|
Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish” fanidan
|
| Sana | 04.01.2024 | | Hajmi | 1.13 Mb. | | #129890 |
Bog'liq 2-labaratoriya 4-Laboratoriya ishi Mantiqiy signallarning indikatorini tadqiq, ChiziqliMasalalar, 7-8Lab, 13Lab, 1 топшириқ Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги Javohir, 1-ish l, 7. Mantiqiy amallar (2), 14lab, 15lab, 13lab, 6lab
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
"Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish” fanidan
3-LABARATORIYA ISHI
Bajardi: Karimov Javohir
Toshkent– 2023
Mavzu: Kombinatsion HAM-EMAS, YOKI-EMAS mantiqiy elementlarini o‘rganish va loyihalashtirish
Ishdan maqsad: Kombinatsion mantiqiy sxemalarni HAM-EMAS, YOKI-EMAS mantiqiy elementlari yordamida loyihalashtirishni o’rganish.
Turli amallarni bajaradigan elementtlar IMS lar ko‘rinishida ko‘plab ishlab chiqariladi. Mantiqiy IMS lar seriyalarga birlashadilar. Har bir seriya asosida ma’lum bir mantiqiy amalni bajaruvchi elektr sxemadan tashkil topgan negiz element yotadi, masalan HAM-EMAS mantiqiy amali (Sheffer elementi) yoki YOKI-EMAS mantiqiy amali (Pirs elementi). Raqamli integral mikrosxemalar yaratishda turli murakkab mantiqiy amallarni bajaradigan sxemalarni yasashda faqat bitta HAM-EMAS, yoki YOKI-EMAS mantiqiy elementidan foydalanish talab qilinishi bilan ham ajralib turadi.
HAM-EMAS mantiqiy amali Sheffer elementi asosida mantiqiy amallarni bajaradi.
HAM-EMAS mantiqiy amalining chinlik jadvalining ko‘rinishi quyidagicha:
YOKI-EMAS mantiqiy amali
YOKI-EMAS mantiqiy amali “YOKI” elemnti va bitta inkor invertori dan tashkil topgan. Kiruvchi x va y signallaridan xosil bo‘lgan chiqish signalini quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin: . Bu erda amali x va y o‘zgaruvchilarning mantqiy qo‘shishdagi inkor amalidir. YOKI-Emas mantiqiy amalining sxematik ko‘rinishi quyidagicha tasvirlanadi:
YOKI-Emas mantiqiy amalining chinlik jadvali.
X
|
Y
|
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
Quyida berilgan mantiqiy masalani YOKI-EMAS bazis amali bo‘yicha mantiqiy sxemasini tuzing.
Berilgan masalani oldin chinlik jadvalini tuzib olamiz.
CHinlik jadvalidan chiquv natijalardan bir qiymatga ega bo‘lgan mulohazalarni olib ularni mantiqiy funksiyasini tuzamiz.
Xosil bo‘lgan oxirgi natijadan foydalanib uning mantiqiy sxemasini tuzamiz:
YOKI-EMAS mantiqiy amali yordamida tuzilgan mantiqiy sxema.
Electronics Workbench dasturida “HAM, YOKI “mantiqiy elementini ishlash sxemasini bajaramiz.
Men Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish fanining 3-laboratoriya ishini 1-navbatda Electronics Workbench dasturini kompyuterimga o’rnatishdan boshladim.
Keyin esa “Logic Gates” bo’limidan “RS FLIP-FLOP“ elementini tanlab oldim.
Keyingi bosqichda “ Sources ” bo’limidan “ +Vcc Voltage Source “ elementini tanlab oldim.
Keyin esa “Basic” bo’limidan “Switch” elementini tanlab oldim.
Keyingi bosqichda “Indicators” bo’limidan “Red Probe va Decoded seven-segment displey” elementlarini tanlab oldim.
Keyingi bosqichda elementlarni bog’lab oldim. Elementning ustiga sichqoncha kursorini olib borib, sichqonchaning chap tugmasini bosdim va qo’yib yubormay tanlagan elementimga bog’ladim.
Keyingi bosqichda Switch elmenti orqali o’chirdim va yoqdim. Buning uchun switch ustuga qaysi harfni qo’ygan bo’lsam shu harf tugmasi orqali klaviaturadan bosib o’chirib yoqidim. Yoki yuqori o’ng burchakdagi tugmani bosib o’chirdim.
A=0 va B=1 holat uchun
A=1 va B=0 holat uchun
A=1 va B=1 holat uchun
A=0 va B=0 holat uchun
Mening xulosam shundan iboratki,3 -laboratoriyani ishini bajarib bo’lgach men Electronics Workbench dasturi asosida Kombinatsion HAM-EMAS, YOKI-EMAS mantiqiy elementlarini o‘rganish va loyihalashtirish yordamida loyihlashni o’rgandim va ikkala kalitni ulagan holda “rost” “yo’lg’on ” qiymatlar bilan mantiiqiy element orqali o’zimzga kerakli bo’lgan qiymatlarni oldim.
|
| |
