VIRTUAL O‘YINLAR VA UNING ASORATLARI
Raimboyeva Sarvinoz Qudrat qizi
Urganch davlat pedagogika instituti 1-
bosqich milliy g‘oya ma’naviyat asoslari
huquq ta’limi yo‘nalish talabasi
Annatatsiya:
Ushbu maqolada virtual o‘yinlar,virtual o‘yinlar asorati, virtual
o‘yinlarga qaramlik, uning jamiyatga ta’siri haqida fikr va mulohazalar keltirilgan.
Kalit so‘zlar: Virtual o‘yinlar, internet, xavf, internet klublari, virtual olam, filim,
ommaviy madaniyat.
XXI asrda dunyoning mafkuraviy manzarasi tubdan o‘zgarib, global
integratsiya jarayonlarning jadallashuvi yangicha tafakkur uslubni taqazo
qilmoqda. Yoshlar, o’smirlar ongida Vatanga muhabbat tuyg’ularini shakllantirish,
mustaqillikning oliy ne’mat
ekanligini tushuntirish, millat va xalq mafaati yo’lida
kerak bo’lsa fidoyilik ko’rsata oladigan, mustaqilligimizning mohiyati va qadriyatini
anglaydigan, uni har qanday xavf-
xatarda asrashni o‘zining muqadas burchi deb
biladigan, muayyan mutaxassislikni, kasb-hunarni chuqur egallagan, mustaqil,
erkin fikirlaydigan, ma’naviy va jismonan barkamol
insonni tarbiyalash dolzarb
vazifalardan biriga aylanib qolmoqda. Bu esa yoshlarda tarixiy voqealikka ob’ektiv
baho berish va to‘g‘ri xulosa chiqarish malakalarini shakillantirishni talab qiladi.
Ayni davrda yoshlarning qalbi va ongini egallashga qaratilgan turli xil vayronkor
g‘oyalarning kirib kelishi ayniqsa, internet tarmog‘i orqali ko‘proq ko‘zga
tashlanyapti.Bu jarayon farzandlarimizning kompyuter texnologiyalari, turli
kompyuter o‘yinlariga qiziqishining ortishi bilan ham bog‘liq.
Ularning bu
qiziqishlaridan buzg‘unchi g‘oya targ‘ibotvhilari o‘z maqsadlari yo‘lida samarali
foydalanishga harakat qilmoqda. Ko‘rinib turibdiki, o‘smirlik davrida tarbiyaga jiddiy
yondashmaslik, farzandlarning xatti-harakatlariga nisbatan befarqlik natijasida
ko‘pchilik hollarda farzandni qo‘ldan chiqarish mumkin. Zero <
> ning
oqibati yoki informatsion o‘yinlarga mukkasidan ketish natijasida nafaqat
mutaassiblik, balki t
urli xil kasalliklarning kelib chiqishi ham kuzatilyapti. Ya’ni
internet o‘yinlariga ishqibozlik oqibatida miya faoliyati bilan bog‘liq insult,
ludomaniya, ruhiy kasalliklar, aksariyat hollarda yuragi yorilib o‘lishi kabi salbiy
oqibatlar ko‘zga tashlanyapti. Bu esa rivojlanib borayotgan davlatimiz uchun eng
katta tahdidlardan biri hisoblanadi
.
Kompuyuter o'yinlari yoshlarning vaqtini
o'g'irlamoqda. Internet - klublarda yoshlar ayni o'qib, ilm hosil qiladigan paytlarida
vaqtlarini bekorchi o'yinlarga, ijtimoiy tarmoqlarda mutlaqo notanish shaxslar bilan
qimmatli vaqtini tanishishga sarflayotgani tashvishli holat. Chunki internet va
kompyuter o'yinlari asriga aylangan o'smirlar hayotdan, ilm olish, kasb
o'rganishdan va ma'naviy qadriyatlardan tamoman uzilib, butunlay manqurtlashib
boradi. Hozir kompyuter o'yinlari orqali o'smir yoshlarga salbiy ta'sir qilib, ular
ongiga o'z buzg'unchi g'oyalarini singdirish yoki ularni to'g'ri yo'ldan ozdirishga
urinadigan yashirin kuchlar juda ko'p. Kompyuter o'yinlariga mukkasidan ketgan
o'smirlar o'zlari bilmagan holda yashirin kuchlarning qo'g'irchog'iga aylanadi.
Kompyuterga mute bo'lgan yoshlarning fikri-xayoli, butun vaqti, hatto uyqusi ham
bemani o'yinlar bilan band bo'ladi. Oxir-oqibat bunday manqurt yoshlar
tengdoshlari, yaqinlari va hatto ota-onasiga ham qo'l ko'tarishgacha agar
mubolag'a bo'lmasa qurol o'qtalishgacha borib yetadi. Bu esa jamiyatda ilimsizlik,
johillikning tomir yoyishiga alal oqibat yurt parokanda bo'lishiga olib keladi.
Kompyiter o'yinlari - bu odamning ko'ngil ochishi, bo'sh vaqtlarini o'tkazish uchun
mo'ljallangan dasturlar. Kompyuter o'yinlarini o'ynab, odamlar dam olishadi, virtual
dunyoga bosh urishadi. Ba'zan bolani faqat kompyuter o'yinlari yordamida
tinchlantirish mumkin, ba'zida, hech qanday ish bo'lmaganda, bu zerikish uchun
vosita. Biroq, hamma ham kompyuter o'yinlari inson ruhiyatiga qanday ta'sir qilishi
haqida o'ylamaydi. O'yinlarning bolalarga qanday ta'sir qilishi ko'plab darsliklarda,
maqolalarda, gazeta va
jurnallarda muhokama qilinadi, televidenie, radio va
bolalar poliklinikalarida muhokama qilinadi. Axir bu muammo tobora dolzarb bo'lib
qolmoqda. Bolalar kattalarga qaraganda yomonroq kompyuter o'yinlariga jalb
qilinadi. Darhaqiqat, odamning, ayniqsa kichik
odamning ruhiyatiga, tashqaridan
osongina ta'sir qilish mumkin. Internetda ko'plab onlayn o'yinlar mavjud. Bu pul
ishlashning ajoyib usuli. Olib ketilgan odam sudrab boradi. Natijada, u qandaydir
o'yin uchun barcha pullarni berishga tayyor. Bu psixologiya va inson psixikasiga
qanday ta'sir qilishni biladiganlar unga yaxshi pul ishlashlari mumkin.
Virtual dunyoga kirish, odamlar o'zlarining muammolarini real hayotda
o'ylamaydilar. Virtual olam ko'pincha haqiqatdan ko'ra qiziqroq. U sehrlaydi, o'ziga
jalb qiladi. U erda inson bir marta yashamoqchi bo'lgan
yoki hozir yashamoqchi
bo'lgan hayotda yashashi mumkin. Biroq, ko'pchilik inson o'z hayotini o'zi qurishini
unutadi va faqat uni o'zgartirishi mumkin. Kompyuter o'yinlari - bu haqiqatdan
yashirinishning bir usuli. Bu odamlarni o'ziga jalb qiladi.
Kompyuter o'yinlari nafaqat qiziqarli o'yin. Ular filmlar, multfilmlar yaratadilar
va kompyuter o'yinlarida kitoblar yozadilar. Odamlar ma'lum bir o'yinga
bag'ishlangan mavzuli oqshomlarni to'plashadi.
Ko'pgina juftliklar bir-birlarini kompyuter o'yinlari yordamida aniq bilib olishadi,
ko'pchilik bunday yaxshi do'stlarni, o'rtoqlarni yoki shunchaki quvnoq kompaniyani
topadi. Shuning uchun, virtual dunyo haqiqiy bilan chambarchas bog'liqdir.
Kompyuter o'yinlarming zarari foydadan ko'proq,bunga misol tariqasida:vaqtni
o'g'irlaydi,insonni asabiy qilib qo'yadi va fikrlashdan to'htaydi kishi sababi bor
e'tibori aynan kompyuter o'yinida bo'ladi.Shiddat bilan rivojlanayotgan mamlakatlar
qatoriga chiqa olamiz.Agar xar bir shaxs mas'uliyatli bo'lib va vatanini sevib foydali
ish bilan naf keltirsa. Eng muhimi loqaydlikdan qochish kerak ana shunda kutgan
natijalarimizga erisha olamiz.
