Guliston davlat universiteti xuzuridagi Guliston agrotexnologiyalar texnikumi

Guliston davlat universiteti xuzuridagi Guliston agrotexnologiyalar texnikumi

“Ma’lumotlarni uzzatish tarmog’ida axborotni ximoyalash”

bo’yicha

T A Q D I M O T

Tuzuvchi: Berdiyev Lochin

ARXITEKTURAVIY TALABLAR

• Ma’lumotlarni uzatish tarmog’ida axborot xavfsizligini ta’minlash tizimi axborot xavfsizligininng turli siyosatini madadlashi, ya’ni moslashuvchan bo’lishi lozim. Tizimga quydagi asosiy xizmatlar kiritilishi mumkun: - shifrlash kalitlarini va parollarini shakllantrish , saqlash va taqsimlash xizmati; - shifrlash xizmati; - foydalanuvchilarni va xabarlarni autentifikatsiyalash xizmati; - foydalanishni boshqarish xizmati.

• Xabarlar yaxlitligini ta’minlash xizmati;
• Foydalanuvchanlikni ta’minlash xizmati;
• Yetkazilganlikni tasdiqlash xizmati;
• Rad qilmaslik xizmati;
• Qo’shimcha trafikni shakllantrish xizmati;
• Ma’murlash xizmati.

BOSHQARISH TALABLARI

• Ma’lumotlarni uzatish tarmog’ida axborot xavfsizligini ma’murlash xizmati ximoyaning ntexnik vositalarini to’ldiruvchi ximoya choralarining ma’lum kompleksini o’z ichoiga oladi. Bu ximoya chorlari buzg’unchining tarmoq axborot xavfsizligiga taxdidni kuchaytrishga qaratilgan u yoki bu ta’sirni o’tkazishni qiyinlashtrish maqsadida mavjud ximoya tizimiga operativ tarzda o’zgartrishlar kiritishga imkon yaratadi.

Ma’murlash xizmatining asosoiy vazifalari quydagilar:

• Ximoya xizmati va mexanizmiga zarur axborotni tarqatish;
• Ximoya xizmati va mexanizmining ishlashi xususidagi axbiorotni yig’ish va taxlillash;
• Ximoyalanuvchi obyektlarni aniqlash;
• Xizmat funksiyalarini samarali amalga oshirish maqsadida ximoya mexanizmlarini kombinatsiyalash;
• Ma’lumotlarni uzatish tarmog’ining ishonchli va barqaror ishlashini ta’minlash xizmatlariga javobgar boshqa ma’murlar bilan o’zaro aloqa ;
• Ma’lumotlarni uzatuvchi tarmoqninbg buzilgan ishlash jarayonini tiklash.

Aloqa kanallarida ma’lumotlarni ximoyalash usullari

• Ma’lumotlarni uzatishni ximoyalashning u yoki bu usulidan foydalanishdagi asosiy vazifalar quydagilar:
• xabarlar mazmunining fosh qilinishini oldini olish;
• Xabarlar oqimining taxlillanishini oldini olish;
• Xabarlar oqimi xaqiqiyligini buzilganligini aniqlash;
• Yolg’on ulanishni aniqlash;

X U L O S A

• Xulosa o’rnida shuni aytish joizki, ma’lumotlarni uzatish tarmoqlarida axborotni muhofaza qilishda himoya tizimi uzluksiz, rejali, markazlashtrilgan maqsadli, aniq, ishonchli, kompleksli va barcha sharoitlarda samarali bo’lishi lozim. Amaliyot shuni ko’rsatadiki, ma’lumot uzatish tarmoqlarida axborotni muhofaza qilishda yetarli darajadagi yutuqlarga erishish uchun huquqiy, tashkiliy va texnik choralarni birgalikda amalga oshirish lozim.