|
2. kompyuterning arifmetik va mantiqiy asoslari
|
| bet | 1/5 | | Sana | 16.04.2023 | | Hajmi | 3.13 Mb. | | #51877 |
Bog'liq 1681325660 (2) Tatu samarqand filiali, 15 mavzu, 5 TTAT fanidan mustaqil ta’lim mavzulari, Global jarayonlar dialektikasi mavzusida tahliliy ma-fayllar.org, Zararli va xavfli ishlab chiqarish omillari, ularning tasnifi. Z-fayllar.org
Ishdan maqsad: mantiqiy operatsiyalar elementlarini o‘rganish. Olingan bilimlarni amalda mustahkamlash.
Nazariy qism
Mantiqiy element - kirish va chiqish signallari o‘rtasida ma’lum mantiqiy bog’liqlikni amalga oshiradigan element. Mantiqiy elementlar odatda kompyuterlarning mantiqiy sxemalarini, diskret avtomatik boshqarish va boshqarish sxemalarini yaratish uchun ishlatiladi. Mantiqiy elementlarning barcha turlari, ularning jismoniy tabiatidan qat’iy nazar, kirish va chiqish signallarining diskret qiymatlari bilan ajralib turadi.
Element sxemasining qurilmasiga, uning elektr parametrlariga qarab, kirish va chiqishning mantiqiy darajalari (yuqori va past kuchlanish darajalari) yuqori va past (haqiqiy va yolg’on) holatlar uchun bir xil qiymatlarga ega.
Kompyuterlarning mantiqiy elementlari elektron sxemalar VA, YOKI, EMAS, VA-EMAS, YOKI-EMAS va boshqalar, shuningdek triggerlar.
Trigger-bu ma’lumotni eslab qolish, saqlash va o‘qish imkonini beruvchi qurilma (har bir trigger 1 bit ma’lumotni saqlashi mumkin).
Ushbu sxemalar yordamida kompyuter qurilmalarining ishlashini tavsiflovchi har qanday mantiqiy funktsiyani amalga oshirish mumkin. Odatda, elementlar 2 dan 8 gacha kirish va bitta yoki ikkita chiqishga ega. 1 va 0 ikkita mantiqiy holatni ifodalash uchun ularga mos keladigan 3 ta kirish va chiqish signallari o‘rnatilgan ikkita kuchlanish darajasidan biriga ega, masalan, 5 va 0 V. yuqori daraja odatda "to‘g’ri" (1) qiymatiga, past daraja "yolg’on" (0) qiymatiga mos keladi.
Har bir mantiqiy element o‘zining mantiqiy funktsiyasini ifodalovchi o‘ziga xos belgiga ega, ammo unda qaysi elektron sxema amalga oshirilganligini ko‘rsatmaydi. Bu murakkab sxemalarni yozib olish va tushunishni osonlashtiradi.
Mantiqiy elementlarning ishi haqiqat jadvallari yordamida tavsiflanadi. Kompyuterning mantiqiy elementlarining asosiy tarkibiy sxemalari va ularning haqiqat jadvallari quyida keltirilgan.
|
| |
