|
Nókis filialí «Kompyuter injiniringi» qánigeligi
|
| bet | 1/2 | | Sana | 29.05.2023 | | Hajmi | 89.8 Kb. | | #66904 |
Bog'liq miko oz bet ornatilgan Бекітемін, xokimiyatga, Sinf rahbar daftari 2022 yil, Bayon mavzusi taqdimoti, scenariy-proshchay osen 2012, Концепция.docx 4312 ПК, Kenjayeva Lola 4, 5-mavzu. Ko‘pyoqliklarning tekislik va to‘G‘ri chiziq bilan kes, ПФ-27 (1), Пардаев Бобомурод, O G O H L A N T I R I SH X A T I, Ahrorov Muhammad yusuf, 1-tema.Mantiqiy amallar va ifodalar, Tuxtanazarov Ilxom Ibragimjanovich
ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI
MUHAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴÍ
TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI
NÓKIS FILIALÍ
«Kompyuter injiniringi » qánigeligi
3-kurs 301-20 topar studenti Umırzakova Miyasardıń
« Ornatılǵan sistemalar »
páninen
Óz betinshe jumısı
Tema: Intel Strong ARM platformalarinda ornatılǵan programmalıq taminattı islep shıǵıw
Tayarlaǵan:_________________M.Umırzakova
Qabıllaǵan:_________________ M.Madreymov
Nókis – 2023
Joba:
Strong ARM ...
Intel Strong ARM platformalarinda ornatılǵan programmalıq taminat
1.Strong ARM
Strong ARM - Digital Equipment Corporation tárepinen islep shıǵılǵan hám 1990 -jıllardıń aqırında islep shıǵarılǵan, ARM v4 buyrıqlar kompleksi arxitekturasın engizgen kompyuter mikroprotsessorlar shańaraǵı. Keyinirek 1997-jılda Intelga sotildi, ol 2000 -jıllardıń baslarında onı XScale menen almastırıwdan aldın islep shıǵarıwdı dawam ettirdi. Allen Baumnıń sózlerine kóre, StrongARM óz tariyxın DEC Alpha-dıń kem quwatlı versiyasın jaratılıwma urınıslar menen anıqlama beredi. Keyin olar ARM shańaraǵına júrgizetuǵın kem quwatlı qosımshalarǵa mólsherlengen dızaynlarǵa qızıǵıwshılıq oyatdı. Sol waqıtta islewge baylanıslı ónimler ushın ARM-dıń birden-bir iri paydalanıwshılarınan biri Apple edi, onıń Nyuton apparatı ARM platformasiga tiykarlanǵan edi. DEC Apple-ga joqarı dárejeli ARM menen qızıǵıwshılıqı múmkinbe yamasa joqpa, dep qızıqtı, oǵan Apple injenerleri " Fhht, awa. Siz ete almaysız, lekin, eger ılajı bolsa, biz odan paydalanardik", dep juwap beriwdi.
StrongARM tezirek ARM mikroprotsessorini jaratıw ushın DEC hám Advanced RISC Machines ortasındaǵı sheriklik joybarı edi. StrongARM kem quwatlı ornatılǵan bazardıń joqarı bólegine shaqırıq qılıw ushın mólsherlengen bolıp, ol erda paydalanıwshılar kóbirek sırtqı qollap-quwatlawdı qabıl ete alǵanda, ARM jetkizip bere alǵannan kóre kóbirek islewge mútáj edi. Maqset jańa jeke cifrlı járdemshiler hám pristavkalar sıyaqlı qurılmalar edi.
Dástúrge kóre, DEC yarım ótkezgish bólindi Massachusets shtatında jaylasqan edi. Silikon oypatlıqsında dizaynerlik qábiletine ıyelew ushın DEC Kaliforniya shtatınıń Palo Alto qalasında dizayn orayın ashtı. Bul dizayn orayın Den Dobberpuhl basqargan hám StrongARM joybarınıń tiykarǵı dizayn maydanı bolǵan. Joybarda islegen taǵı bir dizayn saytı Texas shtatınıń Astın qalasında bolıp, ol Apple Computer hám Motorola kompaniyalarınan qaytqan burınǵı DEC dizaynerlari tárepinen jaratılǵan. Joybar 1995-jılda islengen hám demde óziniń birinshi dizaynini-SA-110 ni jetkizip bergen. DEC 1997-jılda dawa arzası sheńberinde StrongARMni Intelga satıwǵa razı boldı. Intel StrongARM -den paydalanǵan halda, RISC protsessorlari i860 hám i960 -ni ózgertirdi.
DEC yarım ótkezgishli bólindi Intelga sotilganda, Palo Alto dizayn toparınıń kóplegen injenerleri tarmaq bazarı ushın MIPS -to-a-chip (SoC) ónimlerin óndiriwshi SiByte kompaniyasına kóship ótiwdi. Astın dizayn toparı Alchemy Semiconductor, qol bazarına MIPS SoC-larini óndiriwshi taǵı bir baslanǵısh kompaniyaǵa aylandı. Jańa StrongARM yadrosı Intel tárepinen islep shıǵılǵan hám 2000-jılda XScale retinde usınıs etilgen.
SA-110 StrongARM shańaraǵı daǵı birinshi mikroprotsessor edi. 100, 160 hám 200 MGts chastotalarda isleytuǵın birinshi versiyalar 1996-jıl 5 fevralda daǵaza etildi. Daǵaza etilgeninde, bul versiyalardıń úlgileri bar edi, 1996-jıl ortalarında islep shıǵarıw joybarlastırılǵan. 1996-jıl 12 sentyabrde 166 hám 233 MGts tezliktegi versiyalar daǵaza etildi. Bul versiyalardıń úlgileri daǵaza etilgen waqıtta bar edi, 1996-jıl dekabr ayında islep shıǵarıw kólemi joybarlastırılǵan edi. 1996 jıl dawamında SA-110 portativ qurılmalar ushın eń joqarı kórsetkishli mikroprotsessor edi. 1996-jıl aqırına kelip ol Internet/intranet qurılmaları hám názik klient sistemaları ushın etakchi protsessor boldı. SA-110 dıń birinshi dizayn jetiskenligi Apple MessagePad 2000 boldı. Bunnan tısqarı, ol Acorn Computers Risc PC hám Eidos Optima video tártipke salıw sistemaları sıyaqlı bir qatar ónimlerde isletilingen. SA-110 bas dizaynerlari Daniel W. Dobberpuhl, Gregori W. Hoeppner, Liam Madden hám Richard T. Witek edi.
SA-110 ápiwayı mikroarxitekturaga iye edi. Bul bes basqıshlı klassik RISC truba liniyasi járdeminde kórsetpelerdi izbe-iz atqarǵan skalarar dizayn edi. Mikroprotsessor bir neshe bloklarǵa bolındı : IBOX, EBOX, IMMU, DMMU, BIU, WB hám PLL. IBOX quramında truba liniyasining dáslepki eki basqıshında isleytuǵın programmalar esaplagichi sıyaqlı apparat bar edi. Ol kórsetpelerdi aldı, kodın ashtı hám berdi. Kórsetpe alıw birinshi basqıshda júz boladı, ekinshisinde dekodlanadi hám shiǵarıladı. IBOX ARM jollaması daǵı quramalı kórsetpelerdi ápiwayı kórsetpeler ketma -ketligiga awdarmalaw arqalı sheshedi. IBOX, sonıń menen birge, filial kórsetpeleri menen islegen. SA-110 da tarmaqtı boljaw úskeneleri joq edi, lekin olardı tez qayta islew mexanizmleri bar edi.
Ámelge asırıw úshinshi basqıshda baslanadı. Bul basqıshda isleytuǵın úskeneler dizimge alıw faylı, arifmetik logika birligi (ALU), barrel almastırǵısh, kóbeyiwshi hám shártler kodı mantig'ini óz ishine alǵan EBOXda bar. Dizimge alıw faylında ush oqıw portı hám eki jazıw portı bar edi. ALU hám barrel almastırǵısh kórsetpelerdi bir ciklda atqarǵan. Multiplikator trubalı emes hám bir neshe cikllerdiń keshigiwine iye.
IMMU hám DMMU uyqas túrde kórsetpeler hám maǵlıwmatlar ushın yad basqarıw birlikleri esaplanadı. Hár bir MMUda 4 KB, 64 KB yamasa 1 MB kólem degi 32 jazıwlı tolıq assotsiativ awdarma kórinisindegi bufer (TLB) bar edi. Jazıw buferi (JB) segizta 16 baytlı jazıwǵa iye. Bul dúkanlardı truba arqalı jalǵaw imkaniyatın beredi. Avtobus interfeysi birligi (BIU) SA-110 ni sırtqı interfeys menen támiyinledi.
PLL sırtqı saat signalın sırtqı 3, 68 MGts chastotalı signaldan islep shıǵaradı. Ol DEC tárepinen islep shıǵılmaǵan, lekin Shveytsariyanıń Neuchatel qalasında jaylasqan Suisse d'Electronique et de Microtechnique Center (CSEM) menen shártnama dúzgen. Kórsetpeler keshi hám maǵlıwmatlar keshining hár biri 16 KB kólemge iye hám 32 tárepleme assotsiativ hám ámelde kórip shıǵıladı. SA-110 aste (hám sol sebepli de arzan ) yad menen islew ushın jaratılǵan, sol sebepli assotsiativlik joqarı, básekige shıdamlı dızaynlarǵa qaraǵanda joqarı tezlikti beredi hám virtual mánzillerden paydalanıw yadtı bir waqtıniń ózinde keshlash hám keshlash imkaniyatın beredi. Keshlar tranzistorlardıń kóp bólegi ushın juwapker bolıp tabıladı hám olar maydandıń yarımın iyeleydi.
SA-110 2, 5 million tranzistordı óz ishine aladı hám 7, 8 mm den 6, 4 mm ge shekem (49, 92 mm2). Ol DEC tárepinen menshikli CMOS-6 processinde Hudson, Massachusets shtatındaǵı Fab 6 fabida islep shıǵarılǵan. CMOS-6 DECning altınshı áwladtı tolıqlawısh metall oksidi-yarım ótkezgish (CMOS) procesi edi. CMOS-6 0, 35 mkm ólshemli, 0, 25 mkm nátiyjeli kanal uzınlıǵına iye, lekin SA-110 menen islew ushın alyuminiy óz-ara baylanısıwdıń tek úsh dárejesi. Dızaynlarǵa quwat sarpı hám islew ortasındaǵı teń salmaqlılıqtı tabıwǵa múmkinshilik beretuǵın ózgeriwshen Voltaji 1, 2 den 2, 2 voltgacha (v) bolǵan quwat dáregi isletilingen (joqarı kernew joqarı saat tezligin támiyinleydi). SA-110 144-pinli juqa tórtmuyushler tegis paketke (TQFP) qabarǵan jerlengen.
SA-1100 DEC tárepinen islep shıǵılǵan SA-110 dıń türevi bolıp tabıladı. 1997-jılda daǵaza etilgen SA-1100 PDA sıyaqlı portativ qosımshalar ushın mólsherlengen bolıp, bunday qosımshalar ushın kerekli bolǵan bir qatar ayrıqshalıqlardı usınıs etip, SA-110 dan parıq etedi. Bul ayrıqshalıqlardı jaylastırıw ushın maǵlıwmatlar keshi kólemi 8 KB ga kemeytirildi.
Qosımsha funkciyalar -ornatılǵan yad, PCMCIA hám reńli LCD displeyleri, sistemalı avtobusga jalǵanǵan hám sistemalı avtobusga jalǵanǵan periferik avtobusga jalǵanǵan besew izbe-iz kirisiw-shıǵıw kanalları. Yad basqarıwshısı FPM hám EDO DRAM, SRAM, flesh hám ROMni qollap -quwatladi. PCMCIA tekseriwi eki uyani qollap -quwatlaydı. Yad adresi hám maǵlıwmatlar shinasi PCMCIA interfeysi menen almasıladı. Jabıwtiruvchi logika kerek. Ketma -ket kirisiw kanalları USB -interfeysi, SDLC, eki UART, IrDA interfeysi, MCP hám sinxron ketma -ket porttı ámelge asıradı.
SA-1100 qasında chipi SA-1101 ge iye edi. Ol Intel tárepinen 1998-jıl 7 oktyabrde usınıs etilgen.[11] SA-1101, SA-1100-de ornatılǵan video -shıǵıw portı, eki PS/2 portı, USB-kontroller hám PCMCIA-kontroller sıyaqlı SA-1100-ni almastırıwshı qosımsha qurılmalardı usınıs etdi. Qurılmanıń dizayni DEC tárepinen baslanǵan, lekin dizaynni tamamlawǵa májbúrli Intel tárepinen satıp alınǵanında, ol tek bólekan juwmaqlandi. Ol DECning burınǵı Gudson, Massachusets shtatındaǵı fabrikasında islep shıǵarılǵan, ol da Intelga sotilgan. SA-1100 2, 5 million tranzistordı óz ishine alǵan hám ólshemi 8, 24 mm den 9, 12 mm ge shekem (75, 15 mm2). Ol 0. 35 mkm CMOS processinde alyuminiy óz-ara baylanısıwdıń ush dárejesi menen islep shıǵarılǵan hám 208-pinli TQFP-ga qabarǵan jerlengen. Bul protsessorni birinshi qabıl etiwshilerinen biri jaman Psion netBook jáne onıń qarıydarǵa kóbirek aǵayını Psion Series 7 edi.
SA-1110 -Intel tárepinen islep shıǵılǵan SA-110 lotinlari. Bul 1999-jıl 31 martda SA-1100 ge alternativ retinde daǵaza etildi. Daǵaza etilgeninde, úlgiler 1999 jıl iyunına hám sol jıldıń aqırına qoyılǵan. Intel 2003-jıl basında SA-1110 ni toqtatdi. SA-1110 133 yamasa 206 MGts versiyalarında bar edi. Ol SA-1100-den 66 MGts (tek 133 MGts versiyası ) yamasa 103 MGts (tek 206 MGts versiyası ) SDRAM-ni qollap-quwatlawı menen ajralıp turardı. Qosımsha qurılmalardı qollap -quwatlaytuǵın onıń qaptal chipi SA-1111 edi. SA-1110 256 -pinli mikro toplı pánjere menen oralǵan. Ol mobil telefonlarda, Compaq (keyinirek HP) iPAQ hám HP Jornada, Sharp SL-5 x00 Linux tiykarındaǵı platformalar hám Simputer sıyaqlı jeke maǵlıwmatlar járdemshilerinde (PDA) isletilingen. Ol, sonıń menen birge, úlken kólemli, portativ veb -brauzerdi birinshi bolıp engizgen planshet apparatı - Intel Web Tablet -ni jumısqa túsiriw ushın isletilingen. Intel ónimdi 2001-jılda satıwǵa shıǵarılishidan aldın tastap jiberdi.
SA-1500 DEC tárepinen islep shıǵılǵan SA-110 dıń derivativi bolıp, daslep pristavkalar ushın mólsherlengen edi.[18][19] Ol DEC tárepinen kem kólemde islep shıǵılǵan hám islep shıǵarılǵan, lekin Intel tárepinen hesh qashan islep shıǵarılmaǵan. SA-1500 200 den 300 MGts ge shekem bar edi. SA-1500-de rawajlanıwlastırılgan SA-110 yadrosı, biriktirilgen media -protsessor (AMP) dep atalǵan chip protsessori, chipdagi SDRAM hám kirisiw-shıǵıw shinalari bar. SDRAM tekseriwi 100 MGts chastotalı SDRAM-ni qollap -quwatladi hám kirisiw-shıǵıw úskenesi sırtqı qurılmalarǵa hám SA-1501 qospa chipiga jalǵanıw ushın 50 MGts ge shekem chastotalarda isleytuǵın 32-bitli kirisiw-shıǵıw avtobusini ámelge asırdı.
AMP pútkil sanlı hám júziwshi noqatlardı kóbeytiw-jıynaw hám SIMD arifmetikasi sıyaqlı multimediya ushın mólsherlengen kórsetpelerdi óz ishine alǵan uzın buyrıqlı buyrıqlar kompleksin ámelge asırdı. Hár bir uzın kórsetpe sóziniń keńligi 64 bıyt bolıp, arifmetik operatsiyanı, filial yamasa yuk/do'konni ańlatadı. Kórsetpeler 64-bitli 36 -bitli registr faylındaǵı operandlarda hám basqarıw registrlari kompleksinde isleydi. AMP chipli avtobus arqalı SA-110 yadrosı menen baylanıs ornatadı hám maǵlıwmatlar keshini SA-110 menen bolıwadı. AMPda almastırgichli, bólindi birligi, yuk/ombor birligi, kóbeyiwshi hám bir anıqlıqtaǵı júziwshi noqat birligi bolǵan ALU bar edi. AMP 512 jazıwlı jazılatuǵın basqarıw dúkanı arqalı paydalanıwshı tárepinen belgilengen kórsetpelerdi qollap -quwatladi.
SA-1501 qasında chipi qosımsha video hám audio qayta islew múmkinshilikleri hám PS/2 portları, parallel port hám hár túrlı sırtqı qurılmalar ushın interfeysler sıyaqlı túrli kirisiw-shıǵıw funksiyaların usınıs etdi.
SA-1500 3, 3 million tranzistordı óz ishine aladı hám ólshemi 60 mm2. Ol 0, 28 mkm CMOS processinde islep shıǵarılǵan. Ol 1, 5 - 2, 0 v ishki quwat dáregi hám 3, 3 v I/Ol isletgen, 100 MGts de 0, 5 vt den kem, 300 MGts de 2, 5 vt quwat sarplaǵan. Ol 240 pinli metall tórtmuyushler tegis paketke yamasa 256 toplı plastik top torına oralǵan.
AvR-bul 1996-jıldan beri Atmel tárepinen islep shıǵılǵan, 2016-jılda Microchip Technology tárepinen satıp alınǵan mikrokontrollerlar shańaraǵı. Bul Garvard arxitekturasınıń 8 bitli RISC bir chipli mikrokontrollerlari. AvR bir waqtıniń ózinde programmalastırıwtırılatuǵın ROM, EPROM yamasa EEPROM-den ayrıqsha bolıp esaplanıw, programmanı saqlaw ushın chipli flesh-yaddan paydalanǵan birinshi mikrokontroller shańaraqlarınan biri edi. AvR mikrokontrollerlari kóplegen qosımshalardı ko'milgan sistemalar retinde tabadı. Olar, ásirese, Arduino -dıń ashıq apparat islep shıǵıw plataları qatarına qosılıwı menen ataqlı bolǵan ardaqlı shınıǵıw hám tálim programmalarında keń tarqalǵan. AvR arxitekturasın Norvegiya texnologiya institutınıń (NTH) eki studenti Alf-Egil Bogen hám vegard vollan oylap tapqan.
|
| |
