metal namunasining qalinligi, sm; V – metal namunasining hajmi, sm3; m – metal namunasining massasig.
Turlar
|
O‘lchamlari, sm
|
Material
|
Materia
|
Material
|
i
|
uzunligi
|
eni
|
balandli
|
hajmi,
|
l
|
o‘rtacha
|
|
|
|
gi
|
sm3
|
massasi,
|
zichligi, g/sm3
|
|
|
|
|
|
g
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| O‘rtacha zichlikningo‘rtachaqiymati kg/m3
|
| |
