Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

1. 
   Transformatorlar haqida umumiy tushunchalar, uning tuzilishi va ishlash prinsipi.
   

2. 
   Transformatorning foydali ish koeffitsiyenti va undagi quvvat isrofi.
   

3. 
   Transformatorning nominal kattaliklari va ish rejimlari.
   

4. 
   Avtotransformatorlar, o’lchov trtansformatorlari, payvandlash transformatorlari.
   

5. 
   Transformatorning tashqi xarakteristikasi va undagi kuchlanishning o’zgarishi. Transformatorlarning parallel ishlashi.
   

1. 
   Transformatorlar haqida umumiy tushunchalar, uning tuzilishi va ishlash
   

Elektrotexnikaning asosiy vazifalaridan biri elektr energiyasini bir joydan ikkinchi joyga uzatishdir. Chunki elektr energiyasining iste’molchilari aksariyat hollarda yoqilg‘i va gidroresurslar tabiiy joylashgan rayonlarga qurilgan elektr stansiyalaridan bir necha o‘nlab va yuzlab kilometr masofalarda joylashadi. Elektr energiyasini uzatish liniyalarida esa quvvatning issiqlikka sarf bo‘ladigan isrofi ΔP= I² R_l va kuchlanishning pasayuvi ΔU=IR_l doimo mavjuddir. Liniyaning uzunligi ortgan sari bu ko‘rsatkichlar ham ortadi. Elektr tokining to‘la quvvati (S=I ·U) ni o‘zgartirmagan holda uni turli kuchlanish va tok bilan uzatish mumkin. Quvvat formulasidan ko‘rinib turibdiki, uzatishda kuchlanish qanchalik yuqori bo‘lsa S = const tok kuchi shunchalik kichik bo‘lib, u bilan bog‘liq isroflar ham shunchalik kam bo‘ladi. Tok kuchini kamaytirish uzatish simining ko‘ndalang kesimini kichik olishga va rangli metallarni tejashga imkon beradi.

a) b)