ILM-FAN VA INNOVATSIYA
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/si
61
WEB 1.0, 2.0 VA WEB 3.0 LARNING HAYOTIMIZDA TUTGAN O’RNI
Qaxxorov Javohir Qaxramon o’g’li
Qo‘qon DPI, “Matematika-informatika” yo’nalishi
3- bosqich talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.7923912
Kalit so’zlar: Web2.0, Web3.0, World wide web
Annatatsiya: Ushbu maqolada Web1.0, 2.0 va 3.0 larning tarixi, u uchun odamlar nimani
tasavvur qilishini, shuningdek, bir nechta umumiy ma’lumotlrnilarni o’tamiz.
Web 1.0 Web 2.0 va Web 3.0
Veb 1.0 — bu Veb 2.0 atamasi paydo boʻlgunga qadar WWW holatiga
va har qanday veb-
sayt dizayni uslubiga ishora qiluvchi kontseptsiyaning retronomidir. Bu umumiy atama
boʻlib, Internet uchun burilish nuqtasi sifatida koʻpchilik tomonidan qayd etilgan 2001-
yildagi dot-com pufakchasidan oldin Internetni tasvirlash uchun yaratilgan.
Veb 1.0 ni ifodalashning eng oddiy shakli „ Veb 2.0 dan oldin boʻlgan Internet“ deb yuritish
boʻlsa kerak. Veb-saytlarni ularda foydalanadigan texnologiya turiga qarab solishtirish odatiy
hol.
Web 3.0 nimani anglatishini ko’rib chiqishdan oldin, biz birinchi navbatda Web1 va Web 2.0 ni
aniqlashimiz kerak. Uchalasi ham Internetning turli iteratsiyalari yoki davrlarini tavsiflaydi.
Web 1.0, albatta, 1991 yilda paydo bo’lgan World Wide Webning birinchi iteratsiyasidir.
Odatda faqat o’qish uchun mo’ljallangan tarmoq deb ataladigan Web 1.0
asosan statik veb-
saytlardan iborat bo’lib, u erda korxonalar va tashkilotlar foydalanuvchilar oddiygina
o’qiydigan ma’lumotlarni ko’rsatadi. o’zaro ta’sir qilgandan ko’ra.
Internetning hozirgi davri Web 2.0 2000-yillarning boshida boshlangan. Foydalanuvchilar
tomonidan yaratilgan kontent –
blog postlari, sharhlar, fotosuratlar, videolar va h.k.ning
o‘sishini va umuman, so‘nggi o‘n yilliklarda keskin o‘sgan internetda ko‘proq interaktivligini
kuzatish mumkin. Ijtimoiy tarmoq saytlari yaratilgan va ko’pchilikning
kundalik hayotining
ajralmas qismiga aylangan. Shuning uchun u o’qish-yozish tarmog’i sifatida tanilgan.
Web 2.0 markazlashtirish bilan ham belgilanishi mumkin, bu Web3 tarafdorlarining asosiy
tanqidi bo’lib, bu haqda bir daqiqada o’qiysiz. Ijtimoiy tarmoqlar
va qidiruv tizimlarining
yuksalishi internet monopoliyalarining kuchayishini ham anglatardi, bozorning asosiy
ulushini faqat bir nechta kompaniyalar nazorat qiladi. Iqtisodiyotning bu nisbatan yangi turi,
maqsadli reklamasi va foydalanuvchi maʼlumotlaridan
shubhali foydalanishi bilan
isteʼmolchilarni ushbu saytlar bilan munosabatlaridan noqulay his qiladi, ayniqsa, ushbu
saytlarda yaratilgan kontent ijodkorlarga emas, balki saytlarning oʻziga tegishli boʻlsa. . Biroq,
bu ijtimoiy tarmoqlarda odamlarning hayoti shu qadar chambarchas bog’liq bo’lsa,
muqobil
topish qiyin.
Web 2.0 va web 3.0 ning tarixi 1989-yilda ingliz kompyuter olimi Tim Berners-Li tomonidan
ishga tushirilgan dastlabki web 1.0 ga borib taqaladi. Web 1.0 Internetning birinchi avlodi
boʻlib, u maʼlumot beruvchi, lekin interaktivlik va foydalanuvchi
ishtiroki cheklangan statik
veb-sahifalardan iborat edi. Berners-Li va uning hamkasblari tomonidan ixtiro qilingan veb-
brauzer foydalanuvchilarga giperhavolalar yordamida veb-sahifalarga kirish va ularni ko'rish
imkonini berdi.
Web 2.0 2004 yilda noshir va texnologiya tadbirkori Tim O'Reyli tomonidan ishlab chiqilgan
atama bo'lib, u bloglar, wikilar, ijtimoiy tarmoqlar kabi yanada dinamik va hamkorlikdagi veb-
