S8-20 guruh Ahmedova G

TOSHKENT KIMYO -TEXNOLOGIYA INSTITUTI
YOQILGI VA ORGANIK BIRIKMALAR KIMYOVIY TEXNOLOGIYA FAKULTETI
ASOSIY ORGANIK SINTEZ TEXNOLOGIYASI KAFEDRASI
S8-20 guruh talabasi
Mavzu:METAN ASOSIDA ETILEN OLISH TEXNOLOGIYASI
ORGANIK SINTEZ ASOSLARI
MUSTAQIL ISH 
ERKINJONOV DOSTON
Toshkent 2024

MUNDARIJA
XOM ASHYO VA MATERIALLAR TASNIFI…………….. 3
ETILEN OLISH USULLARI…. … ……… 4
METANNI KREKINGLASH… … … . 5
ETILENNING AJRALISHI………… . 6 
XULOSA… …. … …. ……. 8
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…. …. .. 10

Metan asosida etilen olish texnologiyasi, etilenning sanoqda ishlab chiqarilishi uchun 
foydalaniladigan bir neft kimyoviyasi mahsulotidir. Etilen, plastiklar, sintetik elchixonalar, 
solventlar, soygʻonchilar va boshqa bir qancha mahsulot ishlab chiqarishda ishlatiladi. Etilenning 
katta miqdorda ishlab chiqarilishi uchun bir necha turdagi texnologiyalar mavjud. Ulardan biri, 
metanol yoki etanol kabi bir alkoldan etilen olishdir. Lekin metan gazidan etilen olish texnologiyasi, 
qulay va koʻp miqdorda mavjud boʻlgan doimiy gazdan olingan joylarda koʻp oʻrab turiladigan bir 
texnologiyadir.

Metan asosida etilen olishi odatda ikki bosqichda amalga oshiriladi: 
metanning kraklashishi (cracking) va etilenning ajratilishi (separatsiyasi). 
Metan gaz, tabiiy gazda asosiy komponent hisoblanadi. Bu jarayon uchun 
odatda tabiiy gaz manbalaridan foydalaniladi. Metan asosida etilen olishi 
uchun asosiy qadamlar quyidagilardir:
1. Metanning Kraklashishi: Metan gaz, yuqori haroratda (yaqin 800-900 °
C) termal ravishda kraker reaktorida ajratiladi. Bu jarayonda metan 
gazining etilen (C2H4) va suv (H2) kabi kichik hidrokarbonlarga ajratiladi. 
Odatda bu jarayonda katalizator qoʻllanilmaydi.

2. Etilenning Ajratilishi: Kraker reaktordan chiqadigan gaz aralashi, soyish va 
fraksional distilyatsiya kabi usullar orqali ajratiladi. Bu jarayon etileni boshqa 
hidrokarbonlardan va qoʻshimcha mahsulotlardan ajratishni maqsad qiladi. Natijada, 
toza etilen gazini olish mumkin.
Metan asosida etilen olishi, energiya-sarflanuvchan jarayon boʻlgani uchun odatda 
katta quvvatli tuzilmalarda amalga oshiriladi. Shuningdek, bu tuzilmalar tabiiy gaz 
manbalariga yaqin hududlarda joylashgan, chunki tabiiy gaz oʻtishga qulay va arzon 
boʻlganligi sababli.

Xulosa. 
Etilen olishning eng arzon va foydali usuli b-n tanishdik.Bu 
usul krekinglash deb ataladi unda metan gaz yuqori haroratda
termal ravishda kreker reaktorida bajariladi

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1 ORGANIK SINTEZ MAHSULOTLARI TEXNALOGIYASI Maxsumov. O. S
2 Azimov. A. G, Tojimuhammedov. H. S, Axmedov. Sh. NEFT KIMYO 
ASOSLARI

Etiboringiz uchun raxmat