Mavzu: xorijiy davlatlarning elektron raqamli imzo algoritmlari tahlili

MAVZU: XORIJIY DAVLATLARNING 
ELEKTRON RAQAMLI IMZO 
ALGORITMLARI TAHLILI.

Elektron raqamli imzo tushinchasi
Raqamli imzoning afzalliklari
Elektron raqamli imzolarning sinflari va turlari
Raqamli
imzolar uchun ishlatiladi
Raqamli imzo vositalari va sotuvchilari
REJA:

Kirish
Elektron raqamli imzo — elektron hujjatdagi
mazkur elektron hujjat axborotini elektron
raqamli imzoning yopiq kalitidan foydalangan
holda maxsus o‘zgartirish natijasida hosil
qilingan hamda elektron raqamli imzoning
ochiq kaliti yordamida elektron hujjatdagi
axborotda xatolik yo‘qligini aniqlash va
elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini
identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan
imzo.
elektron raqamli imzo - yopiq kalitini
qo‘llagan holda axborotning kriptografik
o‘zgarishi natijasida olingan va imzoning
shakllanish vaqtidan boshlab elektron
hujjatdagi axborotda xatolik yo‘qligini
aniqlovchi hamda imzo kaliti sertifikatini imzo
egasiga taalluqligini tekshiruvchi elektron
hujjatning rekviziti hisoblanadi;

Elektron raqamli imzoning yopiq kaliti -
elektron raqamli imzo kalit vositalaridan
foydalangan holda
hosil qilingan
, faqat imzo
qo‘yuvchi shaxsning o‘ziga ma’lum bo‘lgan
va elektron hujjatda elektron raqamli imzo
yaratish uchun mo‘ljallangan belgilar
ketma-ketligi;
elektron raqamli imzoning ochiq kaliti -
elektron raqamli imzo kalit vositalaridan
foydalangan holda hosil qilingan, elektron
raqamli imzo yopiq kalitiga mos keluvchi, 
axborot tizimining har qanday
foydalanuvchisi foydalana oladigan va
elektron hujjatdagi elektron raqamli imzo
kalit haqiqiyligini tasdiqlash uchun
mo‘ljallangan belgilar ketma-ketligi;
elektron raqamli imzo kalitining sertifikati -
elektron raqamli imzoning ochiq kaliti
elektron raqamli imzoning yopiq kalitiga
mosligini tasdiqlaydigan va elektron raqamli
imzo yopiq kalitining egasiga vakolatli organ 
tomonidan berilgan elektron yoki
qog‘oz
shaklidagi hujjat
;

Raqamli imzo - bu xabar, dasturiy ta'minot
yoki raqamli hujjatning haqiqiyligi va
yaxlitligini tekshirish uchun ishlatiladigan
matematik usul. Bu qo'lda yozilgan imzo yoki
muhrlangan muhrning raqamli ekvivalenti, 
ammo u yanada o'ziga xos xavfsizlikni
ta'minlaydi. Raqamli imzo raqamli aloqada
buzg'unchilik va taqlid qilish muammosini hal
qilish uchun mo'ljallangan.
Elektron raqamli imzolar elektron hujjatlar, 
tranzaktsiyalar yoki raqamli
xabarlarning
kelib chiqishi
, identifikatori va holatini
tasdiqlovchi dalillarni taqdim etishi mumkin. 
Imzolovchilar ulardan xabardor rozilikni
tasdiqlash uchun ham foydalanishlari
mumkin.

Raqamli imzolar ochiq kalitli kriptografiyaning ikkita o'zaro autentifikatsiya
qiluvchi kriptografik kalitlari orqali ishlaydi. Elektron raqamli imzoni yaratgan
shaxs imzo bilan bog'liq ma'lumotlarni shifrlash uchun shaxsiy kalitdan
foydalanadi, shu bilan birga bu ma'lumotlarni shifrlashning yagona yo'li
imzolovchining ochiq kalitidir.
Agar qabul qiluvchi hujjatni imzolovchining ochiq kaliti bilan ocha olmasa, bu
hujjat yoki imzo bilan bog'liq muammo borligini ko'rsatadi. Raqamli imzolar
shu tarzda autentifikatsiya qilinadi.

Mazkur ish kriptografiyaning muhim vazifalari
dan biri – elektron raqamli
imzoga bag‟ishlangan. Elektron raqamli imzo
(ERI) biror hujjatning
muallifini bir qiymatli o‟rnatish uchun zarur. E
RI biror hujjat yoki
shartnomaning haqiqiyligini ta‟minlovchi oddi
y imzoning analogidir[1].
Elektron raqamli imzo quyidagilarni amalga o
shirish imkonini beradi: −
Yaxlitlik nazorati; − Hujjatni o‟zgartirishlardan
(soxtalashtirish)
himoyalash; − Mualliflikni inkor etish imkoniy
atini yo‟q qilish; −
Hujjatning muallifligini isbotlab tasdiqlash. E
RI ning ushbu xususiyatlari
uni yuridik qiymatga ega elektron hujjat aylan
ishini tashkil etishda
qo‟llaniladi.