|
Xoshimova Feruzaxon Baxodirovna doktorant, Iqtisodiyot va pedagogika universiteti Pedagogika kafedrasi o’qituvchisi
|
| Sana | 16.03.2024 | | Hajmi | 16.84 Kb. | | #173794 |
Bog'liq F.Xoshimova 1- sho\'ba
Xoshimova Feruzaxon Baxodirovna doktorant,
Iqtisodiyot va pedagogika universiteti
Pedagogika kafedrasi o’qituvchisi
MASOFAVIY TAʼLIM MUHITIDA RAQAMLASHTIRISH VA PEDAGOGLAR RAQAMLI SAVODXONLIGINI MUKAMMALLASHTIRISH.
Annotatsiya: Hozirgi global dunyoda raqamlashtirish, ma'lumot texnologiyalari va kompyuterlarning o'rni katta ahamiyatga ega bo'lib qoldi. Texnalogiyalar va raqamlashtirish oddiy hayotning har bir sohasiga kirib keldi. Masofaviy ta’lim muhiti ham ta’lim sohasida raqamlshtirishda ahamiyatga ega.
Kalit so’zlar: masofaviy ta’lim, raqamli ta’lim platformalar, integratsiya, online darslar, interaktiv muhitlar, texnologik vositalar.
Abstract: In today's global world, the role of digitization, information technology and computers has become very important. Technologies and digitization have entered every sphere of ordinary life. The distance learning environment is also important in digitization in the field of education.
Key words: distance education, digital educational platforms, integration, online classes, interactive environments, technological tools.
Аннотация: В современном глобальном мире роль цифровизации, информационных технологий и компьютеров стала очень важной. Технологии и цифровизация вошли во все сферы повседневной жизни. Среда дистанционного обучения также важна в условиях цифровизации сферы образования.
Ключевые слова: дистанционное образование, цифровые образовательные платформы, интеграция, онлайн-классы, интерактивные среды, технологические инструменты.
Hozirgi global dunyoda raqamlashtirish, ma'lumot texnologiyalari va kompyuterlarning o'rni katta ahamiyatga ega bo'lib qoldi. Texnalogiyalar va raqamlashtirish oddiy hayotning har bir sohasiga kirib keldi. Har bir sohaning raqamlashtirishi, ma'lumotlar bilan ishlashni, ulardan ma'lumot olishni va ulardan foydalanishni oʻrganish va qoʻllashni avvalgidan ham jadal sur’atda davom ettiradi. Va bu zamonaviy dunyoda o’z o’zidan bir nechta sohalarga oʻziga xos ta'sirini koʻrsatadi. Jumladan ta’lim sohasiga ham.
Ta'lim sohasida raqamlashtirish katta oʻzgarishlarni keltirib chiqardi. Hozirgi kunda oʻquvchilar uchun raqamli ta'lim platformalari, onlayn kurslar, interaktiv darsliklar va maʼlumotlar bazalari keng tarqalgan. Bu, oʻquvchilar uchun doimiy o'rganish imkoniyatini yaratadi va o'quvchilar uchun o'z o'quv jarayonini ilgari surishga imkon beradi. O’quvchilarning mustaqil o’qib o’rganishda mustaqil va masofadan ta’lim olish hozirgi kunda qulay v abir qancha afzalliklarga ega bo’lgan vositaga aylanib bormoqda.
Masofaviy taʼlim muhitida raqamlashtirish va pedagoglar raqamli savodxonligini mukammallashtirish uchun quyidagi maslahatlar berilishi mumkin:
Raqamli ta'lim platformalarining rivojlanishi: Maʼlumot texnologiyalari sohasidagi rivojlanishlar masofaviy taʼlimning asosiy qismlaridan biridir. Raqamli ta'lim platformalari oʻquvchilar va oʻqituvchilar uchun interaktiv darsliklar, sinovlar, savollar, video darslar va boshqa ta'lim resurslarini taqdim etish imkonini beradi. Raqamlashtirilgan ta'lim platformalari pedagoglar uchun oʻquvchilarning oʻquv natijalarini monitoring qilish, baholash va boshqa ta'lim jarayonlarini tahlil qilish uchun ma'lumotlar toʻplab olish imkoniyatini berishi kerak.
Pedagogik tayyorlov va qo'llab-quvvatlash: Pedagoglarning raqamli ta'lim vositalarini samarali foydalanish va raqamli savodxonlikni mukammallashtirish uchun tayyorlanishi kerak. Bu tayyorlov dasturlari pedagoglarga raqamli ta'limning asosiy prinsiplarini tushunish, raqamli platformalardan foydalanish, o'quv materiallarini tuzish, interaktiv darsliklar tayyorlash, talabalar bilan aloqani oʻrnatish, baholash va taʼlim jarayonlarini baholashni oʻrgatadi.
Raqamli ta'lim vositalarining integratsiyasi: Raqamlashtirish va pedagogning raqamli savodxonligini mukammallashtirish uchun raqamli ta'lim vositalarini ta'lim jarayoniga integratsiya qilish kerak. Bu, interaktiv darsliklarning, video darslarning, interaktiv testlarning, vebinarlarning va boshqa raqamli ta'lim vositalarining oʻquv jarayonida samarali foydalanishini ta'minlashni oʻz ichiga oladi. Pedagoglar raqamli vositalar orqali oʻquvchilarning faoliyatini monitoring qilish, ularga shaxsiy fikrlar va maslahatlar berish, bireyliklarni oʻzlashtirish uchun interaktiv amaliyotlar tashkil etish imkoniyatiga ega boʻlishi kerak.
Taʼlim natijalarini monitoring qilish: Raqamlashtirish jarayonida oʻquvchilarning oʻquv natijalarini monitoring qilish va baholash muhimdir. Bu, pedagoglar uchun oʻquvchilarning yutuqlarini, kamchiliklarini va oʻzlashtirilgan mashqlarini baholashga imkon beradi. Raqamli ta'lim platformalari pedagoglarga oʻquvchilar haqida ma'lumotlarni toʻplash imkonini beradi va ularga talabalar bilan individual ravishda ishlash va ularning oʻquv jarayonini nazorat qilish imkoniyatini beradi.
Oʻquvchilarni qoʻllab-quvvatlash: Raqamlashtirish va pedagogning raqamli savodxonligini mukammallashtirish uchun oʻquvchilarni qoʻllab-quvvatlash kerak. Oʻquvchilarga raqamli ta'lim vositalarini samarali foydalanishni oʻrgatish, ularni motivatsiyalash va oʻzlashtirilgan mashqlarni bajarishlari va natijalarni baholashda oʻʻquvchilarga yordam berish muhimdir. Raqamli taʼlim platformalari oʻquvchilarga interaktiv darsliklar, sinovlar, maʼlumotlar bazasi va aloqadorlik tizimlari orqali oʻz fikrlarini bayon etish imkonini beradi. Pedagoglar ham oʻquvchilarga bireyliklarni oʻzlashtirish, oʻquv jarayonini nazorat qilish va ularning oʻquv jarayonida yutuqlarini baholash uchun qoʻllanishlarini oshirishlari mumkin.
Raqamlashtirish va pedagogning raqamli savodxonligini mukammallashtirish uchun masofaviy taʼlim muhitida platformalar, pedagogik tayyorlov va integratsiya muhim ahamiyatga ega. Raqamli taʼlim platformalari pedagoglar va oʻquvchilar uchun samarali oʻquv vositalarini, monitoring tizimlarini va taʼlim natijalarini baholash imkoniyatlarini taqdim etadi. Pedagoglar raqamli taʼlim vositalarini oʻquvchilarning faoliyatini monitoring qilish, ularga yordam berish va oʻquv jarayonini boshqarish uchun foydalanishlari kerak. Raqamlashtirish va pedagogning raqamli savodxonligini mukammallashtirish uchun oʻquvchilarni qoʻllab-quvvatlash ham muhimdir, ularning motivatsiyasini oshirish, bireyliklarni oʻzlashtirish va oʻquv natijalarini baholashda ularga yordam berish kerak.
Shuningdek, rivojlanayotgan texnologiyalar va texnologik vositalar pedagogik kadrlarni raqamli taʼlim va savodxonlik bilan tayyorlash, taʼlim vositalarini rivojlantirish va qoʻllash, talimning samarali oʻquv-uslubiy tizimini yaratishning muhim qismlarini tashkil etadi. Raqamlashtirish va pedagogning raqamli savodxonligini mukammallashtirish uchun davlat va sohalararo koordinatsiyalashuv strategiyalarini amalga oshirish, texnologiyalar bilan ta'minlash, pedagoglarni tayyorlash va qoʻllab-quvvatlash, oʻquvchilarni qamrab olish va ularga yordam berish kabi qadriyatlar muhimdir.
O'zbekistonda masofaviy ta'lim muhitida ishlaydigan tizimlar o'zgarishlar bilan olib borilmoqda. Quyidagi misollar o'zbekistonning masofaviy ta'lim muhitida ishlashga oid yangiliklardan ba'zi misollardir:
Darsliklar va o'quv materiallari onlayn formatda taqdim etilmoqda: O'zbekistondagi maktablar, oliy ta'lim muassasalari va universitetlar o'quv materiallarni elektron darsliklar, videolar, interaktiv darsliklar va boshqa onlayn resurslar orqali taqdim etishga yo'naltirilmoqda. Bu o'quvchilarning o'zining o'quv vaqtini va o'rganish shaklini tanlashlari va o'zlashtirishlari imkonini beradi.
Masofaviy ta'lim tizimlari va platformalari ishlatilmoqda: O'zbekistonda masofaviy ta'limning o'zgarishi bilan bir qancha ta'lim tizimlari va platformalar ishga tushirilgan. Misol uchun, "E-Universitet" platformasi o'quvchilarga onlayn darsliklarga kirish, elektron testlar, vebinarlar va boshqa bir qator ta'lim materiallariga yondashish imkonini beradi.
Online darslar va interaktiv muhitlar: O'zbekistondagi ta'lim muassasalarida o'qituvchilar va o'quvchilar o'rtasida masofaviy darslar o'tkazish uchun onlayn videokonferensiya tizimlari, masofaviy ta'lim platformalari va interaktiv muhitlar ishlatilmoqda. Bu usul o'qitish va o'rganish jarayonida interaktivlikni va o'quvchilar o'rtasida muloqotni ta'minlaydi.
Elektron testlar va baholash: O'zbekistonda masofaviy ta'limda baholash jarayonida elektron testlar va baholash tizimlari keng qo'llanilmoqda. Bu usul o'qituvchilar uchun o'quv natijalarini baholash, o'quvchilar uchun esa o'zlarining bilim darajasini baholash imkonini beradi.
O'quvchilarni birlashtirish: Masofaviy ta'lim muhitida o'quvchilarning bir-biriga ulanishini ta'minlash uchun onlayn forumlar, jamoatchilik platformalari va guruhlar ishlatilmoqda. Bu o'quvchilarning fikr va tajribalarini almashish va o'zaro hamkorlik qilishlari imkonini beradi.
O'quvchilarning yuqori ta'lim muassasalarida masofaviy o'quv qilish imkoniyati: O'zbekistonda bir qator oliy ta'lim muassasalarida masofaviy o'quv tizimlari tashkil etilgan. Bu o'quvchilarga uning joyidan bo'sh bo'lsa ham masofaviy tarzda o'quv qilish imkonini beradi.
Bu misollar O'zbekistonda masofaviy ta'lim muhitida ishlaydigan yangi tizimlarning ayrimlaridan misollardir. O'zbekistonda masofaviy ta'limning rivojlanishi davom etmoqda va yangi usullar va imkoniyatlar kengaymoqda.
Foydalangan axborotlar:
R.Xamdamov, N.Taylaqov, U.Begimqulov, J.Sayfiev Elektron universitet, elektron vazirlik, masofaviy ta’lim texnologiyalari Uslubiy qo’llanma Toshkent, O’zME davlat ilmiy nashriyoti. 2011
N.Valixanova Uzluksiz kasbiy rivojlantirish metodikasi. O‘quv qo‘llanma N.; “Iste’dod ziyo-press” 2023-y.
F.Xalilov Umumiy pedagogika O‘quv qo‘llanmaT.; “Poytaxt exculisive” 2023-y.
|
| |
