KURS ISHI
SAMARQAND IQTISODIYOT VA SERVIS INSTITUTI
BHS-421-GURUH TALABASI
MAXMUDOV SHAXZOD SHAVKAT O‘G‘LI
MOLIYAVIY BUXGALTERIYA HISOBI 2
Zahiralar tavsifi va tasnifi
MUNDARIJA
Kirish
Zahiralarning kelgusi xususiyatlari.
2. Zaxiralar holatini nazorat qilish tizimining umumiy
xususiyatlari
3. Захиралар турлари
Xulosa……………………………………………………………..
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati………………………………
KIRISH.
Zahiralar - bu elektron, yoki optik qurilmalar orqali ma'lumotni o'qib-tushirish uchun ishlatiladigan buyumlar, ular umuman kompyuterlar, smartfonlar, planshetlar, kassalar va boshqalar kabi qurilmalar bo'lishi mumkin. Zahiralar ma'lumotlar o'qib-tushirishni amalga oshiruvchi algoritmlar va dasturlar orqali ma'lumotlarni qabul qiladi, saqlab turadi, qayta ishlab chiqadi va natijalarni chiqaradi.
Zahira – bu aktiv:
(a) Oddiy faoliyat ishlab chiqarishga mahsulotlar (tayor mahsulotlar, qayta sotishga mo'ljallangan mahsulotlar);
(b) ishlab chiqarish uchun ishlab chiqarish chikarish jarayonida (tugallanmagan ishlab chiqarish chikarish);
(c) ishlab chiqarish chikarish yoki xizmatlar kursatish jarayonida foidalanishga muljallangan xom-ashyo va materiallar.
Zahiralar xarid qilib olingan va qayta sotish uchun saklanayotgan mahsulotni o'z ichiga oladi. Bularga chakana sotuvchilar tomonidan olingan harid qilib olingan mahsulotlar qayta sotishga muljallangan. Zahira tashkilot ishlab chiqarish ishlab chiqarish chikarilgan tayer ishlab chiqarish yoki tugallanmagan ishlab chiqarish chikarish hamda ishlab chiqarish chikarish zharayonida kelgusida foidalanishga muolajalarga xom-ashyo va materiallarni ham kamrab oladi. Xizmat kursatuvchi tashkilotlarda zaxiralar tarkibiga standardning 19- bandida kuzda tutilgan hholda halali sotilmagan, yangi tushum deb tan olinmagan xizmatlar tannarhi ham chiqadi.
Zahiralar quyidagi usullarda tasnif etiladi:
1. **Mahsulot kesimlari bo'yicha**: Kompyuterlar, planshetlar, smartfonlar, kassalar, ta'limiy kompyuterlar, qurilmalar va sair.
2. **Ish sistemalari bo'yicha**: Apple iOS, Android, Windows, Linux kabi operatsion tizimlar bo'yicha zahiralar.
3. **Mazmuni bo'yicha**: Smartfonlar, planshetlar, kodlash mashinalari, serverlar, superkompilyatorlar kabi nomi kompyuter va elektron qurilmalar bo'yicha zahiralar.
4. **Funksionallik bo'yicha**: Iqtisodiy zahiralar, ilmiy zahiralar, xizmat zahiralari, shaxsiy zahiralar kabi.
5. **O'lchovlarga ko'ra**: Kichik, o'rtacha va katta miqyosdagi zahiralar bo'yicha.
Zahiralar IT sohasi va ma'lumot texnologiyalari sohasida juda katta ahamiyatga ega. Ular internet, ma'lumotlar bazasi, xavfsizlik va kompyuterlarni birlashtirish kabi ko'plab sohalar uchun kerak bo'lmagan ixtisoslashgan dasturlar va vositalarni taqdim etishlari orqali bizga ko'maklashadi.
Zahiralar, elektronik qurilmalar yoki kompyuter sistemalari sifatida ta'riflanadi. Ular ma'lumotlarni qabul qilish, saqlash, tahlil qilish, ishlash va qayta ishlab chiqarishga yordam beruvchi qurilmalar yoki dasturlar bo'lib, ma'lumotlarni amalga oshirish, ma'lumotlar o'rtasidagi aloqalarni o'rganish va avtomatlashtirishda o'z vazifasini amalga oshiradi.
Zahiralar kelgusi xususiyatlarga ega:
1. **Mahsulot Funktsiyalari**: Kompyuterlar, smartfonlar, planshetlar, serverlar, tarmoq qurilmalari kabi turli funktsiyalarga ega bo'lishi mumkin.
2. **Qurilishi**: Zahiralar fizikaviy omillar bo'yicha tan olingan bo'lishi mumkin, masalan, kompyuterlar processor, xotira, kiritish karta, monitor va boshqa qurilmalardan iborat bo'ladi.
3. **Operatsion Tizimi**: Operatsion tizim zahiralarning ishini boshqarishda asosiy ahamiyatga ega bo'lib, zahiralar misol uchun Windows, MacOS, Linux, iOS, Android kabi operatsion tizimlar orqali ishga tushiriladi.
4. **Texnologiya**: Zahiralar xususiy texnologiyalardan foydalangan holda ishlaydi, ya'ni qizil tik, Gigabit Ethernet, Bluetooth, Wi-Fi kabi techno...
Bu shunday xususiyatlarga ega bo'lgan zahiralar kompyuterlar, elektron qurilmalar va boshqa texnika bo'yicha umumlashtirilgan ma'lumotlarni saqlash va ishlab chiqishda juda katta ahamiyatga ega. Ma'lumotlar texnologiyalari sohasidagi rivojlanish va yangi imkoniyatlarni o'rganishning eng muhim qismlaridan biri zahiralar mavzusidir.
Zahiralar turli xil xususiyatlar bo'yicha turli usullarda tasnif etiladi. Quyidagi kriteriyalar asosida zahiralar tasnif etiladi:
1. **Ishlovchi prinsip bo'yicha**:
- **Universal**: Kompyuterlar, smartfonlar, planshetlar kabi umumiy va masshtablararo zahiralar.
- **Maxsus**: Ixtiyoriy vazifalarni bajarish uchun mo'ljallangan zahiralar, masalan, kassalar, meditsina qurilmalari, sovuq sigir va boshqalar.
2. **Funksiyalari bo'yicha**:
- **Kompyuterlar**: Umumiy ma'lumotlar ishlab chiqarayotgan zahiralar.
- **Mobil qurilmalar**: Smartfonlar, planshetlar, smart-watchlar kabi mobil qurilmalar.
- **Elektronika**: Televizorlar, ko'chirgichlar, kassalar, audio qurilmalar kabi elektron qurilmalar.
3. **Qurilishi bo'yicha**:
- **Desktop**: Masofaviy kompyuterlar.
- **Portable**: Planshetlar, smartfonlar, noutbuklar kabi portativ qurilmalar.
- **Integratsiyalangan**: Toshkent muhiti osti tarmoq elementlari yordamida integratsiyalangan qurilmalar.
4. **Mahsulot Turiga ko'ra**:
- **Topgancha mahsulotlar**: Kompyuterlar, planshetlar, smartfonlar kabi ommaviy mahsulotlar.
- **Ixtiyoriy mahsulotlar**: Boshqa sohalar uchun mo'ljallangan maxsus qurilmalar.
5. **Operatsion tizimi bo'yicha**:
- **Windows**: Microsoftning Windows operatsion tizimi.
- **iOS**: Applening mobil operatsion tizimi.
- **Android**: Google tomonidan ishlab chiqilgan Android operatsion tizimi.
Bu kategoriyalar zahiralar jamiyatda ta'qib qilingan turli usullar bo'yicha tan olinadi va ularni taxminan belgilashga yordam beradi.
Zahira – bu aktiv:
(a) normal faoliyat ishlab chiqarishga ko‘ra (tayor mahsulotlar, qayta sotishga muljallangan mahsulotlar);
(b) ishlab chiqarish uchun ishlab chiqarish chikarish jarayonida (tugallanmagan ishlab chiqarish chikarish);
(c) ishlab chiqarish chikarish yoki xizmatlar kursatish jarayonida foidalanishga moʻljallangan xom-ashyo va materiallar.
2-сон БҲХС “Захиралар” стандартига мувофиқ захираларга киради: харид қилинган ва қайта сотиш учун мўлжалланган товарлар, ўз ичига олади масалан, чакана савдо ташкилотлари томонидан харид қилинган ва қайта сотиш учун мўлжалланган товарлар ёки қайта сотиш учун мўлжалланган ер ва бошқа мулклар. Захираларга шу билан бир қаторда тайёр маҳсулотлар ёки тугалланмаган ишлаб чиқариш ҳамда ишлаб чиқариш жараёнида фойдаланиладиган хом-ашё ва материаллар киради. Захираларнинг юзага келишига олиб келмайдиган харидорлар билан шартномаларнинг бажарилиши билан боғлиқ амалга оширилган харажатлар (ёки бошқа стандартларнинг қўлланилиши доирасига тушадиган активлар) 15-сон МҲХС “Харидорлар билан шартномалар бўйича тушумлар” стандартига мувофиҳ ҳисобга олинади.
I
Zahiralar jamiyatning va sohalarning o'zgaruvchan talablariga javob berish uchun doimiy rivojlanayotgan. Kelgusi xususiyatlarning ba'zi navlari quyidagilar bo'ladi:
1. **Kuch**: Modern zahiralar kuchli va tez ishlashi kerak, chunki foydalanuvchilar tez va samarali javoblarni kutib turishadi.
2. **Majburiyat**: Zahiralar har xil qurilmalar va platformalar orasida integratsiyalashish uchun tayyor bo'lishi kerak. Ular softver va hardver moslashtirishni osonlashtiradilar.
3. **Xavfsizlik**: Ma'lumotlar himoyalangan bo'lsin. Zahiralar foydalanuvchilarga xavfsizlik va himoya ta'minlash uchun eng so'nggi xavfsizlik protokollariga ega bo'lishi kerak.
4. **Energiya foydalanish**: Zahiralar energiya israfini minimalga tushirish, batareya ishlash muddatini oshirish va yuqori energiya iste'mol qilish kerak.
5. **O'zgaruvchanlik**: Zahiralar o'zgaruvchan bo'lishi, yangilash va modifikatsiyani osonlashtirish uchun imkoniyat berishi kerak. Bu, yangi texnologiyalar va yangiliklarni tezkor qabul qilishga yordam beradi.
6. **Internetga ulanish**: Zahiralar jahon ustida, internetga
muvofiq ishlash, onlayn axborot almashish va birgalikda ishlash imkoniyatlarini ta'minlashi kerak.
7. **Dasturlar va dasturiy ta'minotlar**: Zahiralarning tezroq dasturiy yangilanishlar va yangi dasturlarni qabul qilishga tayyor bo'lishi, ta'limotni amalga oshirish uchun talablarga javob bermishi kerak.
Yana, zahiralar kelgusi xususiyatlari bo'yicha oson modifikatsiyalanishi, iste'mol qilish va ta'minotlarni yengillashtirish kerak. Bu jarayon sizlar va o'z aloqador foydalanuvchilaringizning ma'lumotlaringizni oshirish va o'rganishda yordam beradi.
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 5-moddasiga asosan va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1992-yil 23-noyabrdagi 553-sonli qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq buyuraman:
1. O‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobi Milliy standarti (4-sonli BHMS) “Tovar-moddiy zaxiralar” (yangi tahriri) ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Quyidagilar o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin:
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 1998-yil 27-avgustda 44-son bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobi Milliy standarti (4-sonli BHMS) “Tovar-moddiy zaxiralar” (1998-yil 28-avgust, ro‘yxat raqami 486 — Me’yoriy hujjatlar axborotnomasi, 1999-y., 5-son);
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirining 2002-yil 14-noyabrdagi 132-sonli “O‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standarti (4-sonli BHMS) “Tovar-moddiy zaxiralari”ga q o‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi buyrug‘i” (2002-yil 20-noyabr, ro‘yxat raqami 486-1 — Me’yoriy hujjatlar axborotnomasi, 2002-y., 22-son).
Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab 10 kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi
|
