|
G’ijduvon 3-son kasb-hunar maktabi “Ko’rildi” O’ va tibdo’ A. Ostonov
|
| Sana | 14.03.2023 | | Hajmi | 226.5 Kb. | | #45363 |
Bog'liq kollej Article 41 0, Loyih a o‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi, жилд инглиз тили, Dasturiy ta’minot va uning rivojlanib borish tendentsiy, Ms word dasturida ishlash-fayllar.org (1), ehm larning rivojlanish bosqichi, Excel dasturida matematik formulalar bilan ishlash, Хат банкаси, Қурбонов Баходир Дурдиевич, Каримов Шерзод маълумотнома, 10-sinf-informatika, Mavzu Klient-server arxitekturalari, O‘qituvchi nutqi mutolaa san’ati fanidan-fayllar.org, Хиз хати № 2023-24
G’ijduvon 3-son kasb-hunar maktabi
“Ko’rildi”
O’ va TIBDO’_______ A.Ostonov.
“_____” -“_________” 202__-yil
27-Mavzu:Nashriyot tizimlari .PageMaker dasturi va unda ishlash asoslari.
Amaliy mashg’ulot
Vaqt: 80 daqiqa
|
Ta’lim oluvchilar soni 20-30 gacha
|
O’quv mashg’uloti shakli va turi
|
Amaliy - bilimlarni chuqurlashtirish va mustahkamlashga qaratilgan mashg’ulot.
|
O’quv mashg’uloti rejasi:
|
1. Dasturning asosiy oynasi va menyusi.
2. Hujjatlar oynasi.Hujjatlarni mashtablash va tasvirlash
3. PageMaker dasturi asboblar paneli
|
O’quv mashg’ulotining maqsadi: O’quvchilarga elektron jadvallarda amallar va sodda ifodalarni hisoblash, katakka murojaat: nisbiy, absolyut va aralash murojaat hamda matematik formualarning inson hayotidagi ahamiyati to’g’risidagi bilim ko’nikmalarni shakllantirish.
|
O’qitish natijasi
|
Ushbu mavzuni o'zlashtirish natijasida o’quvchida elektron jadvallarda amallar va sodda ifodalarni hisoblash, katakka murojaat: nisbiy, absolyut va aralash murojaat hamda matematik formualarning inson hayotidagi ahamiyati to’g’risidagi bilim ko’nikmalarni shakllanadi
|
Pedagogik vazifalar
1. Elektron jadvalda amallar va sodda ifodalarni hisoblashni tushuntirish.
2. Absolyut va nisbiy murojaat tasnifini berish;
3. Matematik formulalarni
tushuntirish;
|
O'qtuv faoliyat natijalari;
1. Dasturning asosiy oynasi va menyusi haqida ma’lumot oladilar
2. Hujjatlar oynasi.Hujjatlarni mashtablash va tasvirlash
3. PageMaker dasturi asboblar panelini o’rganish
|
O'qtitish metodlari
|
Tushuntirish, ko’rsatma berish, namoyish.
|
O'qtitish vositalari
|
Matnlar, yozuv taxtasi, slaydlar, proektor, kompyuter, videofilm.
|
O'qtuv faoliyatini tashkil etish shakli
|
Ommaviy.
|
O'qitish sharoiti
|
Maxsus texnik vositalar bilan jixozlang’an g’uruhlarda ishlashg’a mo’ljallang’an xona
|
Qayta aloqaning’ usul va vositalari
|
Tezkor-so’rov, savol-javob, test, misol va mashkar, bajarilg’an o’quv topshiriqlarni baholash
|
O’quv mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi modeli
O’quv mashg’ulotining’ texnolog’ik xaritasi
Ish
bosqichlari va vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
O’qtituvchi
|
Ta’lim oluvchi
|
1-O’quv mashg’ulotig’a kirish (5dak.)
|
Tashkiliy qism:
1.O’quvchilarni mashg’ulotga tayyorgarligi va davomatini tekshiradi
|
Mashg’ulotga
tayyorlanadilar
|
2-boskich.
Asosiy
(65dak.)
|
Tayanch bilimlarni faollashtirish:
Uyg’a berilg’an vazifani nazorat kiladi xamda utilg’an mavzu buyicha o’quvchilarg’a savollar beradi, ularni bax,olaydi.
Maksad va vazifani belg’ilanishi:
Mashg’ulotning’ nomi, rejasi, maksad va o’qitish natijalar bilan tanishtiradi.
MO’qakil ishlash uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi;
O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarni baholash mezoni va kursatkichlari bilan tanishtiradi (-ilova).
Ta’lim oluvchilar bilimini faollashtirish:
Tezkor - so’rov, savol - javob, akliy xujum, pinbord, “uylang’ va juftlikda fikr almashing’”, va boshka texnikalar orkali bilimlarni faollashtiradi.
Yang’i o’quv material bayoni:
Nazariy mashg’ulotning’ rejasi va tuzilishig’a muvofik, o’qitish jarayonini tashkil etish buyicha xarakatlar tartibini bayon etadi. Asosiy xolatlarni yozdiradi;
Slaydlarni Power Point tartibida namoyish va sharxlash bilan mavzu buyicha asosiy nazariy xolatlarni bayon kiladi (-ilova).
Yang’i o’quv materialini mO’qaxkamlash:
MO’qaxkamlash uchun savollar beradi (-ilova). Jarayon kichik g’uruxlarda davom etishini ma’lum kiladi;
Kichik g’uruxlarg’a buladi, kichik g’uruxda ishlash koidasi bilan tanishtiradi (- ilova) xar bir g’uruxg’a topshirik beradi (-ilova) va baholash mezoni bilan tanishtiradi (-ilova). Ishni bajarish yuriknomasini beradi (- ilova);
G’uruxlarda ishlarni boshlashg’a ruxeat beradi. X,ar bir kichik g’urux ishtirokchisi vazifani bajarish tartibini tushung’anlig’ini aniklash maksadida kaytar al oka utkazadi.
Bajarish jarayonini kuzatadi, maslaxatlar beradi.
Ishg’a ajratilg’an vakt tug’ag’anini ma’lum kiladi, g’uruxlar tavdimotini tashkil etadi.
G’urux a’zolarig’a Diqqat bilan eshitishlarini va savollar berishlarini, shu bilan birg’a uzaro
|
Uy vazifasini takdim etadilar. Savollarg’a javob beradilar. Mavzu nomi va rejasini yozib oladilar.
Diqqat kiladilar. Savollarg’a javob beradilar.
Yozib oladilar.
Diqqat kiladilar. Savollarg’a javob beradilar.
Topshirikni
bajaradilar.
Kichik g’uruxlarg’a bulinadilar.
Kichik g’uruxda ishlash koidasi bilan tanishadilar.
Xar bir g’urux uz topshirik varaklari buyicha faoliyatini boshlaydi.
X,ar bir g’urux sardorlari chikib uz ishlarini takdim kilishlarini aytadi. Berilg’an kushimcha savollarg’a javob beradilar.
G’urux ish natijalarini uzaro baxolaydilar. Ma’lumotlarni daftarg’a kayd kiladilar.
|
|
bir-birlarini baholashlarini eslatadi. 11Javoblarni tuldiradi va kiskacha xulosalar kiladi;
12. G’uruxlar ishini uzaro baholashni utkazadi, mavzuning’ xar bir kismi buyicha xulosalar kiladi, eng’ asosiylarig’a e’tibor karatadi, berilayotg’an ma’lumotlarni daftarg’a kayd etishlarini eslatadi. Mavzuning’ kasbiy faoliyatlaridag’i axamiyati bilan bog’lab mavzuni yakunlaydi.
|
|
3-bosk;ich Yakuniy (10 dast.)
|
Mashg’ulot yakuni:
Faol ishtirok etg’an o’quvchilarni javoblarini izoxlab baxolaydi va rag’batlantiradi.
Uyg’a vazifani berilishi:
Kelg’usi mashg’ulotg’a vazifa va uni bajarish yuzasidan yuriknoma beradi (-ilova).
|
Baxolari bilan tanishadilar.
Topshirikni yozib oladilar.
|
YANGI MAVZU BAYONI:
Nashiryot tizimlari. PаgеMaker dasturi.
Page Maker Aldus corporation firmasi tomonidan yaratilgan keng imkoniyatli qulay nashriyot tizimidir. Aldus firmasining Yevropa bo‘limi 1989- yil sentabrda Page Maker dasturining ruscha variantini e’lon qildi. Page Maker dasturining ishlashi uchun Microsoft Windows dasturining to‘liq lahjasi bo‘lishi talab qilinadi. Shaxsiy kompyuterning amaliyot tizimi bilan tanish bo‘lgan foydalanuvchi diskni formatlash, fayl nusxasini hosil qilish, faylni o‘chirish, uni bosib chiqarish yoki dasturni ishga tushirish buyruqlarini albatta biladi.
Windows muhiti amaliyot tizimning qobig‘i hisoblanib, foydalanuvchi uchun amaliyot tizimning barcha imkoniyatlarini uning buyruqlarini yoddan bilmasdan turib ishga tushirishga imkon beradi.
Windows muhitida ishlash uchun sichqonchadan foydalanish juda qulaydir. Shu sababdan foydalanuvchi sichqonchadan mohirona foydalana bilishi kerak. Sichqoncha yordamida quyidagi 6 ta asosiy harakatni bajarish mumkin:
· (Point) Ko‘rsatkichni ekranning kerakli joyiga ko‘chirish;
· (Click) Sichqoncha tugmasini bosib darhol qo‘yib yuborish;
· (Double click) Sichqoncha klaviaturasini ikki marta tez bosish;
· (Select) Biror obyektni tanlash;
· tanlab olingan surat, matn qismi yoki dasturning grafik simvolini boshqa joyga ko‘chirish (Drag). Buning uchun tanlab olingan obyekt ustiga ko‘rsatkichni olib borib, sichqoncha tugmasi bosiladi va obyektni kerakli joyga ko‘chiriladi, so‘ngra sichqoncha tugmasi qo‘yib yuboriladi.
· matnni sahifaga joylashtirish (Flow).
Page Maker dasturida katalog va fayllar bilan ishlaydi. Fayl nomi. PUB kengaytmasi bilan yoziladi. Misol uchun: Sample1.PUB. Boshqa katalogga o‘tish uchun sichqoncha yordamida ko‘rsatkichni muloqot oynasidagi «|» belgisi ustiga keltirib va sichqoncha chap tugmasini ikki marta bosiladi. Chap oynada kataloglar ro‘yxati paydo bo‘ladi. Kerakli katalog nomini tanlab sichqoncha tugmasini ikki marta bosiladi. Nashriyot tizimlarining asosiy vazifasi nashrni tayyorlashda tez takrorlanuvchi operatsiyalarni iloji boricha ko‘proq avtomatlashtirishdir. Uning afzalligi esa, bu nashr sahifasi va uning umumiy ko‘rinishini tayyorlashdagi qulaylik va o‘zgartirishlar kiritishning osonligi, hamda vaqt tejalishidir. Nashr sahifasining umumiy ko‘rinishini tayyorlashda shaxsiy kompyuterdan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Asl nusxa maketini bosib chiqarish uchun esa lazerli printerdan foydalanish ma’quldir. Matn va suratlar kompyuter xotirasiga iloji boricha oldinroq kiritilgan bo‘lishi kerak. Nashr elementlarini kompyuterda saqlashning asosiy afzalligi shundaki, matnni to‘g‘ridan-to‘g‘ri harf terish qurilmasiga berish mumkin, matn bilan suratlarni mos joyga qo‘lda joylashtirishga ehtiyoj qolmaydi.
P age Maker dasturi yordamida nashr sahifasini ekranda ko‘rish va unga bosib chiqarilgunga qadar tuzatishlar kiritish mumkin. Barcha kerakli o‘zgartirishlar kiritilgandan so‘ng, asl nusxa maketi harf terish qurilmasiga uzatiladi yoki lazerli printerda bosib chiqariladi.
Dastur Пуск - Программы - Adobe— Аdоbе Page Maker 7.0 orqali yuklanadi.
Yangi nashriyot oynasini ochish uchun Fayl (Файл) buyrug’ini bajaring.Document setup (Параметры страницы) muloqot oynasi ochiladi. Ochilgan muloqat oynasida o’lchamlarni quyidagicha o’zgartiring:
Shundan so’ng kursorni OK tugmasiga olib boring va bosing.
- Yangi nashriyotga Page size (формат) А4 va Orientation (betni oriyentatsiyasi) - Tall (kitobli).
- Agar nashriyotingiz qog’ozga bir tomonlama chiqariladigan bo’lsa, Options (variantlar) Double-sided (Ikki tomonlama) galochkani olib tashlaymiz, aksincha ikki tomonlama bo’lsa galochka qo’yamiz.
- Ikki tomonlama nashriyotimizga Facing pages (Ugirish) ga galochka qo’yamiz.
- Restart page numbering (Betni yangidan nomerlash) galochka kitobning ba’zi qismlarini chiqarishda ishlatiladi, yani hujjat beti 1 dan boshqa son bilan boshlansa. Restart page numbering (Yangi bet nomeri) galochka qo’ymaymiz.
- Betlar soni (Number of pages) -20.Nashriyotimiz 20 betdan iborat ekanligini ko’rsatadi.
- Start page (birinchi bet nomei)-nashriyotimiz birinchi beti nomeri qo’yiladi. Odatda 1 qo’yiladi.
- Margins (hoshiya) bo’limida tayyorlanadigan nashriyotning pastki, ustki, ichki, tashqi qismidan tashlanadigan hoshiya o’lchamlari ko’rsatiladi.
- Target output resolution (nuqtalar o’lchami) Printeringiz nuqtalar o’lchami qo’yiladi.
- Compose to printer -kompyuteringizga o’rnatilgan printer nomi qo’yiladi.
Kerakli o’lchamlarni kiritib bo’lganimizdan so’ng Ok tugmasiga kursorni olib boramiz va bosamiz, Biz kiritgan o’lchamlar bo’yicha yangi nashriyot oynasi ochiladi:
Rasm. Pagr Marker hujjat oynasining ko’rinishi.
Page Maker dasturining menyular qatori
Page Maker dasturining menyulari quyidagilar: Файл (File), Редактирование (Edit), Макет (Layout), Тектс (Type), Элемент (Element), Сервис (Utilities), Просмотр (Viev), Окно (Window), Помощь (Help).
Bir paytda bir necha hashr oynasini ochish mumkin, bunday holda dastur asosiy oynasi doirasida har bir nashr uchun alohida oyna ochiladi. Hujjat oynasi o’lchovlarini asosiy oyna kabi o’zgartirish mumkin. Ochilgan hujjat oynalarini tartiblash uchun Window (Окнo) menyusida Tile (Мозаика) va Cascade (Каскад) buyryqlari ko’zda tutilgan. Birinchi hujjat oynasi shunday joylashtirilganki, boshqa hujjat oynalarini berkitib turmaskigi kerak, yani, ularning sarlavhalari krtma-ket ko’rinib turishi kerak. Hujjat oynalari o’rtasidagi axborot almashuvi buffer ayriboshlash (Clipboard), shuningdek Drag-and-Drop (maket elementlarini sichqoncha yordamida bir oynadan boshqa nashr oynasiga sudrab olib chiqish) metodi yordamida amalga oshiriladi. Hujjat oynasida nashrning birinchi sahifasi ko’rsatilgan. Uning atrofidagi bo’sh maydon ishchi stoli deb ataladi. Maktning elementlari ish stolida joylashgan bo’lib, u pechatga chiqarilmaydi.Ish stoli maket elementi uni yaratishda va nashr betlari bo’yicha jkib o’tishda vaqtinchalik joy sifatida qulaylik yaratadi. Nashr betlarini varaqlaganda sahifa maydonida aks ettirilishi mumkin. Agar element joriy betdan boshqasiga o’tkaziladigan bo’lsa, avval ish stolidan olib, kerakli betga o’tkazilib, va ish stoliga qo’yiladi.
Hujjatning sahifalar maydonida rangli chiziqlar ko’rinib turadi – kolonka va maydon chegarasi. Pushti rang bilan matn kiritishning chegarasi belgilanadi. Ular Document Setup (Параметры документа) bo’yisha aniqlanadi.
Bir betdan boshqa betga o’tish uchun sahifa nomerlari piktogrammasi hizmat qiladi (surish shkalasidan chap tomonida)
Sahifalar bo’yicha o’tishda shuningdek Layout (Макет) menyusida Go To Page (Перейти к странице) buyeug’i ishlatiladi . Buyruq tanlanganda yagona qiymat kiritish maydonidan iborat muloqat oynasi paydo bo’ladi, unda sahifa nomeri kiritiladi.
Maket ustida ish boshlashdan oldin olib borilgnda Adjust Layout (Настройка макета) maxsus funksiyasida joylashgan PageMaker 7.0ning asosiy parametrlarini aniq bilish zarur. Bu esa qo’l mehnatini kamaytiradi. Zangori chiziqlar kolonka chegarasini belgilaydi.Yangi nashrlarni yaratgandan so’ng ular maydon chegaralari bilan mos keladi.
Suzib chiquvchi menyu (Контекстное меню)
Sichqonchaning o’ng tugmasini shiqillatish natijasida suzib chiquvchi menyu ochiladi. Joriy ish borishi va kursorning holatidan kelib chiqqan holda bu menyu har hil ko’rinishga ega va dastur funksiyalariga bo’lgan murojaatlarni tezlashtiradi.
PageMaker dasturida sichqonchaning o’ng tugmasini bosish natijasida sahifani mashtabini tasvirlash Fit in Window (Целая страница)dan 100% Size (Реальный размер) ga o’tish va aksincha amalga oshiriladi.
Tugmalar kombinatsiyasi
Sichqoncha bilan ishlagandan ko’ra klaviatura bilan ishlash ancha samaralidir. Shuning uchun ham PageMaker dasturida klaviatura bilan ishlash ish tezligini oshiradi va vaqtni iqtisod qiladi. Agar siz PageMaker dasturida tez ishlashni hohlasangiz buning uchun tugmalar kombinatsiyalarini esda tutmoq darkor. PageMaker dasturida 250 tadan ortiq tugmalar kombinatsiyasi va maxsus buyruqlar mavjud. Masalan, kolonraqamlarni, qo’l keringini qo’yib chiqish va boshqalar.
PageMaker 7.0 dasturining barcha klaviatura buyruqlarining ro’yhati Help (Помощь) menyusida joylashgan Shortcuts (Комбинации клавиш) bo’limidan tanishish mumkin.
Palitralar
Palitralar-bu uncha katta bo’lmagan oyna bo’lib, unda dasturning boshqarish elementlari yoki qandaydir joriy axborot tasvirlanadi. Palitrani ihtiyoriy holatda berkitib va yana qaytarib qo’yish mumkin. Palitrani qo’yish uchun: Window (Окно) menyusidan Show <имя палитры> (Показать <имя палитры>) buyrug’I yordamida amalga oshiriladi. Agar palitra ekranda mavjud bo’lsa, palitra nomioldiga Hide(Спрятать) sozi bilan beriladi. Ushbu punktni tanlab palitrani ekrandan olib qo’yish mumkin yoki + tugmalarni bosish natijasida.
PageMaker dasturida quyidagi palitralar ishlatiladi:
Instrumentlar palitrasi (палитра инструментов). Bajariladigan ishlarning nurini aniqlaydi;
Boshqarish palitrasi (управляющая палитра). Abzast va belgilarni bichimlshni tezlikda amalga oshirishni ta’minlaydi;
Ranglar palitrasi (палитра цветов). Maket elementlarining ranglarini ta’minlaydi;
Qoliplar palitrasi(палитра стилей).Qoliplar yordamida abzastlarni formatlashni tezlashtiradi;
Shablon sahifa palitrasi (палитра шаблон-страниц). Shablon cahifani yaratish va uni joriy etishga mo’jallangan;
Murojaatlar palitrasi (палитра гиперссылок).Nashr elementlari bo’yicha ichki va o’zaro murojaatlarni ta’minlaydi.
Qoshimcha palitralar Window (Окно) menyusining Plug In Palettes (Дополнительные плитры) ro’yhatida yig’ilgan
PageMakerning instrumentlar palitrasi va boshqarish palitrasi asosiy funktsiyalarga ega
Instrumentlar palitrasi
Instrumentlar palitrasi quyidagi ko’rinishga ega:
Palitra quyidagi elementlardan tashkil topgan:
· P ointer (Стрелка). Maket elementlarini joylashtirishda ishlatiladi.
· Text (Текст). Matinni formatlashda ishlatiladi.
· Rotating Tool (Поворот). Maket elementlarini og’dirish.
· Cropping Tool (Рамка). Nashirdagi tasvirni qirqish.
· Line (Линия). Og’ish burchagi bo’yicha chizish.
· Constrained Line (Перпендикуляр). Vertikal va grizontal
chiziqlarni chizish.
Rectangle (Прямоугольник). To’g’rito’rtburchaklarni chizish.
· Ellipse (Эллипс).
· Polygon (Многоугольник).Ko’pburchaklarni chizish.
· Rectangle Frame (Прямоугольный фрейм). Создает To’g’rito’rtburchak freymi.
· Ellipse Frame (Овальный фрейм). Egri freymlar.
· Polygon Frame (Многоугольный фрейм). Ko’pburchak freymlarni yaratadi.
· Hand (Рука). Qo’l. Ish davomida hujjat bo’yicha harakatlanish.
· Zoom (Масштаб). Mashtabni o’zgartiradi.
Mashtablashtirish- tez-tez bajariladigan amallardan biri bo’lib hisoblanadi. Buning uchun tugmalar kombinatsiyasidan foydalanish qulay:
Ctrl>+<5> —50% mashtab uchun;
+<7> — 75% mashtab uchun;
+<1> — 100% mashtab uchun;
+<2> — 200% mashtab uchun;
+<4> — 400% для масштаба
+<+> — Zoom In (Увеличить)buyrug’i uchun;
+<-> — Zoom Out (Уменьшить) buyrug’i uchun;
Nashriyotga tasvir qo’yish uchun klaviaturadan ctrl+D bosiladi. Ochilgan oynadan kerakli joydan tasvir tanlanadi.Sichqonchani chap tugmasini bosish bilan tasvir kerakli joyga qo’yiladi.
Boshqarish palitrasi
Bu palitra odatda ekranda joylashgan bo’lib, uning yordamida islash juda qulay. Boshqarish palitrasi yordamida dastur funksiyalariga tez kirish mumkin. Bundan tashqari bu palitrada ajratilgan elementlar parametrlari haqida axborotlar aks ettiriladi. Chunki palitrada qiymatlar sonlarda kiritiladi. Boshqarish palitrasini chiqarish uchun Window (Окно) menyusi orqali yoki +<’> tugmalar kombinatsiyasidan faoydalanib Show Control Palette (Показать управляющую палитру) buyrug’i yordamida amalga oshiriladi. Qanday instrumentlarni aktivligiga qarab, boshqarish palitrasi tegishli parammetrlarni o’zgarishini ko’rib chiqish imkoniyatini yaratadi.
Rasm. Boshqarish palitrasining Pointer inustrumenti va ajratilgan matin bloke.
Rasm. Boshqarish palitrasida Text inustrumenti va ajratilgan matin fragmenti
O’lchov lineykalari va yo’naltiruvchilar.
Maketlarni rasmiylashtirishda joylashtiriladigan ob’yekt kordinatalari aniqlashtirish juda muhim. Bu maqsadda lineykalardan foydalanish juda qulay. Agar ekranda mavjud bo’lmasa, меню View (Просмотр) menyusidan yoki +.tugmalari yordamida Show Rulers (Показать линейки) buyrug’ini tanlab ekranga chiqarish mumkin.
Окно документа PageMaker hujjatlar oynasining o’lchash lineykasi va yo’naltiruvchilari
Lineykaning o’lchov birligini suzub chiquvchi menyudan onsonlik bilan aniqlash mumkin. Buning uchun sichqonchaningo’ng tugmasinilineyka ustida shiqillatiladi va ochilgan ro’yhatdan kerakli o’lchov birlagi tanlanadi. O’lchov birligi gorizontal va vertical lineykalar uchun alohida tanlanadi.
Koordinata boshi berilgandan so’ng, tasodifiy siljishlardah himoya qilish uchun View (Просмотр) menyusidan Zero Lock (Закрепить ноль) buyryg’ini berish maqsadga muofiq. Obyektni to’g’ri joylashtirish uchun View (Просмотр) o’chirib- yoquvchi Snap to Rulers (Выровнять по линейкам) buyrug’idan foydalanish mumkin.
Kop hollarda lineykaga qaraganda obyektlarni joylashtirishda va tekislashda yo’naltiruvchilar ko’proq ishlatiladi. Bular yordamchi chiziqlar bo’lib. Pechatga chiqarilmaydi. Yonalyiruvchilar o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lib, ular sudrash amalini bajarish vaqtida obyektni yo’naltiruvchi chizig’iga magnitlagandek bog’lab qo’yish qobilyatiga ega. Bu narsa obyektlarni joylashtirishda va tekislashda ahiqlikni ta’minlab beradi. “Magnetizim” ga ruxsat berish / man etish buyrug’i Snap to Guides (Выровнять по направляющим) View (Просмотр) menyusida joylashgan . Sahifada ihtiyoriy miqdorda vertical va gorizontal yo’naltiruvchilar bo’lishi mumkin. Shablon sahifalarida yo’naltiruvchilar to’rini joylashtirish nashir sahifalariga yagona stil ko’rinishlarda bo’lishini ta’minlab beradi.
Belgilarni formatlash. Belgilar matinning tashkil etuvchilari bo’lib, — bu ma’lum bir qiyosiy ma’noda yangi yaratilayotgan murakkab nashirning “gishtlari ” deb atash mumkin. Nashriyotda belgilar bilan ishlaganda Quyidagilarga amal qilish kerak:
Sirft va garniturlar
Belgilarni formatlash usullaru va atributlari
Kegel – bu shiriftning vertical o’lchovi
Interlinyaj- nashir sahifasidagi qatorlarning zichligi.
Belgilar va so’zlar orasidagi intervallar va boshqalar.
Nashirni yaratib bo’lgandan so’ng uning tirajini tayorlanadi. Natijada kitob, broshyura, jurnal ko’rinishlariga ega bo’ladi. Bu bosqichda quyidagilarga ahamiyat berish kerak:
Tipografiyani tanlash типографии
Tipografiya bilan ishlashning strategiya va taktikalari
Qog’oz va chop etish usullarini tanlash
Maketga qo’yiladigan talablar.
Uyga vazifa :
Savollarga javob yozib kelish
1.Nashriyot tizimlari deganda nimani tushunasiz ?
2. PageMarker dasturining vazifasi nima ?
3. PageMarker dasturining asosiy menyularini yozing ?
4. PageMarker dasturining palitralari haqida ma’lumot bering ?
|
| |
