|
Reja: Oksillar xaqida tushuncha. Aminokislotalarning xossalari
|
| bet | 1/3 | | Sana | 04.04.2024 | | Hajmi | 31.85 Kb. | | #187614 |
Bog'liq 10 Muhim aminokislotalar va ularning hosilalari 2 Prezident maktab test, Crossword 2, Tarmq, Algoritm turlari хоssаlаri bеrilish usullаri, Adabiyotlar taxliliga material, kurs ishi Hasanova(Tayyor), zamonaviy-yo-l-qoplamasi-uchun-bitum-emulsiyasi (2), Sardorbek konteynerlar, камшат курс жумысы, agriculture-13-00493-v2.pdf.article, RAQAMLI IQTISODIYOTGA OTISH JARAYONIDAGI MUAMMOLA, Adham Koratoyev Blok test 30talik, 2-mavzu Menejment., Mahmud Qoshg\'ariy devoni lug\'ati turk asarining ta\'lim-tarbiya-fayllar.org (1)
Muhim aminokislotalar va ularning hosilalari
Reja:
Oksillar xaqida tushuncha.
Aminokislotalarning xossalari.
3. Oksil molekulasining tuzilishi.
Oksillarning tasnifi.
Qishloq xo‘jalik maxsulotlari tarkibidagi oqsillar.
Tayanch iboralar: treoninsintezi, xromatografiya usul, gradient,sedimentatsiyalash,ultratsentrifugalash,gel- filtratsiyalash kreatin ,pirrol, leytsin.
Oqsillar - tirik organizmlar tarkibiga kiradigan organik birikmalardan eng katta biologik axamiyatga va eng murakkab tuzilishga ega bulgan modda - bu oksildir.
Oksillarning kimyoviy tarkibi. Oksillarning biologik xususiyatlarini, kimyoviy tarkibi va tuzilishini urganish uchun ularni toza xolda olish kerak. Buning uchun tukimalardan oksillarni suv, spirt, neytral tuzlar eritmasi, kuchsiz asos va kislotalar yordamida ekstraksiyalash yuli bilan ajratib olish mumkin. Oksillar aralashmasini ajratish uchun xromatografiya usullari (yoki elektroforez) kullaniladi. Oksillarni -3-50S da organik erituvchilar (atseton, spirt) yordamida chuktirish mumkin. Oksilni fraksiyalarga ajratib olishnning xozirgi zamon usullari kuyidagilardan iborat: zichlik gradientida sedimentatsiyalash, ultratsentrifugalash, gel- filtratsiyalash va xokazo.
Organ va tukimalardan ajratib olingan oksillar gidrolizlanadi(5-10 xajm kislota bilan, 6-12 n N2804 yoki NS16-20 soat davomida 100-110°Sda). Buning natijasida shu narsa aniklandiki, yukoridagi sharoitda oksillar aminokislotalarga parchalanadi. Xosil bulgan aralashmadan aminokislotalar xromatografiya usulda ajratib olinadi va ularning asosan 20 xildan iborat ekanligi aniklanadi.
Oksillar tarkibida kup uchraydigan aminokislotalarni kuyidagi guruxlarga bulish mumkin.
Xalkasiz aminokislotalar.
a) monoaminomonokarbon kislotalar
N2K - SN2 -SOON glitsin
Organizmda glitsin oksillarning gidrolizi natijasida xosil bulishi mumkin, yoki sintezlanishi mumkin. Glitsin organizmning muxim biokimyoviy jarayonlarida ishtirok etadi: kreatin va pirrol sintezi, ba'zi bir zaxarli moddalarni bartaraf etishda va xokazo.
N2 N - SN - SOON
I
SN z alanin
Alanin tabiatda kup tarkalgan va xamma oksillar tarkibida uchraydi. Organizmlarda u oksil gidrolizlanishi natijasida xosil buladi yoki boshka birikmalardan sintezlanishi mumkin
N 2 N - SN - SOON
Serin organizmda oksillardan xosil bulishi mumkin va oddiy birikmalardan sintezlanadi. Tarkibida fosfor bulgan oksillarda (fosfoproteidlar) - sut kazeini, tuxum sarigining vitellini va boshkalar)
- serinning spirt guruxiga fosfat kislota koldigi birikkan.
N 2 - SN - SOON
I
SN - ON
I
SN3 treonin
Odam va xayvonot organizmi treonin sinteziga kodir emas, shuning uchun ovkat oksili bilan organizmga yetkazilishi kerak.
N2N - S - SOON
Oksillarda valin mikdori nixoyatda kam, u xayvonot organizmida sintezlanmaydi va fakatgina ovkat oksili gidrolizi natijasida xosil
SNz — SN — SNz leytsin Xamma oksillar tarkibida va kup mikdorda leytsin uchraydi, ammo xayvon organizmida u sintezlanmaydi.
SN3 - ON serin
SN3 SN3 valin buladi.
N 2 - SN - SOON SN 2
N 2 N - SN - SOON
SN - SN 3
SN - SN3 izoleytsin Oksillar tarkibida izoleytsin oz mikdorda uchraydi, odam va xayvonot organizmida u sintezlanmaydi.
b) tarkibida oltingugurt bulgan aminokislotalar
N2 N - SN - SOON
8N sistein
Oksillar gidrolizlanganda sistein ajratib olish nixoyatda kiyin. Kupincha osonlik bilan uning dimeri sistin ajratib olinadi.
N2 N - SN - SOON
Organizmda sistein va sistin oksil parchalanishi natijasida xosil buladi. Bundan tashkari ular metionindan xam xosil bulishi mumkin.
Ishkoriy oksillar (protamin va gistonlar) argininga juda boy. Mochevina xosil bulish reaksiyasida arginin muxim rol uynaydi.
Xalkali aminokislotalar.
Xayvonot organizmida feninalanin sintezlanmaydi, balki fakat oksillarning gidrolitik pachalanshi natijasida xosil buladi. Feninalanin oksidlanishi natijasida tirozin sintezlanishi mumkin
Kupchilik oksillar takibida tirozin uchraydi. Odam va xayvonot
SN 2
SN - SN - SOON sistin
N2 N - SN - SOON fenilalanin
N2 N - SN - SOON
tirozin organizmida oksillardan xosil buladi. Kalkonsimon bez garmonlari tirozindan xosil buladi. Bundan tashkari buyrak usti bez garmoni adrenalin xam tirozindan sintezlanadi. N2 N - SN - SOON
I triptofan
N4
Triptofan xayvonot organizmida sintezlanmaydi, balki oksillardan xosil buladi. N2 N - SN - SOON
I
uSN 2
gistidin
N4
Shunday kilib, oddiy oksillarni gidrolizlar natijasida xosil bulgan birikmalarni urganish shuni kursatadiki, ular fakatgina - aminokislotalar koldigidan tashkil topgan va xar xil oksillar bir- biridan tarkibidagi aminokislotalarning turi va mikdori bilan fark kiladi.
|
| |
