3-AMALIY MASHG’ULOT
Bajardi: Yarbekov Jasur
Laboratoriya ishi № 3
CISCO PACKET TRACER SIMULATOR INTERFESYASI VA FUNKSIONAL BILAN
ISHLATISH. TARMOQDA MANZILLIK PRINSİPLARI.
Ishdan maqsad: Ma'lumotlar tarmoqlarida IP-manzillashni o'rganish. Sinfli va
sinfsiz IP manzillardan foydalanish bo'yicha amaliy ko'nikmalarga ega bo'lish.
18-variant
18. 134.107.2.89/17
Namuna:
Turli sinflardagi manzillarni tasniflash
Sinflar
Katta
razryadlar
(oqimlar)
Eng kichik
tarmoq
raqami
Eng yuqori
tarmoq raqami
Tarmoqdagi
tugunlarning
maksimal soni
А
0
1.0.0.0
126.0.0.0
2
24
- 2
В
10
128.0.0.0
191.255.0.0
2
16
- 2
С
110
192.0.1.0
223.255.255.0
2
8
- 2
IP manzil ko'rsatkichlari
O’nlik sanoq
sistemasi
Ikkilik sanoq sistemasi
IP manzil
134.107.2.89/17 10000110.01101011.00000010.01011001/100001
Maska
255.255.128.0
11111111.11111111.10000000.00000000.
Broadcast
manzil
134.107.127.255 10000110.01101011.01111111.11111111.
Tarmoq manzili 134.107.0.0
10000110.01101011.00000000.00000000
Shaxsiy tarmoqning tuzulishi
Endi biz tarmoqni 2, 4 va 8 kichik tarmoqqa ajratamiz:
2 ta pastki tarmoq:
1-kichik tarmoq: 134.107.0.0/18 dan 134.107.63.255/18 gacha.
2-kichik tarmoq: 134.107.64.0/18 dan 134.107.127.255/18 gacha.
4 ta pastki tarmoq:
1-kichik tarmoq: 134.107.0.0/19 dan 134.107.31.255/19 gacha.
2-kichik tarmoq: 134.107.32.0/19 dan 134.107.63.255/19 gacha.
3-kichik tarmoq: 134.107.64.0/19 dan 134.107.95.255/19 gacha.
4-kichik tarmoq: 134.10796...0/19 dan 134...107...127...255/19 gacha.
8 ta pastki tarmoq:
1-kichik tarmoq: 134..107..0..0/20 dan 134..107..15..255/20 gacha
2-kichik tarmoq: 134..107..16..0/20 dan 134..107..31..255/20 gacha.
3-kichik tarmoq: 134..107..32..0/20 dan 134..107..47..255/20 gacha.
4-kichik tarmoq: 134..107..48..0/20 dan 134..107..63..255/20 gacha.
5-kichik tarmoq: 134..107..64..0/20 dan 134..107..79..255/20 gacha.
6-kichik tarmoq: 134..10780...0/20 dan 134...107...95...255/20 gacha.
7-kichik tarmoq: 134...10796...0/20 dan 134...107...111...255/20 gacha.
8-kichik tarmoq: 134...107112...0/20 dan 134...107...127...255/20 gacha.
Nazorat savollari
1. Tarmoqning statuslari qanday?
2. Tugun manzilidagi o'zgarish qanday?
3. Darsda orientatsiya tamoyilini tushuntiring.
4. Shaxsiy manzillar qanday?
Javoblar
1. Tarmoq holatlari kontekstga qarab turli tushunchalarga murojaat qilishi
mumkin. Ijtimoiy tarmoqlar kontekstida tarmoq holati - bu kelishilgan
yetakchi, integratsiyalashgan kriptovalyuta, belgilangan maqsad, milliy ong
hissi va hududni kraudfandlash rejasiga ega ijtimoiy tarmoqdir1. Kompyuter
tarmoqlari kontekstida tarmoq holatlari sizning tarmoq ulanishingiz holatiga
ishora qilishi mumkin2.
2. Xost manzilini o'zgartirish jarayoni muayyan tarmoq yoki tizimga qarab farq
qilishi mumkin. Masalan, Kubernetes muhitida siz turli xil konfiguratsiya
fayllarini o'zgartirishingiz va ma'lum sozlamalarni yangilashingiz kerak
bo'lishi mumkin3. Proxmox muhitida siz bir nechta fayllardagi IP
manzillarni o'zgartirishingiz va keyin tugunlarni qayta ishga tushirishingiz
kerak bo'lishi mumkin4.
3. Onlayn yo'nalish printsipi standart atama emas va kontekstga qarab turli
tushunchalarga murojaat qilishi mumkin. Bu tarmoqning strukturasi yoki
topologiyasi5 yoki protokol ulanishga yo'naltirilgan yoki ulanishsiz
ekanligiga ishora qilishi mumkin6.
4. Xususiy IP manzillar mahalliy tarmoq ichida ishlaydigan manzillardir. Bu
manzillar Internetda yo'naltirilmaydi va tarmoq routeri tomonidan sizning
maxsus qurilmangizga tayinlanadi789. Internetga tayinlangan raqamlar
idorasi (IANA) shaxsiy IP manzillar sifatida foydalanish uchun ma'lum IP-
manzillar bloklarini saqlab qoladi:
A sinfi: 10.0.0.0 dan 10.255.255.255 gacha
B klassi: 172.16.0.0 dan 172.31.255.255 gacha.
C sinfi: 192.168.0.0 dan 192.168.255.2557 gacha.
| 