|
3-mavzu. Fikrlarni yaratish: “Aqliy hujum” metodi Reja
|
Sana | 16.05.2024 | Hajmi | 159,5 Kb. | | #236900 |
Bog'liq 3-ma\'ruza
3-mavzu. Fikrlarni yaratish: “Aqliy hujum” metodi
Reja:
3.1. “Aqliy hujum” metodining mazmun-mohiyati va bosqichlari.
3.2. “Aqliy hujum” metodidan samarali foydalanish qoidalari.
3.3. “Aqliy hujum” turlari.
3.4. Aqliy hujum uchun samarali usullar.
“Aqliy hujum” metodining mazmun-mohiyati va bosqichlari
Aqliy hujum - bu aniq belgilab berilgan muammolarni hal qilish maqsadida o‘rganuvchi guruhlar tomonidan g‘oyalarni yaratish uchun foydalanadigan usul. Boshqariladigan sharoitda va erkin fikrlash muhitida jamoalar muammoga “Biz qanday hal qilishimiz mumkin?” savollari bilan murojaat qilishadi. Ular juda ko‘p g‘oyalarni ishlab chiqaradi va potensial yechimlarni topish uchun ular orasidagi aloqalarni o‘rnatadi.
“Aqliy hujum” metodining bosqichlari1
“Aqliy hujum”ning afzalliklari:
natijalar baholanmasligi ta’lim oluvchilarda turli fikr-gʻoyalarning shakllanishiga olib keladi;
ta’lim oluvchilarning barchasi ishtirok etadi;
fikr-gʻoyalar vizuallashtirilib boriladi;
ta’lim oluvchilarning boshlangʻich bilimlarini tekshirib koʻrish imkoniyati mavjud;
ta’lim oluvchilarda mavzuga qiziqish uygʻotadi.
“Aqliy hujum”ning kamchiliklari:
ta’lim beruvchi tomonidan savolni toʻgʻri qoʻya olmaslik;
ta’lim beruvchidan yuqori darajada eshitish qobiliyatining talab etilishi.
“Aqliy hujum” metodidan samarali foydalanish qoidalari
Metoddan samarali fоydalanish maqsadida quyidagi umumiy qоidalarga amal qilish lоzim:
oʻquvchilarning oʻzlarini erkin his etishlariga sharоit yaratib berish;
gʻоyalarni yozib bоrish uchun yozuv taxtasi yoki varaqlarini tayyorlab qoʻyish;
muammо(yoki mavzu)ni aniqlash;
mashgʻulоt jarayonida amal qilinishi lоzim boʻlgan sharoitlarni belgilash;
bildirilayotgan gʻоyalarning ularning mualliflari tоmоnidan asоslanishiga erishish;
qоgʻоz varaqlari gʻоya (yoki fikr)lar bilan toʻlgandan soʻng yozuv taxtasiga оsib qoʻyish;
bildirilgan fikrlarni yangi gʻоyalar bilan bоyitish asоsida ularni quvvatlash;
bоshqalar tоmоnidan bildirilgan fikr va gʻоyalar ustidan kulish, kinоyali sharxlarning bildirilishiga yoʻl qoʻymaslik;
yangi gʻоyalarni bildirish davоm etayotgan ekan, muammоning toʻgʻri yechimini e’lоn qilishga shоshilmaslik;
3-rasm. “Aqliy hujum” turlari2
ABC Aqliy hujumi (ABC Brainstorming)
Ushbu tur klassik aqliy hujumni qo‘shimcha qoida bilan to‘ldiradi, unda har bir mashg‘ulot buyurtma qilingan tartib asosida o‘tishi kerakligi aytiladi. ABC alifboning har bir harfini harflardan biridan boshlangan mos keladigan g‘oyalarga berishga harakat qiladi.
Elektron aqliy hujum (Electronic brainstorming)
Raqamli yo‘naltirilgan miya hujumi dasturiy ta‘minot yoki shunga o‘xshash muqobil platformalar bilan birgalikda eng yaxshi darajada ishlaydi. Bunday dasturlar o‘z hamkasblarini birlashtirib, o‘zlarining g‘oyalarini qisqa postlar shaklida tezkor so‘rovlarga imkon beradi. Qisqa vaqt ichida muddatlarni belgilashda ishchilar o‘z-o‘zidan reaksiya ko‘rsatishga majbur. Elektron aqliy hujumi bilan yuzma-yuz muloqotlar ochiq suhbat madaniyatiga kirmaslik va foydalanish qulayligi uchun klassik aqliy hujumning asosiy afzalliklaridan voz kechish mumkin.
Miya yozuvi (Brainwriting)
Klassik aqliy hujumdan farqli o‘laroq, miya yozuvi jamoaviy dinamizmga zarar yetkazish uchun shaxsiy g‘oyalarni yozishni va keyinchalik to‘plashni o‘z ichiga oladi. Belgilangan vaqtdan so‘ng, tashkil etuvchi har bir kishi yozgan narsalarni to‘playdi va yozuvlar ko‘rib chiqiladi va baholanadi.
Miya yurishi (Brainwalking)
Bu aqliy hujumning yana bir zamonaviy turidir, bu uning ishtirokchilarining ijodini faollashtiradi, chunki ular plakatlar va kichik yozuvlarni kelishilgan joyda (masalan, xona devorlaridan birida) alohida joylashtiradilar. Bunday yozuvlardan maqsad jamoa a’zolariga o‘zlarining g‘oyalarini yozishlariga imkon berishdir, natijada fikrlar to‘plami paydo bo‘ladi.
Bo’sh daftar usuli (Blank notebook method)
Daftarlar aqliy hujumlar uchun juda mos keladi, ularni to‘liq bajarish uchun ancha vaqt talab etiladi. Ushbu aqliy hujum usulida sizga bo‘sh daftar kerak bo‘ladi, keyinchalik u sizning ish joyingizda odamdan odamga uzatiladi. Daftarni olgandan so‘ng, hamkasblar o‘zlarining fikrlarini yozib olishlari va allaqachon yozilgan g‘oyalarga sharh berishlari mumkin (yoki yashirin yoki ism bilan). Ushbu turdagi aqliy hujum va miya yozishining ijobiy tomonlarini birlashtiradi. Xuddi ikkinchisida bo‘lgani kabi, bu daftar ham guruhlarga tegishli g‘oyalarni muhokama qilish va tanlash imkoniyatini beradigan g‘oyalar portfelini shakllantirishga mo‘ljallangan.
|
| |