|
Mavzu: Devorni yupqalashtirish bilan cho‘zishning texnologik hisob-kitoblari Reja: 1
|
| Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 350,05 Kb. | | #235809 |
Bog'liq Devorni yupqalashtirish bilan cho‘zishning texnologik hisob-kitoblari
Mavzu: Devorni yupqalashtirish bilan cho‘zishning texnologik hisob-kitoblari
Reja:
1 Devorni yupqalashtirish bilan cho’zishda
2 Devorni yupqalashtirish bilan cho‘zish kuchlanishi va kuchi
Foydalanilgan adabiyotlar
Devorni yupqalashtirish bilan cho’zishda buyumning diametri unchalik ko„p o„zgarmaydi, bunda devorning qalinligi o„zgaradi, ya‟ni S1>S2>S3> Sn majburiy yupqalashish sodir bo„ladi (11.1-rasm).
Yupqalashtirish bilan cho„zishning afzalliklari:
1) materialning 10-20% gacha tejalishi;
2) burmalanishdan saqlagich talab qilinmaydi;
3) oddiy harakat qiladigan presslarda amalga oshiriladi;
4) anchagina qisqa bo„lgan texnologik sikl ta‟minlanadi;
5) mustahkamlanish hisobiga buyumlarning sifati yaxshilanadi
belbog„chasidan chiqayotganda uning mustahkamligi bilan belgilanadi. Deformatsiya darajasi devor qalinligining o„zgarishi bilan aniqlanadi:
Puansondagi burchak qanchalik katta bo„lsa, undan yarim fabrikatni chiqarib olish shunchalik oson bo„ladi. Agar cho„zish ikkita matritsa orqali olib borilsa, u holda ularni bir-biridan shunday masofada qo„yish kerak bo„ladiki, bunda cho„zish jarayoni birinchisida tugasin va ikkinchisida boshlanmasin. Aks holda qo„shimcha kuchlanishlar paydo bo„ladi, bu yorilishlarni chaqiradi. Odatda bunday cho„zish mexanik xususiyatlarning kuchli o„zgarishi bilan boradi: σv =380 - 330 MPa.
Devorni yupqalashtirish bilan cho‘zish kuchlanishi va kuchi
Quyidagi yo„l qo„yilishlardan kelib chiqish bilan kuchlanishni aniqlaymiz:
1) reaktiv kuchlardan hosil bo„ladigan radial siquvchi kuchlanishlarning gorizontal tarkib toptiruvchilari matritsa va puansonning kontakt yuzalarida kattaliklari bo„yicha bir xil bo„ladi; 2) kuchlanishlar bo„ylama bo„ladi - zagotovkaning kesimi bo„ylab bir tekis taqsimlanadi;
3) material mustahkamlanmaydigan bo„ladi;
4) puansonning konusliligi e‟tiborga olinmaydi.
Jarayonga deformatsiyalangan holatning yassi sxemasi sifatida qaraladi (11.3-
Eng chekka cho‘zish darajasi
Cho'zishda bog'lanadi:
|
maksimal
|
deformatsiya
|
darajasi
|
quyidagilar bilan
|
1) olinadigan detallarning sifati;
2) ishlab chiqarish siklining davomiyligi;
3) uskunaning bardoshliligi.
Nazariy jihatdan bir marta o„tishda mumkin bo„ladigan deformatsiya darajasi, cho„zuvchi kuchlanish - deformatsiyalanadigan materialning qarshilik chegarasidan oshmasligi lozim degan shartdan aniqlanishi mumkin. Maksimal yo„l qo„yiladigan deformatsiya darajasini aniqlash uchun (11.2) formulaga σ1, σm ni
qo’yish zarur bo’ladi. Shunda:
Metallarni erkin bolg„alash ishlari zagotovka massasiga ko„ra bolg„alarda dinamik zarb bilan kattaroq tezlikda (6-7 m/s) olib borilsa, presslarda esa statik zarb bilan kichikroq tezlikda (0,1-0,3 m/s) olib boriladi.
Bolg„a va presslarning konstruksiyasi oddiy, ixcham va oson rostlanadigan bo„lishi bilan boshqarish qulay bo„lmog„i kerak. Sanoatda ko„proq tarqalgan bolg„alarga bug„-havo, pnevmatik, shabotsiz shtamplash bolg„asi va boshqa kirsa, presslarga bug„-havo, krivoship, friksion va boshqa presslar kiradi, ularning qaysi biridan foydalanish olinuvchi buyum xarakteriga, zagotovka materialiga, massasiga va boshqa ko„rsatkichlarga bog„liq. Masalan, po„latlardan mayda buyumlar olishda pnevmatik bolg„alaridan, o„rtacha vazndagi buyumlarni olishda bug„-havo bolg„alaridan, yirik buyumlar olishda gidravlik presslardan foydalaniladi. Bolg„alar ko„pincha pastga harakatlanuvchi qismlar massasiga ko„ra ajratiladi.
Agar zagotovka pastga tushuvchi qismlar massasi bilan zarb berilsa, bunday bolg„alar “oddiy bolg„alar” deyiladi. Agar pastga tushuvchi massasiga qo„shimcha bosim qo„shilsa, bunday bolg„alar “murakkab bolg„alar” deyiladi. Har ikkala xil bolg„alarni zarb berish momentida pastga tushuvchi qismlarida yig„ilgan kinetik energiya (Ek) quyidagi qiymatga ega bo’ladi:
|
| |
