16-mavzu: Ikki o’lchamli massivlar
Reja
1.
Ko’p o’lchamli massivlarni tavsiflash, ularga ishlov berish;
2. Massiv elementlarini kiritish va chiqarish;
C++ algoritmik tilida faqat bir o’lchamli massivlar
bilan emas, balki ko’p
o’lchamli massivlar bilan ham ishlash mumkin. Agar massiv o’z navbatida yana
massivdan iborat bo’lsa, demak ikki o’lchamli massiv, ya’ni matrisa deyiladi.
Massivlarning o’lchovi kompyuterda ishlashga to’sqinlik qilmaydi, chunki ular
xotirada chiziqli ketma-ket elementlar sifatida saqlanadi. Ko’p o’lchamli
massivlarni xuddi 1 o’lchamli massivga o’xshab e’lon qilinadi, faqat indeks toifasi
sifatida massivning satrlari (qatorlari) va ustunlari toifasi ko’rsatiladi va ular
alohida [ ][ ] qavslarda ko’rsatiladi. Masalan: A nomli butun sonlardan iborat 2
o’lchamli massiv berilgan bo’lsa
va satrlar soni n ta, ustunlar soni
m ta bo’lsa:
int
a[n][m]
Ikki ulchovli massiv elementlarini kiritish-chiqarish, ular ustida amallar bajarish
ichma-ich joylashgan parametrli sikllar ichida bo’ladi, ya’ni 1-sikl satrlar uchun, 2-
sikl ustunlar uchun. Masalan:
for ( i=0; i<=3; i++)
for ( j=0; j<=3; j++)
cin >>a[i][j];
Agar ularni klaviaturadan kiritish kerak bo’lsa, ya’ni cin operatori yordamida
tashkil etilsa, quyidagicha kiritiladi:
1 2 3
4 5 6
7 8 9
Bundan tashqari massiv elementlarini e’lon qilish bilan birga
ularni
inisalizasiya ham qilish mumkin:
int a[3][3] = {{1,2,3},{4,5,6},{7,8,9}};
Natijalar chiroyli ko’rinishda bo’lishi uchun chiqarish operatorini quyidagicha
qilib tashkil etish kerak:
for (int i=0; i<3; i++)
{ for (int j=0; j<3; j++)
cout <<”a[“<
cout <
getch ( );
}
1-misol. A va V matrisalari berilgan. Quyidagi formula orqali yangi S
matrisasini hosil qiling: Sij = Aij + Bij; bu yerda i=1,3; j=1,2;
# include
# include
