1 – LABORATORIYA MASHG’ULOTI
Mavzu: VLAN larni tuzish va portlarni belgilash.
Laboratoriya majg’ulotining maqsadi:
1. Kommutatorda VLAN uchta tarmoq sozlanishini amalga oshirish.
2. Ulanishni tekshirish.
Mashg’ulotini bajarilish tartibi
1. Boshlong‘ich ma’lumotlarni olish.
2. Mavzu bо‘yicha nazariy va umumiy ma’lumotlar bilan tanishish.
3. Berilgan ma’lumotlarni kompyuterga kiritish.
4. Xisob ishlarini bajarish.
5. Tegishli xulosa chiqarish.
Kerakli jixozlar
1. Kompyuter.
2. Cisco Packet Tracer dasturi.
Umumiy ma’lumotlar
VLAN ga ulangan qurilmalar mazkur VLAN ning boshqa qurilmalari
bilangina bog‘lana oladi, bunda qurilmalar
ham bitta, ham turli kommutatorlarga
birday ulana oladi.
Kommutator har bir portni VLAN ning ma’lum bir raqami bilan bog‘laydi.
Kadrni qabul qilib olishda kommutator o‘z portida Ethernet kadriga VLAN (VLAN
ID – VID) identifikatorini qo‘shadi. Ethernet kadriga
VLAN identifikatorining
qo‘shilishi, kadrni belgilash deb ataladi.
Bazida dot1q gacha qisqaradigan 802.1Q standarti Ethernet kadriga 4-baytli
belgi maydonini qo‘yishni nazarda tutadi. Bu belgi manba adresi va type/length
(tip/uzunlik) maydon oralig‘ida joylashgan.
Ethernet kadrlarining minimal o‘lchami 64 bayt, maksimali – 1518 baytdan
iborat bo‘ladi, biroq ethernet kadrining belgilangan o‘lchami 1522 baytgacha
bo‘lishi mumkin.
Kadrlar quyidagi satrlarni o‘z ichiga oladi:
Manba va
belgilangan joy MAC-adresi;
kadr uzunligi;
foydali ma’lumotlar;
kadrning nazorat ketma-ketligi (FCS).
FCS maydoni xatolarni aniqlash va kadrdagi
barcha bitlarning butun
bo‘lishini kafolatlaydi.
Belgi Ethernet kadrining minimal o‘lchamini 64 dan 68 baytgacha oshirib
beradi. Maksimal o’lcham 1518 dan 1522 baytgacha oshiriladi. Kadrdagi bitlar soni
ortgani sababli kommutator FCS ni qayta hisoblaydi.
Agar 802.1Q bilan mos keluvchi port xuddi shunday 802.1Q
bilan mos
keluvchi boshqa portga ulangan bo‘lsa, mazkur VLAN belgilari ular orasida
uzatiladi.
Agar ulangan port 802.1Q bilan mos bo‘lmasa, VLAN belgisi kadr muhitga
yetib borishdan oldin o’chiriladi.
802.1Q ga ega bo‘lmagan qurilmalar Ethernetning belgili kadrlarini juda katta
deb qabul qiladi. Ular kadrni tashlab yuboradi va xatolik haqida xabar beradi.
