1. Algebraik va geometrik materiallarni o‘rgatishda axborot texnologiyalaridan foydalanish
1.Algebraik va geometrik materiallarni o‘rgatishda axborot texnologiyalaridan foydalanish
Algebraik materiallarni oʻrgatishda axborot texnologiyalaridan foydalanish.
Boshlang‗ich sinflar dasturida algebra materiali mustaqil boʻlim sifatida ajratilmagan. Boshlang‗ich matematika kursida algebra elementlarini oʻrganish arifmetikani oʻrganish masalalari bilan uzviy bog‗likdir. Hozir amal qilinayotgan dasturga muvofiq oʻquvchilar matematik ifodalar, sonli tengliklar va tenglamalar haqida boshlang‗ich ma‘lumotlar olishlari lozim, harfiy simvolika (belgilash), oʻzgaruvchi bilan tanishishlari, eng sodda tenglama va tengsizliklarni еchishni oʻrganishlari kerak.
Boshlang‗ich sinflarda oʻquvchilar bilan tenglik, tengsizlik, tenglama kabi matematik ifodalar (sonli ifoda va oʻzgaruvchili ifodalar) haqidagi tushunchalarni shakllantirish boʻyicha rejali ish olib boriladi. Bu tushunchalarning hammasi oʻzaro uzviy bog‗langandir. Masalan, harfiy simvolikani kiritish oʻquvchilarga tengsizlik, tenglama va boshqa tushunchalar uchun propedevtik material sifatida tanishtirish imkonini beradi. Harfdan oʻzgaruvchini ifodalovchi simvol sifatida foydalanish boshlang‗ich matematika kursida qaraladigan arifmetika nazariyasi masalalarini ongli, chuqur va umumlashgan holda oʻzlashtirish maqsadlariga xizmat qiladi, keyinchalik bolalarni oʻzgaruvchi funksiya tushunchalari bilan tanishtirish uchun yaxshi tayyorgarlik boʻladi. Oʻquvchilarda tenglik va tengsizlik tushunchalarini shakllantirish boʻyicha bajariladigan ishlar tenglamalar еchish va masalalarni tenglama tuzish yoʻli bilan еchishni kiritish uchun tayyorgarlik boʻlib xizmat qiladi.
Sonli ifodalarning qiymatini topishga doir misol va masalalar birinchi sinfdan boshlab oʻrganiladi. Abatta sonli ifodalarning qiymatini topish yuzasidan misollar dastlab tasvirlar koʻrinishida tushuntiriladi. Tasvirlarni namoyish qilishda axborot texnologiyalari muhim ahamiyat kasb etadi.
2 + 3 = 5
Shuningdek masalalar еchimini topishga doir syujetli tasvirlar (video roliklar) sonli ifodalarnning qiymatini topishga, shuningdek, harfli ifodalar bilan tanishtirishga ham yordam beradi.
«Ifoda», «Ifodaning qiymati» atamalari ikkinchi sinfda kiritiladi. Shu vaqtdan boshlab topshiriqlar ushbu shaklda beriladi: «Ifodani yoz va uning qiymatini hisobla», «Ifodalarni taqqosla», «Ifodani oʻqi», «Berilgan masala boʻyicha ifoda tuz». «Berilgan ifoda boʻyicha masala tuz» va hokazo.
Bunday koʻrinishdagi topshiriqlarning bajarilishini jadval koʻrinishida ifodalash mumkin. Masalan, agar s=16, 33, 48, d=14, 15, 8 boʻlsa, s+d va s—d ifodalarning qiymatlarini toping.
Birinchi qoʻshiluvchi b bir xil qiymatlarni qabul qilishini aniqlaganlaridan soʻng bolalar b+d yig‗indi oʻrniga 37+d ifodani yozib, ikki grafali jadvalga oʻtadilar.
bolalarning e‘tiborini qaratish imkonini beradi. Masalan, bunday topshiriq taklif qilinadi: «Ushbu 0, 1, 15, 20, 23, 40, 50 sonlar qatoridan «b» ayiriluvchi uchun yaroqli qiymatlarni tanla va jadvalni toʻldir»
Algebraik materiallarni oʻrgatishda axborot texnologiyalaridan foydalanish.
Boshlang‗ich sinflar dasturida algebra materiali mustaqil boʻlim sifatida ajratilmagan. Boshlang‗ich matematika kursida algebra elementlarini oʻrganish arifmetikani oʻrganish masalalari bilan uzviy bog‗likdir. Hozir amal qilinayotgan dasturga muvofiq oʻquvchilar matematik ifodalar, sonli tengliklar va tenglamalar haqida boshlang‗ich ma‘lumotlar olishlari lozim, harfiy simvolika (belgilash), oʻzgaruvchi bilan tanishishlari, eng sodda tenglama va tengsizliklarni еchishni oʻrganishlari kerak.
Boshlang‗ich sinflarda oʻquvchilar bilan tenglik, tengsizlik, tenglama kabi matematik ifodalar (sonli ifoda va oʻzgaruvchili ifodalar) haqidagi tushunchalarni shakllantirish boʻyicha rejali ish olib boriladi. Bu tushunchalarning hammasi oʻzaro uzviy bog‗langandir. Masalan, harfiy simvolikani kiritish oʻquvchilarga tengsizlik, tenglama va boshqa tushunchalar uchun propedevtik material sifatida tanishtirish imkonini beradi. Harfdan oʻzgaruvchini ifodalovchi simvol sifatida foydalanish boshlang‗ich matematika kursida qaraladigan arifmetika nazariyasi masalalarini ongli, chuqur va umumlashgan holda oʻzlashtirish maqsadlariga xizmat qiladi, keyinchalik bolalarni oʻzgaruvchi funksiya tushunchalari bilan tanishtirish uchun yaxshi tayyorgarlik boʻladi. Oʻquvchilarda tenglik va tengsizlik tushunchalarini shakllantirish boʻyicha bajariladigan ishlar tenglamalar еchish va masalalarni tenglama tuzish yoʻli bilan еchishni kiritish uchun tayyorgarlik boʻlib xizmat qiladi.
Sonli ifodalarning qiymatini topishga doir misol va masalalar birinchi sinfdan boshlab oʻrganiladi. Abatta sonli ifodalarning qiymatini topish yuzasidan misollar dastlab tasvirlar koʻrinishida tushuntiriladi. Tasvirlarni namoyish qilishda axborot texnologiyalari muhim ahamiyat kasb etadi.
2 + 3 = 5
Shuningdek masalalar еchimini topishga doir syujetli tasvirlar (video roliklar) sonli ifodalarnning qiymatini topishga, shuningdek, harfli ifodalar bilan tanishtirishga ham yordam beradi.
«Ifoda», «Ifodaning qiymati» atamalari ikkinchi sinfda kiritiladi. Shu vaqtdan boshlab topshiriqlar ushbu shaklda beriladi: «Ifodani yoz va uning qiymatini hisobla», «Ifodalarni taqqosla», «Ifodani oʻqi», «Berilgan masala boʻyicha ifoda tuz». «Berilgan ifoda boʻyicha masala tuz» va hokazo.
Bunday koʻrinishdagi topshiriqlarning bajarilishini jadval koʻrinishida ifodalash mumkin. Masalan, agar s=16, 33, 48, d=14, 15, 8 boʻlsa, s+d va s—d ifodalarning qiymatlarini toping.
Birinchi qoʻshiluvchi b bir xil qiymatlarni qabul qilishini aniqlaganlaridan soʻng bolalar b+d yig‗indi oʻrniga 37+d ifodani yozib, ikki grafali jadvalga oʻtadilar.
bolalarning e‘tiborini qaratish imkonini beradi. Masalan, bunday topshiriq taklif qilinadi: «Ushbu 0, 1, 15, 20, 23, 40, 50 sonlar qatoridan «b» ayiriluvchi uchun yaroqli qiymatlarni tanla va jadvalni toʻldir»
Geometrik figuralarning modellari yordamida figuralarni qismlarga ajratish va qismlardan yangi figuralar tuzishga doir (applikatsiyalar yasashga doir), naqshlar tuzishga doir masalalar bilan bog‗liq boʻlgan har xil topshiriqlarni bajarish mumkin. Bunday mashqlar bolalarning geometrik tasavvurlarini boyitadi, geometrik «sezgirlik»ni, fazoviy tasavvurni rivojlantirishga imkon beradi.
Dasturda koʻrsatilishicha, boshlang‗ich sinflarda geometriya elementlarini oʻrganish maqsadlariga javob beruvchi ish turlaridan biri tanish geometrik figuralarni atrof sharoitda va chizmada tanishga doir mashqlardir (xususan, bu figura murakkabroq konfiguratsiya elementlaridan biri boʻlgan holda ham.)
Bu ish oʻz ichiga murakkab figuralarda (chizmalarda) tanish figuralarni topish, bir nechta figuradan iborat, figurani, bir nechta figuraning umumiy qismidan iborat figurani topish yoki umumiy elementga ega figuralarni izlashga doir mashqlarni oladi. Darsliklarda quyidagi xildagi mashqlar sistemasi shu masalaga boʻysundirilgan.
Berilgan figuralar orasidan koʻrsatilgan xossalarga ega boʻlgan figurani topish. Masalan, rasmga qarab bu figuralar nima deb atalishini ayt. Toʻrtburchaklar orasidan toʻg‗ri toʻrtburchaklarni top. Toʻrtburchaklar orasidan kvadratni koʻrsat
Murakkab chizmadan bir nechta figuradan tashkil topgan figuralarni izlash.
Masalan, chizmada uchburchaklar nechta (rasm)?
Bu chizmada (rasm) nechta uchburchak bor? Ularni nomlang va yozing.
Bu xil mashqlarda berilgan murakkab figurani tashkil etuvchi figuralarni izlab topish, shuningdek bir nechta figurani birlashtirib hosil qilish mumkin boʻlgan figuralarni izlab topish talab qilinadi.
Koʻrsatilgan, mashqlarni bajarishda oʻquvchilar quyidagilarni oʻrganib olishlari muhimdir:
murakkab figuradan uni tashkil etuvchi qismlarni ajratish va ularning har biri figura ekanini tushunish;
bir nechta figuraning birlashishi yoki kesishishi natijasida hosil boʻladigan yangi figurani koʻz oldiga keltirish;
ayni bir figuraning oʻzi har xil tushunchalarga kiritilishi mumkinligini va shu tufayli har xil atalishini tushunish.
Algoritmning tasvirlash usullari
Algoritmning tasvirlash usullari bilan tanishishni biz misollar ko'rish bilan boshladik. Hozircha asosan algoritmning so'zlar orqali ifoda qilinishi bilan ko'proq tanishdik. Aslida algoritmning berilish usullari xilma-xildir, biz shularning eng ko'p uchraydiganlari bilan tanishamiz.
1.Algoritmning so'zlar orqali ifodalanishi. Biz bu usul bilan yuqoridagi qator misollar yordamida batafsil tanishdik. Ushbu holda ijrochi uchun beriladigan har bir ko'rsatma jumlalar orqali buyruq mazmunida (shaklida) beriladi.
2. Algoritmning formulalar yordamida berilishi. Biz bunday misol bilan ham yuqorida tanishib o'tdik. Algoritmning formulalar bilan berilish usulidan matematika, fizika, kimyo kabi aniq fanlarni o'rganishda ko'plab foydalanamiz. Bu usulni ba'zan analitik ifodalash ham deyiladi.
3. Algoritmning jadval ko'rinishida berilishi. Algoritmning bu tarzda tasvirlanishidan ham ko'p foydalanamiz. Masalan, maktabda qo'llanib kelinayotgan to'rt xonali matematik jadvallar yoki turli lolereya, zayomlarning yutuqlar jadvallari.
Funksiyalarning grafiklarini chizishda ham algoritmlarning qiymatlar jadvali ko'rinishlaridan foydalanamiz. Bu kabi jadvallardan foydalanish algoritmlari sodda bo'lgani tufayli ularni o'zlashtiirb olish oson.
4. Algoritmning dastur shaklida ifodalanishi. Algoritmning dastur shaklida ifodalanishi bilan kursimizning keyingi qismlarida batafsilroq tanishamiz. Bu yerda qisqa ma'lumot bilan cheklanamiz. Millionlab kompyuterlarning keng tarqalib ketishi algoritmlarning dastur tarzidagi tasvirining keng ommalashib ketishiga katta turtki berdi. Chunki avvalgi bo'limlarda takidlaganimizdek kompyuterlar doimo dasturlar yordamida boshqariladi.Dasturdagi buyruqlar kompyuter - ijrochiga tushunarli bo'lishi shart. Demak, beriladigan buyruqlar tizimi kompyuter uchun tushunarli tilda bo'lishi yoki shu tilga tarjima qilib berilishi lozim. Jahonda hozirgi kunda minglab dasturlash tillari mavjud va yangilari yaratilmoqda. Biz ham kursimiz davomida keng tarqalgan va maktabda o'rganish qulay bo'lgan Beysik, Paskal kabi dasturlash tillaridan biri bilan tanishishni hamda dasturlashning asoslarini o'rganishni rejalashtirganmiz.
5. Algoritmning algoritmik tilda tasvirlanishi.
Algoritmik til - algoritmni bir xil va aniq ifodalash, bajarish uchun qo'llaniladigan belgilash va qoidalar majmui.
Algoritmik tillar dasturlash tillariga nisbatan ancha kam ishlatilsa ham, ularning algoritmlash asoslarini o'rganish sohasidagi ahamiyatini tan olish zarur.
Hozirda algoritmik tillardan o'quv, o'rganish tili sifatida foydalanilmoqda, ularning ichida eng ko'p tarqalgani E-praktikum yoki E-tili deb ataluvchilaridir. Biz kursimiz davomida algoritm ijrochisining algoritmik tili bilan tanishamiz.
6. Algoritmlarning grafik shaklida tasvirlanishi. Algoritmning bu shakli sizga avvaldan tanish, chunki matematika kursida chizilgan grafiklarning ko'pchiligi algoritmning grafik usulda berilishiga misol bo'ladi. Bundan tashqari shahar yoki turar joy mavzelarida joylashgan boror uy hamda inshootlarni izlash va harakatlanish bo'yicha berilgan karta-sxemalar ham shunga misol bo'la oladi.
3 Algoritmning turlari
Masala еchimining algoritmi ishlab chiqilayotgan davrda asosan uch xil turdagi algoritmlardan foydalanib, murakkab ko’rinishdagi algoritmlar yaratiladi. Algoritmning asosiy turlariga chizig’li (a), tarmoqlanadigan (b) va takrorlanadigan (c) ko’rinishlari kiradi. Murakkab masalalarning еchimini olish algoritmlari yuqoridagi turlarining barchasini o’z ichiga olishi mumkin. Chiziqli turdagi algoritmlarda bloklar biri kеtidan boshqasi joylashgan bo’lib, bеrilgan tartibda bajariladi. Bunday bajarilish tartibi “tabiiy tartib” dеb ham yuritiladi. Yuqorida ko’rib o’tilgan birinchi misol chiziqli turdagi algoritmga misol bo’ladi. Amalda hamma masalalarni ham chiziqli turdagi algoritmga kеltirib еchib bo’lmaydi.Chiziqli xisoblash jarayonining tuzimi quyidagicha ko`rinishda ifodalanadi.
Ko’p hollarda biron bir oraliq natijaga bog’liq ravishda hisoblashlar yoki u yoki boshqa ifodaga ko’ra amalga oshirilishi mumkin yani birorta mantiqiy shartni bajarilishiga bog’lik holda hisoblash jarayoni u yoki bu tarmoq bo’yicha amalga oshirilishi mumkin.Bunday tuzilishdagi hisoblash jarayonining algoritmi “tarmoqlanuvchi turdagi algoritm” dеb ataladi. Algoritmning bu konstruktsiyasi tuzimda quyidagi ko`rinishida ifodalanadi.
Ko’pgina hollarda masalalarning еchimini olishda bitta matеmatik bog’lanishga ko’ra unga kiruvchi kattaliklarni turli qiymatlariga mos kеladigan qiymatlarini ko’p martalab hisoblash to’g’ri kеladi. Hisoblash jarayonining bunday ko’p martalab takrorlanadigan qismi “takrorlanishlar” dеb ataladi. Takrorlanishlarni o’z ichiga olgan algoritmlar “takrorlanuvchi turdagi algoritmlar” dеb ataladi. Takrorlanuvchi turdagi algoritmni yozish va chizish o’lchamlarini sеzilarli darajada qisqartirish takrorlanadigan qismlarni ixcham ifodalash imkonini bеradi. Yuqoridagi ikkinchi misol takrorlanuvchi turdagi algoritmlarga tеgishlidir.
4 Algoritmning xossalari
1-xossa. Diskretlilik, ya’ni algoritmni chekli sondagi oddiy ko’rsatmalar ketma-ketligi shaklida ifodalash mumkin. Tugallanlangan amallar ketma-ketligi qadam deyiladi. Demak, algoritm chekli qadamlardan iborat bo’lishi kerak.
Algoritmning diskretlilik xossasi
2-xossa. Tushunarlilik, ya’ni ijrochiga tavsiya etilayotgan ko’rsatmalar uning uchun tushunarli bo’lishi shart, aks holda ijrochi oddiy amalni ham bajara olmay qolishi mumkin. Har bir ijrochining bajara olishi mumkin bo’lgan ko’rsatmalar tizimi mavjud.
Algoritmning tushunarlilik xossasi
3-xossa. Aniqlik, ya’ni ijrochiga berilayotgan ko’rsatmalar aniq mazmunda bo’lishi lozim hamda faqat algoritmda ko’rsatilgan tartibda bajarilishi shart. Algoritmning har bir qoidasi aniq va bir qiymatli bo’lishi zarurki, bunda vaqtning biror daqiqasida olingan miqdorlar qiymati vaqtning shundan oldingi daqiqasida olingan miqdorlar qiymati bilan bir qiymatli aniqlangan bo’ladi.
Algoritmning aniqlilik xossasi
4-xossa. Ommaviylik, ya’ni har bir algoritm mazmuniga ko’ra bir turdagi masalalarning barchasi uchun yaroqli bo’lishi lozim. Algoritm.bitta masalani yechish uchun emas balki shunga o’xshash turdosh masalalar sinfini hal etish uchun xizmat qiladi
Masalan, ikki oddiy kasr umumiy maxrajini topish algoritmi har qanday kasrlar umumiy maxrajini topish uchun ishlatiladi.
Algoritmning ommaviylik xossasi
5-xossa. Natijaviylik, ya’ni har bir algoritm chekli sondagi qadamlardan so’ng albatta natija berishi lozim. Algoritm masalaning еchimiga chеkli sondagi qadamlar ichida olib kеlishi yoki masalani "еchib bo’lmaydi" dеgan xabar bilan tugashi kеrak.
Algoritmning natijaviylik xossasi
5. Amaliy dasturiy ta'minot
Kompyuter dasturlari quyidagilarga bo'linadi.
- tizimli dasturiy ta'mino t;
- amaliy dasturiy ta'minot;
- dasturlash tizimlari.
Tizim dasturlari va dasturlash tizimlari keyinroq muhokama qilinadi. Endi amaliy dasturiy ta'minot bilan tanishamiz.
Amaliy dasturiy ta'minot tarkibi
Dasturga murojaat qilmasdan foydalanuvchi o'z axborot vazifalarini hal qila oladigan dasturlarga amaliy dasturlar deyiladi.
6 Antivirus dasturlari
Kompyuter viruslarini aniqlash, yo'q qilish va ulardan himoya qilish uchun viruslarni aniqlash va yo'q qilish imkonini beruvchi bir necha turdagi maxsus dasturlar ishlab chiqilgan. Bunday dasturlar antivirus dasturlari deb ataladi. Quyidagi turlari mavjud antivirus dasturlari:
- dasturlar-detektorlar;
- doktorlik dasturlari yoki faglar;
- dasturlar-auditorlar;
- filtrlash dasturlari;
- Vaktsina dasturlari yoki immunizatorlar.
7. Arifmetik amallarni o’rgatishda amallar bajarish metodikasining umumiy masalalari
Birinchisi javobi
8. Arxiv dasturlari, malumotlarni arxivlash
Arxivlash dasturlari- diskda joyni tejash maqsadida fayllar hajmini qisqartirishga imkon beruvchi dasturlardir. Ular turlicha ko’rinishda ishlatilsa-da, ishlash tamoyili bir xil: fayllatda aynan takrorlanadigan o’rinlar mavjud bo’lib, ularni diskda to’liq saqlash mazmunsizdir. Arxivlash dasturlarinig vazifasi takrorlanadigan shunday bo’laklarni topib, ularning o’rniga boshqa bir ma’lumotni yozish hamda ularning aniq ketma-ketligini to’liq ko’rsatishdan iborat. Bundan ko’tinadiki, turli fayllar uchun ularning siqilganlik darajasi turlicha bo’ladi. Masalan, matn yozilgan fayllar 2 martagacha siqilsa, rasmlarni tasvirlovchi fayllar 4 martagacha , hatto besh martagacha siqiladi. Dast7rlar ifodalangan fayllar esa juda kam-1% ga yaqin siqilai. O’rtacha qilib aytganda arxivlash dasturlari fayllar hajmini 1,5-2 barobar qisqartirishga imkon beradi.
Arxivlash dasturlari turlari ko’p bo’lib, ular har usullarda ishlatiladi. Ular qo’llaniladigan matematik usullar, arxivlash, arxivlash tezligi va eng asosiysi siqish samaradorligi bilan farq qiladi. Arxivlash dasturlaridan yetarli darajada tez va yaxshi ishlaydiganlari PKZIP, LHARC, ARJ, RAR va boshqalar.
Eng ko’p tarqalgan arxivlovchilar: ARJ, PKARC, PKPAK, PAK, PKZIP, LHRC, PKZIP va ARJ qulayroq va tеzroq ishlaydi. Shuning uchun quyida ARJ, PKZIP va PKUNZIP dasturlarining qisqacha tafsifini kеltiramiz. Arxivli fayl bir nеcha fayllarni siqilgan holda bir faylga joylashgan majmuidir. Arxiv fayl mundarijaga ega. Unda fayllar nomi, fayl joylashgan katalog nomi, oxirgi o`zgartirish vaqti va sanasi, faylning diskdagi va arxivdagi hajmi va tеkshirish kodi haqidagi ma'lumot bеriladi.
9. Arxivator dasturlar va fayllarni arxivlash
Kompyuterda ishlaganda shunday holatlar yuzaga keladiki, qattiq diskdan hech qanday faylni ochirmagan holda, joy boshatish talab qilinadi, yoki disketa hajmidan kattaroq hajmga ega bolgan fayllarni disketaga yozish zarurati tugiladi. Bunday holatlarda arxivator-dasturlar bizga yordam beradi. Arxivatorlar- bu shunday dasturlarki, ular yordamida bir yoki bir necha fayllarni yagona fayl – arxivga kichraytirish imkoniyati mavjud boladi. Fayl-arxiv - hajmi, uning tartibiga kiradigan fayllar hajmdan kichik boladi. Arxivning ixchamlanish darajasi fayl tiliga bogliq, masalan, Word matn muxaririning barcha versiyalarining matinli fayllari, grafikaviy formatga ega bolgan fayllar va dasturlar fayllariga nisbatan yaxshiroq arxivlanadi. Arxivator-dasturi belgilangan fayllar nusxasini arxivlab, siqilgan holda arxivga joylashtiriladi. Endi arxiv nushasini disketaga yozish mumkin, yoki qattiq diskda joy boshatish maqsadida falylarning asl nusxasini ochirib tashlash mumkin. Arxiv arxivlashtirilgan fayllarni ochish jarayoni ham oddiy. Arxivator- dasturi yordamida arxiv tarkibiga kiruvchi fayllar royhatini korish mumkin. Kerak bolgan fayllarni ochish xaqida ham ularni belgilangan holda komanda berish mumkin. Bu holda ochilgan fayllarning nusxasi arxivlashgan holda arxivda qolaveradi va ular maxsus komanda berilgan holdagina ochirilishi mumkin
Fayllarni arxivlash - fayllarni arxivlash jarayoni orqali siqilgan, ixchamlangan holatda diskda saqlash demakdir. Arxivlash qattiq disk ishdan chiqishi yoki faylning tasodifan o’chirilishi sodir bo’lgan hollarda joriy faylni qayta tiklash uchun yordam beruvchi vosita sifatida ham qo’llaniladi.
10. Asosiy va qo’shimcha qurilmalar, va ularning vazifasi nima?
Asosiy qurilmalarga sistema bloki, monitor va klaviatura kiradi. Qo'shimcha qurilmalarga "sichqoncha" manipulyatori, printer, plotter, skaner, nurli pero va boshqalar misol bo'ladi.
Sistema blokini asosiy xotira, protsessor va elektron sxema tashkil etadi. Asosiy xotira o'z navbatida tezkor xotira qurilmasi (TXQ) va doimiy xotira qurilmasidan (DXQ) iborat. Tezkor xotira qurilmasida kompyuterga kiritiladigan va uning ish jarayoni davomida hosil bo'luvchi barcha axborotlar va ma`lumotlarni ishlash uchun zarur bo'ladigan dasturlar vaqtincha saqlanadi. Chunki, tezkor xotira qurilmasida saqlanib turgan ma`lumotlar kompyuterlar elektr manba`dan uzilganda yoki qayta yuklangan vaqtda o'chib ketadi.
http://fayllar.org
|
