O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG‘ONA FILIALI
“KOMPYUTER INJINERINGI” fakulteti
KOMPYUTER INJINERINGI yo‘nalishi
610.21 – guruh talabasi
Mamirov Sirojiddinning
“Kompyuter tarmoqlari”
fanidan tayyorlagan
Referat
Topshirdi: S.Mamirov
Qabul qildi: POLVONOV. A
Mavzu: TCP/IP va OSI modellarning kompyuter tarmoqlarini qurishda o’rni.
Reja
TCP / IP tarixi
TCP / IP haqida tushuncha
OSI modeli tushunchasi
OSI va TCP IP Model o'rtasidagi farq
TCP / IP tarixi
Transmission Control Protocol/Internet Protocol (TCP/IP) - bu, kompyuter tarmoqlarining o'rtasida ma'lumot almashishni ta'minlovchi va Internetni boshqaruvchi standart tuzilish. Bu protokollar ishlab chiqarish va ta'minot bo'yicha ilmiy-konseptual tuzilmalardir. Tarixan, TCP/IP protokollarining rivojlanishi va ularga asoslanishining eng katta sabablaridan biri Internet tuzilishi va ishlayishini ta'minlashdir.
1. Asosiy O'rnatilish va Tarixi:
TCP/IP protokollarining boshlang'ich o'rnatilishi 1960-yillarning oxirlariga to'g'ri keladi. Ushbu davrda, ABDda faol ishlab chiqarish sohasidagi ilmiy va sanoat loyihalari, universitetlar va hatta hukumat agentliklari o'rtasidagi ma'lumot almashuvini oshirish va ta'minlash bo'yicha katta zarurlik tug'ilgan. Bunday tarmoqlar aloqador qurilmalarning ishlashiga muvofiq protokollar va standartlarni talab qilgan edi.
Qurilmalarning bir-biri bilan aloqasi o'zaro mazmun almashishini yaxshilash maqsadida, 1970-yillarda ABD Qurolsiz Kuchlar lavozimining tarmoq bo'limi (ARPA-NET)da (hozirgi Internet asoschiligi) bu masala oldi. ARPA-NET protokollari orasida o'z axborot almashish tarmog'ini ishlab chiqish bilan shug'ullanish boshlandi.
1974-yilda, Vint Cerf va Bob Kahn tomonidan yaratilgan protokol, asosiy tarmoqlar orasida ma'lumot almashish uchun ishlatiluvchi protokollarni mustahkamlashtirib, TCP/IP-ni asoslash uchun standart bo'ldi. Bu standart, xar xil tarmoqlardagi qurilmalarning o'rtasidagi ma'lumot almashishini osonlashdi va ishlab chiqarishning sirlarini o'rganishni yanada osonlashtirdi.
TCP/IP protokollari Internetni qo'llab-quvvatlash uchun eng muhim qadam edi. 1983-yilda, barcha ARPA-NET kompyuterlarida TCP/IP protokollari qo'llanilmaga o'tdi va bu tariqa bilan Internetni asoslash uchun asos solindi.
2. TCP/IP Protokollarining Asosiy Tuzilmalari:
TCP/IP tuzilmalari, bir nechta aloqali protokollardan iborat bo'lib, har bir protokol o'ziga xos maqsad va vazifalarni bajaradi. Bu protokollar:
- Internet Protocol (IP): Bu protokol, ma'lumotlar paketlarini o'rtasidagi tarmoq ustida jo'natish uchun ishlatiladi. Ushbu protokolning bir nechta versiyalari mavjud, ammo IP v4 va IP v6 eng mashhur bo'lganlari hisoblanadi. IP, paketlarni o'rtasidagi hostlar o'rtasida yuborish va qabul qilishda ishlatiladi.
- Transmission Control Protocol (TCP): Ushbu protokol, o'rtasidagi ma'lumotlar almashishini boshqaradi. Ma'lumotlar paketlari to'plamlar halida jo'natiladi va qabul qilinadi. TCP o'zida aloqador portlar va tartiblashni ta'minlaydigan yangi aloqa sozlamalari bilan ma'lumot almashishni boshqaradi.
- User Datagram Protocol (UDP): UDP ham ma'lumot almashish protokoli hisoblanadi, ammo u boshqa protokollar kabi aloqador bog'liqlikni ta'minlamaydi. Ma'lumot paketlari uni mazmunini yo'q qilib, faqat ko'rsatilgan hostga jo'natiladi.
- Internet Control Message Protocol (ICMP): ICMP, IP protokoli orqali yuborilgan ma'lumot paketlari bo'yicha xabar almashish va amalga oshirishni boshqarish uchun ishlatiladi. Bunday xabarlar aloqador hostlar o'rtasida jo'natiladi.
3. TCP/IP Protokollarining Tuzilishi:
TCP/IP protokollarining tuzilishi, besh qatlamdan iborat bo'lib, har bir qatlam o'ziga xos maqsadlarga ega:
- Fizikavi qatlam: Ushbu qatlam, aloqa kanallari, qurilmalar va asosiy aloqalarni (Ethernet, Wi-Fi, ko'rsatkichli aloqa) qamrab olayotgan ma'lumotlar fizikavi shaklidagi biror yo'lovchi qurilmani ta'minlaydi.
| 