1-amaliy ish tarmoq simulyatorlari bilan ishlash. Tarmoq simulyatorlari haqida umumiy tushunchalar, ularning imkoniyatlari. Cisco packet tracer dasturini sozlash. Ishdan maqsad

Download 461.26 Kb.
bet	1/2
Sana	07.04.2024
Hajmi	461.26 Kb.
	#190330

1 2

Bog'liq
1amaliy
ABDULLAYEVA TAXMINA BMI.docx, Kurs ishi mavzu O’zbekistonda dostonchilik sa’nati, Документ Microsoft Word, amaliy 4, Kiber huquq kiber etika, Avtomatik rostlagichlar xaqida tushuncha va ularning turlari-kompy.info

1-amaliy ish
TARMOQ SIMULYATORLARI BILAN ISHLASH. TARMOQ SIMULYATORLARI HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR, ULARNING IMKONIYATLARI. CISCO PACKET TRACER DASTURINI SOZLASH.
Ishdan maqsad: Tarmoq simulyatorlari va emulyatorlarini o'rganish. Cisco Packet Tracerni o'rnatish va ishga tushirish.
Nazorat savollari:
1. “Modellash” so’zining ma’nosi deganda nimani tushunasiz?
2. Modellashtirish qayerda qo'llaniladi?
3. GNS3 haqida aytib bering?
4. Cisco Packet Tracer haqida aytib bering.
5. EVE-NG haqida aytib bering
6. Cisco Packet Tracer ning GNS3 va EVE-NG ga nisbatan afzalliklari

1. Tarmoq modellashida "modellash" so'zi, tarmoqdagi elementlarni, ulanishlarini, protokollarni va boshqa komponentlarni tasvirlash va tahlil qilish uchun yaratilgan virtual yoki grafik tasvirlarni ifodalaydi. Bu modellash tarmoqqa doir muammolarni hal qilish, tarmoqni kengaytirish yoki yangilash, shuningdek tarmoqning samaradorligini baholash uchun juda muhimdir.
Tarmoq modellashining asosiy maqsadlari quyidagilardir:
Tarmoqning Yaratilishi: Tarmoqning boshlang'ich bosqichida modellash, tarmoq arxitekturasi va tuzilmasini tuzishda muhim ahamiyatga ega.
Muammolarni Aniqlash va Hal Qilish: Tarmoqdagi muammolarni, to'qunishlarni yoki bottlenecks (kamayishlar) ni aniqlash va ularga echim topish.
Tarmoq Optimallashtirish: Tarmoq samaradorligini oshirish uchun qaysi yo'laklarni yoki ulanishlarni o'zgartirish kerakligini aniqlash.
Tarmoqning Kengaytirilishi: Tarmoqni kengaytirish yoki yangilashdan avval, o'zgarishlarning tarmoqqa qanday ta'sir qilishini ko'rib chiqish.
Tarmoqni Baholash: Tarmoqdagi muloqot, protokollar va tarmoq xizmatlarini test qilish yoki baholash.
Tarmoq modellashida quyidagi asboblar va texnikalardan foydalanish mumkin:
Tarmoq Kartalari: Tarmoqdagi ulanishlarni va qurilmalarni grafik shaklda ko'rsatish.
Simulyatsiya Dasturlari: Tarmoqdagi muloqotni ishlatishdan avval simulatsiya qilish.
Analiz Asboblar: Tarmoq traffigi va muloqotini tahlil qilish.
Tarmoq modellash, tarmoqni tuzish, boshqarish va optimallashtirish jarayonlarida juda muhim ahamiyatga ega. Bu jarayon, tarmoqning samaradorligini oshirish, muammolarni oldini olish yoki ularni tez hal qilishga yordam beradi.

2. Modellashtirish juda ko'p sohalarda qo'llaniladi, chunki u haqiqiy dunyodagi ob'ektlar, jarayonlar yoki sistemalar haqida yoritma yaratish yoki tahlil qilish uchun yordam beradi. Quyida modellashtirishning qo'llaniladigan ba'zi sohalari keltirilgan:
Injeneriya va Aviatsiya: Muhandislik yechimlarni sinab ko'rish, yangi materiallar yoki komponentlar ishlatishdan avval ularning xususiyatlarini tahlil qilish uchun.
Tarmoq va IT: Tarmoqning yaratilishini, kengaytirilishini va optimallashtirilishini rejalashtirish uchun.
Iqtisodiyot: Iqtisodiy jarayonlarni yoki bazarlar reaktsiyasini prognoz qilishda.
Ekologiya: Ekologik o'zgarishlarni yoki tabiiy resurslarning foydalanishini prognoz qilishda.
Biologiya va Tibbiyot: Organizmlarning biologik jarayonlarini tahlil qilish, dori preparatlari sinab ko'rish yoki tibbiy protseduralarni optimallashtirishda.
Grafika va Animatsiya: 3D ob'ektlar yaratish yoki animatsiyalar ishlatiladigan jarayonlarni tahlil qilishda.
Arxitektura va Qurilish: Binolar, ko'pruklar yoki boshqa infrastruktura ob'ektlarini rejalashtirishda.
Transport: Transport sistemalarini optimallashtirish, yo'lni yaratish yoki ulanishlar rejalashtirishda.
Tehnika va Mekatronika: Robotalar, avtomatik sistemalar yoki boshqa muhandislik yechimlarini sinab ko'rish yoki optimallashtirishda.
Kosmik Soha: Kosmik kema yoki satellitlarni rejalashtirishda, kosmik jarayonlarni tahlil qilishda.
O'qitish: Ta'limiy maqsadlar uchun virtual laboratoriyalar yaratishda.
Finans va Bank: Moliyaviy jarayonlarni, investitsiyalarni yoki boshqa moliyaviy operatsiyalarni prognoz qilishda.
Bu va boshqa ko'plab sohalarda modellashtirish, ob'ektlarni yoki jarayonlarni tahlil qilish, o'zgarishlarni prognoz qilish yoki optimallashtirishda juda katta ahamiyatga ega. Modellashtirish yordamida, muammolar yuzaga kelishdan avval aniqlanishi mumkin va kerakli yechimlarga erishish imkoni boradi.

3. GNS3 (Graphical Network Simulator-3) tarmoq muhandislari, ekspertlar va o'quvchilar uchun yaratilgan mashhur tarmoq emulyator dasturidir. GNS3 yordamida foydalanuvchilar haqiqiy tarmoq qurilmalarini sotib olish va ularga ulanishga hojat qilmadan virtual tarmoqlarni tuzish, konfiguratsiya qilish va test qilish mumkin.
GNS3 ning asosiy xususiyatlari:
Tarmoq Emulyatsiyasi: GNS3 yordamida Cisco, Juniper, Arista, HP va boshqa tarmoq qurilmalari emulyatsiyasi amalga oshiriladi. Bu, haqiqiy tarmoq qurilmalarida qanday ishlashlarining ko'rinib turishi uchun yordam beradi.
IOS va Qurilma Emulyatsiyasi: Cisco IOS (Internetwork Operating System) va boshqa operatsion tizimlar bilan ishlash uchun emulyatsiya qo'llab-quvvatlanadi.
Dinamik Topologiya: Tarmoq topologiyasini osonlik bilan yaratish, o'zgartirish va konfiguratsiya qilish mumkin.
Tarmoq Testlash: GNS3 orqali tuzilgan tarmoqlarni test qilish, muammolarni aniqlash va hal qilish mumkin.
Boshqa Dasturlar bilan Integratsiya: GNS3, Wireshark, SolarWinds, Docker va boshqa ko'plab dasturlar bilan integratsiya qilish uchun imkoniyatlarni ta'minlaydi.
Ochiq Manba: GNS3 ochiq manba dastur hisoblanadi, bu esa jamoa ishlashi va dasturning yaxshi bo'lishi uchun zamin beradi.
Cloud Bilan Integratsiya: GNS3 cloud xizmatlariga (masalan, AWS yoki Google Cloud) ulanish va ular bilan ishlash imkoniyatini ta'minlaydi.
Virtual Mashinalar: GNS3 VM (Virtual Machine) orqali ko'proq stabil va samarali ishlash imkoniyati mavjud.
GNS3, tarmoq muhandislari va o'quvchilari uchun tarmoq topologiyalarini rejalashtirish, tarmoq xizmatlarini va konfiguratsiyalarni test qilish, tarmoq tekshirish va o'rganish uchun juda yaxshi asbobdir. Bu dastur bilan amalga oshiriladigan ishlar haqiqiy dunyodagi tarmoqlarda qanday amalga oshiriladiganini nazariy va amaliy jihatdan tushunish imkonini beradi.

4. Cisco Packet Tracer — bu Cisco Systems tomonidan yaratilgan tarmoq emulyatsiya dasturidir. U tarmoq muhandislari va o'quvchilari uchun tarmoq topologiyalarini rejalashtirish, tarmoq xizmatlarini va konfiguratsiyalarni test qilish va tarmoqni o'rganish uchun mo'ljallangan.

Cisco Packet Tracer'ning asosiy xususiyatlari:
Intuitiv Interfeys: Grafik foydalanuvchi interfeysi orqali tarmoq qurilmalarini osonlik bilan qo'shish, ulanish va konfiguratsiya qilish mumkin.
Tarmoq Qurilmalari Emulyatsiyasi: Packet Tracer, ko'plab Cisco qurilmalarini (shu jumladan marshrutlayuvchilar, kammutatorlar, AP-lar va boshqalar) emulyatsiya qiladi.
Protokollar: U, ko'plab tarmoq protokollarini (masalan, IP, OSPF, EIGRP, BGP, DHCP va boshqalar) qo'llab-quvvatlaydi.
Multimedia Elementlari: Tarmoq topologiyasiga telefonlar, televizorlar, kompyuterlar va boshqa multimedia qurilmalarini qo'shish imkoni bor.
Fizik va Lojiy Tarmoqlar: Foydalanuvchilar fizik yoki lojiy ko'rinishda tarmoq topologiyasini ko'rish va tahrir qilish mumkin.
Xavfsizlik: ASA yanglik devorlari, VPN konfiguratsiyalari va boshqa tarmoq xavfsizlik elementlarini emulyatsiya qilishga qodir.
O'qitish va O'rganish: Cisco Packet Tracer, Cisco Networking Academy darsliklari uchun amaliy mashqlar yaratish va bajarish uchun yaratilgan.
Simulyatsiya va Vizualizatsiya: Foydalanuvchilar tarmoq paketlarining harakatini simulyatsiya qilish va grafik shaklda vizualizatsiya qilish orqali tarmoq muloqotini tahlil qilishga qodir.
Mobil Versiya: Packet Tracer'ning Android va iOS uchun mobil versiyalari ham mavjud.
Cisco Packet Tracer, Cisco Networking Academy talabalari uchun bepul tayyorlangan, lekin endi ular boshqa foydalanuvchilarga ham bepul yuklab olish uchun mavjud. U tarmoqni o'rganayotgan yoki Cisco sertifikatlarini olishga harakat qilayotgan shaxslar uchun katta qo'llab-quvvatlash asbobidir.

5. EVE-NG (Emulated Virtual Environment - Next Generation) — bu kuchli, moslashuvchan tarmoq emulyatsiya va virtualizatsiya platformasi hisoblanadi. U tarmoq muhandislari, xavfsizlik mutaxassislar va IT sohasidagi boshqa mutaxassislar uchun amaliy tarmoq muhitlarini yaratish, test qilish va tahlil qilish uchun ishlatiladi.
EVE-NG ning asosiy xususiyatlari va imkoniyatlari:
Qurilmalar va Operatsion Tizimlar: EVE-NG, Cisco, Juniper, Arista, Fortinet, Palo Alto, Checkpoint va boshqa ko'plab tarmoq va xavfsizlik qurilmalarining operatsion tizimlarini emulyatsiya qilishga qodir.
Intuitiv Drag-and-Drop Interfeys: Foydalanuvchilar osonlik bilan tarmoq qurilmalarini va ulanishlarni topologiyaga qo'shish uchun drag-and-drop interfeysidan foydalanishadi.
Virtual Mashinalar va Konteynerlar: EVE-NG Docker konteynerlarni hamda virtual mashinalarni ishga tushirishga imkon beradi, bu esa amaliy tarmoq muhitlarini yaratishda juda samarali.
Web Asosida Ishlash: EVE-NG web-p brauzer orqali ishlashni ta'minlaydi, bu esa foydalanuvchilarga maxsus mijoz dasturini o'rnatish zarur bo'lmaydiganini anglatadi.
Integratsiya: Wireshark, SSH, RDP va boshqa tahlil va boshqaruv vositalari bilan integratsiya qilish imkoniyati bor.
Ochiq Architektura: EVE-NG yordamida boshqa tashqi qurilmalar va dasturlarni osonlik bilan integratsiya qilish mumkin.
Ko'plab Foydalanuvchi Modlari: Bir nechta foydalanuvchi modlarini qo'llab-quvvatlash, bu esa jamoaviy ish uchun yordam beradi.
EVE-NG tarmoq muhandislari va IT sohasidagi boshqa mutaxassislar uchun haqiqiy dunyodagi muammolarni yaratish, test qilish va tahlil qilish uchun juda samarali asbobdir. U tarmoq topologiyalarini va konfiguratsiyalarini tez va osonlik bilan ishga tushirishga imkon beradi, bu esa tarmoq muhandislari uchun juda qo'l keladi.

6. Cisco Packet Tracer, GNS3 va EVE-NG, tarmoq muhandislari va o'quvchilar uchun yaratilgan tarmoq emulyatsiya va modellash asboblaridir. Ammo ulardan har birining o'ziga xos xususiyatlari va afzalliklari bor. Quyida Cisco Packet Tracer'ning GNS3 va EVE-NG'ga nisbatan afzalliklari keltirilgan:
Foydalanuvchiga Do'stligi: Packet Tracer dizayni va interfeysi o'rganuvchilar uchun yaratilgan, bu esa uni boshlash va ishlatishning juda osonligini ta'minlaydi.
Talim Uchun Optimallashtirilgan: Packet Tracer Cisco Networking Academyning bir qismi sifatida yaratilgan, shuning uchun u o'quv dasturlari, amaliy mashqlar va sinovlar uchun mo'ljallangan.
Juda Kichik Resurs Talablari: Packet Tracer kompyuter resurslariga kam talab qiladi. U kichik noutbuklarda yoki kompyuterlarda ham osonlik bilan ishlaydi.
Ishora Va Simulyatsiya Rejimlari: Foydalanuvchilar muloqot paketlarini kuzatish va tahlil qilish uchun ishoralarni va simulyatsiya rejimini ishlatishlari mumkin.
Barqarorlik: Packet Tracer tarmoq konfiguratsiyalarini ishlatishda barqaror va prognozlanadigan natija beradi.
Bepul: Cisco Networking Academy ro'yxatdan o'tgan foydalanuvchilari uchun Packet Tracer bepul bo'lib, osonlik bilan yuklab olinishi va yangilanishi mumkin.
IOS Emulyatsiyasi: U to'liq IOS emulyatsiyasini qo'llab-quvvatlamasligi bilan birga, Packet Tracer ko'plab IOS buyruqlarini qo'llab-quvvatlaydi, bu esa o'quv uchun yetarlicha.
Tayyor Shablonlar: Ko'plab tayyor topologiya shablonlari va o'quv mashqlari mavjud.
GNS3 va EVE-NG, amaliyotda katta va murakkab tarmoqlarni modellashtirish va emulyatsiya qilish uchun kuchli asboblar hisoblanadi, lekin ularning o'rnatilishi, konfiguratsiya qilinishi va qurilmalar yoki operatsion tizimlari bilan ishlash bir oz murakkabroq. Shu sababli, yangi boshlagan yoki o'rganayotgan foydalanuvchilar uchun Cisco Packet Tracer juda qulay. Ammo professional tarmoq muhandislari uchun GNS3 yoki EVE-NG kabi asboblar haqiqiy dunyodagi muammolarni emulyatsiya qilishda ancha samarali.

Download 461.26 Kb.

1 2

Download 461.26 Kb.