|
Tema: Jıllılıq almasıwshı apparatları Jobası
|
| bet | 1/2 | | Sana | 09.04.2024 | | Hajmi | 54.72 Kb. | | #192140 |
Bog'liq ss 4-sinf-tabiatshunoslik fani ish reja 22, 10. Umumiy psixologiya.., Tekislik va uning berilishi.Xususiyat va vaziyatdagi tekisliklar, 4889-Article Text-12132-1-10-20220125, 7-mavzu didaktik o’yin turlari. Reja-fayllar.org (1), Yusufjonova 1, Yusufjonova 1, Daily warm-ups reading grade 3 Password Removed, 6.tema. Audit tekseriwinde a`hmiyetlilik ha`m risk(1), Turayeva Fotima, OTAW XULOSA, Burg, 2023-2024 Amaliy fanlar METOD BIRLASHMA, BOSHLANG‘ICH TA’LIM FANLARINI O‘QITISH METODIKASI MODULI BO‘YICHA O‘Q U V - U S L U B I Y M A J (1)
Tema: Jıllılıq almasıwshı apparatları
Jobası:
1. Jıllılıqtıń uzatılıwı hám almasıwı
2. Jıllılıq ótkiziwshilik
3. Jıllılıq almasıwda paydalanatuǵın áspab-úskeneler
1. Jıllılıqtıń uzatılıwı hám almasıwı
Jıllılıq temperaturası joqarı bolǵan dene sırtınan temperaturasınıń tómen bolǵan denege ótiw jaǵdayı jıllılıqtıń uzatılıwı delinedi.
Termodinamikanıń ekinshi nızamına muwapıq bul jaǵday óz ózinen payda boladı, yaǵnıy jıllılıq ıssı deneden suwıq denege ótedi. Bunda jıllılıq aǵımınıń vektorı T2 den T1 ge baǵdarlań:an boladı, sebebi T2T1. Issı dene qorshaǵan ortalıqqa óziniń temperaturasın payda etken molekulalardıń háreket dárejesine teń bolǵan temperaturaǵa (energiya E=0,025 MeV) shekem ózinen jıllılıqtı shıǵarıp beredi. Jıllılıq hámme túrdegi ortalıqta (suyıq, qattı, gaz, vakkum) tarqaladı. Nátiyjede ıssı dene suwıydı, suwıq dene ıssıydı. Bunday jaǵday jıllılıq almasıw delinedi.
Demek, hámme denelerde jıllılıq energiyası sxemasında, dene payda etken molekulalar háreketi esabına uzatıladı. Bunday jaǵday jıllılıq ótkiziwshilik delinedi. Bul molekulalar háreketi hár waqıt tómen temperatura tárepke baǵdarlaǵan boladı. Denelerdiń túrine, agregat jaǵdayına qarap jıllılıq tasıwshı molekulalar hár túrli bolıwı múmkin. Mısalı: gazlerde -molekulalardıń tártipsiz háreketi, metallarda - erkin elektronlar, swyıqlıqta-molekulalar háreketi menen birlikte makroskopik kólemler háreketi, vakkumda-elektromagnit maydanı esabınan jıllılıq ótkiziwshilik payda boladı.
2. Jıllılıq ótkiziwshilik
Issı deneniń sırtı suwıq deneniń sırtına tiygende jıllılıq energiyasınıń pás temperaturalı denege ótiw processi jıllılıq ótkiziwshilik delinedi.
Jıllılıq ótkiziwshilik deneler ortasında temperaturalar ayırması bolǵanda úzliksiz ótkiziledi. Bunday jıllılıq ótkiziwshilikte jıllılıqtı molekulalar tasıydı. Jıllılıq tasıwshı agent dene ishinde, onıń bólimleri arasında, óz-ara tiyip twrǵan ıssı hám suwıq deneler arasında háreketlenedi dep esaplanadı.
Uzatılatuǵın jıllılıq muǵdarı tiyip twrǵan sırt hám jıllılıqtıń ótiw waqtına baylanıslı boladı. Termodinamikada bul kórsetkish jıllılıq aǵımınıń quwatlılıǵı delinedi hám ol SI ólshew birligi sistemasında J/s, yaǵnıy Vt da ólshenedi.
Hámme tochkalarında temperaturası birdey (T=const) bolǵan sırt izotermiyalıq (grek tilinde isos-teń, tberme-jıllılıq) sırt delinedi. Temperatura maydanınıń vektorı izotermiyalıq sırtqa tik baǵdarlań:an boladı. Temperaturanıń eń úlken ógerisi normal (tik) baǵdarda boladı.
|
| |
