40
2-Mavzu. Mashinali o’qitish turlari. Mashinali o’qitish uchun instrumental
vositalar
Reja:
1. Mashinali o‘qitishning (MO’) turlari.
2. Mashinali o'qitish modellari uchun asosiy algoritmlar
3. Mashinali oqitish (MO’) uchun kerakli
instrumental vositalar
(Octave/ Matlab/Python/) taҳlili va imkoniyatlari bilan tanishish.
Tayanch iboralar. Mashinali o’qitish, murakkab mashinali o’qitish, bir
pog’anali mashinali o’qitish va ko’p pog’onali mashinali o’qitish, nisbiy o’lchash,
aprior alfavit, etalonsiz tizimlar, etalonli tizimlar, taksonlar, determinallashgan
tizimlar,
ehtimolli
tizimlar,
mantiqiy
tizimlar,
strukturali
tizimlar,
kombinatsiyalashgan tizimlar, obyektlarni
tanib olish, o‘qituvchili o’qitish,
o‘qituvchisiz o’qitish, chuqur o’qitish, regressiya, klasterlash, model, testlash, qaror
qabul qiluvchi qoida, matritsa, operator, Octave, Matlab, Python, Pandas, NumPy,
SciPy, Anaconda, PyCharm, Scikit-learn, Matplotlib, Theano, Keras.
1. Mashinali o‘qitish(MO’)ning turlari
Mashinali o‘qitish quyidagi masalalarni echishda qo’llaniladi:
- sinflashtirish;
- haqiqiy javobni berish (regressiya);
- bashoratlsh;
- tartiblash;
- filtrlash;
- muhim ko’rsatkichlarni topish;
- ko’rsatmalar berish va boshqalar.
Misol.
2.1-rasm. MO’Tni sinflashtirish.
Yo'l qoplamasining holatini 6 va 24 soat davomida bashorat qilish
Qiziqtiradigan
yo’llar
koordinatalari
Qiziqtiradigan yo’llar
koordinatalari bo’yicha
ob-havoni basoratlash
Model
Holatni
bashorat
-lsh
Ob-havo
stansiyalaridan
olingan joriy
ob-havo
Ma’lumot-
larni qayta
ishlash
Bir
nechta
modellar
asosida
o’qitish
Haqiqiy
holat
Ma’lumot-
larni qayta
ishlash
Quruq
Nam
Muz
Qor
Modellarni
testlash va
taqqoslash
41
MO’ning uchta turini ko'rib chiqamiz [30,43]:
· o’qituvchili o‘qitish (boshqariladigan),
· o’qituvchisiz o‘qitish (nazoratsiz yoki o'z-o'zidan)
· chuqur (mustaxkam) o‘qitish.
Biz ular orasidagi tub farqlarni bilib olamiz va kontseptual misollarga
asoslanib, ular amaliy qo'llanilislhini aniqlaydigan
intuitiv tushunchalarni
rivojlantiramiz (2.2-rasm)
2.2-rasm.
Mashinali o’qitishni tashkil qilishning modeli 2.3-rasmda keltirilgan.
2.3-rasm. Mashinali o’qitishni tashkil qilishning modeli.
2.4-rasm. Mashinali o’qitishga misol.