|
Mavzu: globallashuv globastika va barqaror taraqqiyot tushunchalaring oʻzaro aloqasi va farqi reja: 1
|
| bet | 1/10 | | Sana | 14.03.2024 | | Hajmi | 124 Kb. | | #171908 |
Bog'liq Referati mavzu globallashuv va barqaror taraqqiyot falsafasi re Презентация Issiqlik yuritgichlari, KURS ISHI 7
MAVZU: GLOBALLASHUV GLOBASTIKA VA BARQAROR TARAQQIYOT TUSHUNCHALARING OʻZARO ALOQASI VA FARQI
REJA:
1. Globallashuv, globalistika va barqaror taraqqiyot tushunchalarining ozaro aloqasi va farqi.
2 Muammolarning turli darajalari
3 Glabal muammolarni yechishda falsafaning roʻli.
4 Xulosa
1 Globallashuv hodisasi va globalistika. Hozirgi davr haqida aniqroq tasavvur hosil qilish uchun XX asr boshigacha jahon tarixi asosan mustaqil rivojlangan va bir-biriga jiddiy tasir korsatmagan sivilizatsiyalardan iborat bolganini nazarda tutish muhimdir. Hozirgi zamonda dunyo songgi yuz yillik ichida yuz bergan jamiyat hayoti barcha jabhalarining faol integratsiyalashuvi natijasida sezilarli darajada ozgardi va yaxlit bir butun organizmga aylandi. Buning oqibati olaroq, ayrim xalqlar va butun insoniyatning ijtimoiy ongida global jarayonlar va ularning tasirida yuzaga kelgan umumiy (dunyo miqyosidagi) muammolar bilan belgilangan jiddiy ozgarishlar yuz bera boshladi. Jahon hamjamiyati oz rivojlanishining yangi bosqichiga qadam qoygani, u avvalgi bosqichlardan nafaqat ozgarishlar miqyosi, balki faollik darajasi va universal xususiyati bilan ham farq qilishi ayon boldi.
Global jarayonlarning shakllanish tarixi. Hozirgi globallashuv jarayonlarining ilk nishonalariga XV asr oxirlaridan boshlab duch kelish mumkin, XIX asr boshiga kelib esa u amalda real shakl-shamoyil kasb etdi. Bu pirovardida yagona geografik, malum darajada iqtisodiy va siyosiy jahon maydoni shakllanishiga olib kelgan Buyuk geografik kashfiyotlar yuz bergan davr edi. Ayni shu davrda dunyoni tushunishga nisbatan geotsentrik yondashuvlar geliotsentrik yondashuvlarga orin boshatdi, insoniyat esa, nihoyat, kun va tunning almashishini togri talqin qilishga muvaffaq boldi. Fan falsafadan ajralib chiqib, bilimlar toplanishi va texnikaning rivojlanishiga kuchli turtki berdi, fan-texnika taraqqiyoti va sanoat inqilobi yuz berishiga sabab boldi. Songgi zikr etilgan voqealar pirovard natijada insonning tabiatni ozgartiruvchi imkoniyatlari va uning atrof muhit bilan munosabatini butunlay ozgartirdi. Er kurrasi shar (globus) korinishida ekanligini nazariy va amaliy jihatdan isbotlab insoniyat oz tarixida birinchi bolib savdo-sotiq sohasida dunyo darajasiga chiqdi va dunyo miqyosida xalqaro munosabatlarga asos soldi. Ayni shu davrda ilk transmilliy savdo kompaniyalari vujudga keldi. Tez orada ularning faoliyati sof savdo chegarasidan tashqariga chiqdi va ular qullarni qolga kiritish va ularni ekspluatatsiya qilish, bosib olingan hududlarda plantatsiyalar va manzilgohlar barpo etish jarayonida ishtirok eta boshladi, nihoyat, oz davlatlari amalga oshirayotgan mustamlakachilik siyosatining asosiy ijrochisiga aylandi. Bularning barchasi jiddiy migratsiya jarayonlari yuz berishiga ham sabab boldi; xususan, mustamlakachilar qora tanli qullarni Afrikadan Amerikaga ommaviy tarzda tashib keltira boshladilar va shu tariqa uning demografik tarkibini butunlay ozgartirdilar. Shuning oziyoq globallashuv turli xalqlarning iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayoti bilan avvalboshdan uzviy bogliq bolgan, degan xulosaga kelish imkonini beradi.
XVII asr boshlariga kelib sharq va garb savdogarlari ulkan hududlarni ozlashtirdilar va deyarli butun dunyo boylab joylashdilar. Shu tariqa ular insoniyat tarixida birinchi bolib yagona global iqtisodiy va siyosiy tizimning zaruriy asoslarini yaratdilar va mazkur tizim shakllanishi uchun zamin hozirladilar.
|
| |
