O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirlugi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Download 345,74 Kb.
Sana	17.12.2023
Hajmi	345,74 Kb.
	#121730

Bog'liq
Malumotlar Bazasi
1 million dasturchi — копия, Mushuksimonlar, ularning hayoti va tarqalishi Abdullayeva Noila, Avtoreferat-Arziqulov Z.Q.

Bajardi: Toirov Jahongir Tekshirdi: Jurayev Tulqinjon Mavzu SQLtili. SQL operatorlarni yozish. REJA
CREATE TABLE `Mahsulotlar` ( `ID` INT(7) NOT NULL AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY, `Mahsulot_t_id` INT(7) NOT NULL, `Mahsulot nomi` VARCHAR(25)
SELECT DISTINCT column1, column2 FROM table_name;
SELECT COUNT(column1) FROM table_name; SUM: Malumotlar yigindisini hisoblash uchun ishlatiladi. Misol: SELECT SUM(column1) FROM table_name;
SELECT MAX(column1) FROM table_name; GROUP BY: Guruhlash uchun ishlatiladi. Misol: SELECT column1, COUNT(*) FROM table_name GROUP BY column1;
SELECT column1, COUNT(*) FROM table_name GROUP BY column1 HAVING COUNT(*) > 1;

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLUGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Kiberxavfsizlik fakulteti
Axborot xavfsizligi yo’nalishi 713-22 guruh talabasi
Toirov Jahongir Malumotlar Bazasi fanidan
Maustaqil ishi

Bajardi: Toirov Jahongir
Tekshirdi: Jurayev Tulqinjon

Mavzu SQLtili. SQL operatorlarni yozish.
REJA:

SQL ning ichki tillari
SQL ma`lumot toifalari
SQL tilining SELECT (tanlash) operatorlari va uning paramentrlari

SQLda so'rovlar orqali ma'lumotlar omboriga ma'lumotlar kiritish, ularni o'zgartirish yoki o'chirish mumkin. Bularning barisi quyidagi komandalar orqali amalga oshiriladi:
- SELECT : ombordan ma'lumotlarni chaqiradi;
- DELETE : omborgi ma'lumotlarni o'chiradi;
- INSERT : omborga ma'lumotlarni kiritadi;
-REPLACE : agar omborga shunaqa yozuv bo'lsa uni yangilaydi, aks holdaqo'shib qo'yadi;
- UPDATE : ombordagi ma'lumotni o'zgartiradi.
SQL ning boshqa komandalari ma'lumotlar omborini strukturasini tashkil
qilishda ishlatiladi, ya'ni ular ma'lumotlar bilan ishlamaydi.
- CREATE : ma'umotlar ombori, jadval yoki indeks yaratadi;
- ALTER : jadval strukturasini o'zgartiradi;
- DROP : ma'lumotlar omborini yoki jadvalni o'chiradi.
Endi har bir komanda strukturasi ko`rib chiqamiz.
CREATE TABLE `Mahsulotlar` (
`ID` INT(7) NOT NULL AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
`Mahsulot_t_id` INT(7) NOT NULL,
`Mahsulot nomi` VARCHAR(25),
`Ombordagi miqdori` VARCHAR(12) DEFAULT NULL,
`Saqlash muddati` VARCHAR(12) NOT NULL,
`Mahsulot narxi` INT(6) NOT NULL);

SQL da ma`lumot toifalari:

Satr toifalari
- CHAR(n) – Belgilangan uzunlikdagi ma`lumotlar uchun, n ma`lumotdagi simvollar soni. Uning maksimal darajasi 2 Mbayt.
- VARCHAR2(n) – O`zgaruvchan uzunlikdagi ma`lumotlar uchun. Maksimal darajasi 4 Mbayt.
- LONG – O`zgaruvchan uzunlikdagi ma`lumotlar uchun. Maksimal darajasi 4GB. Bitta jadval uchun
Raqamli toifalar
- NUMBER(p) – faqat raqamli ma`lumotlar
- INTEGER(p) – Belgilangan raqamar
- FLOAT(p) – Haqiqiy sonlar uchun
Vaqt/sana toifasi
- DATE – belgilangan uzunlikdagi vaqt/sana. dd-mm-yy formatda

SQL tilining SELECT (tanlash) operatorlari va uning paramentrlari :
SQL tilidagi SELECT (tanlash) operatori, ma'lumotlar bazasidan ma'lumotlarni olish uchun ishlatiladi. Bu operator orqali, bir yoki bir nechta ustunlarni (column) tanlab, ularning qiymatlarini ko'rsatish, tartiblash, filtratsiya qilish va boshqalarini bajarish mumkin.
SELECT operatorining boshqa parametrlari:
DISTINCT: Ma'lumotlarda takrorlanuvchilarni olib tashlash uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT DISTINCT column1, column2 FROM table_name;
AS: Ma'lumotlar ko'rinishini o'zgartirish uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT column1 AS 'YangiNomi', column2 AS 'YangiNomi2' FROM table_name;
COUNT: Tanlangan ma'lumotlar sonini hisoblash uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT COUNT(column1) FROM table_name;
SUM: Ma'lumotlar yig'indisini hisoblash uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT SUM(column1) FROM table_name;
AVG: Ma'lumotlar o'rtasini hisoblash uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT AVG(column1) FROM table_name;
MIN va MAX: Eng kichik va eng katta qiymatlarni topish uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT MIN(column1) FROM table_name;
SELECT MAX(column1) FROM table_name;
GROUP BY: Guruhlash uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT column1, COUNT(*) FROM table_name GROUP BY column1;
HAVING: GROUP BY operatori bilan birga ishlatiladi va guruhlardagi ma'lumotlar ustida shart qo'ymoq uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT column1, COUNT(*) FROM table_name GROUP BY column1 HAVING COUNT(*) > 1;
ORDER BY: Natijalarni tartiblash uchun ishlatiladi. Misol:
SELECT column1, column2 FROM table_name ORDER BY column1 DESC;
Bu parametrlar orqali SELECT operatori bilan turli vaqtincha ma'lumotlarni tanlash va natijalarni shakllantirish mumkin.

Download 345,74 Kb.