|
Volt : Bu tushuncha tog’ridan tog’ri buyuk fizik Olim Alessandro Volta
|
| bet | 2/5 | | Sana | 24.05.2023 | | Hajmi | 0.55 Mb. | | #64114 |
Bog'liq 1-AmaliyTopshirq EhzozHamroyev Raxmonov Umidjon Erkinboyevich, Презентация 1, 27-213 Tikuvchilik texnologiyasi asоslari, Bayram, 131171, Taqdimot (2), qishloq-xojaligida-energiya-resurslaridan-foydalanish, Роль и значение стандартов в управлении качество, bb01afdb-79df-4e71-9c73-decf1343eccb, zakovat, HFX --1., HFX --5, 3-labor Texnik tizimlarda AT, 4-laboratoriya TTATVolt : Bu tushuncha tog’ridan tog’ri buyuk fizik Olim Alessandro Volta ga bog’liq bo’lgan tushuncha hisoblanadi:
Alessandro Volta — italyan fizigi va fiziologi. Ilmiy ishlari elektr, kimyo va fiziologiyaga doir. Elektr asboblari (elektrofor, elektrometr, kondensator, elektroskop va b.)ni ixtiro qilgan. Volta 1775-yilda yonuvchi gaz — metanni topgan, Galvani elementini kashf qilgan . Volta 1800-yilda birinchi oʻzgarmas tok manbai — Volta ustunini kashf qilgan, har xil metallar bir-biriga tekkanda elektrlashib qolishini aniqlagan va ular orasida paydo boʻladigan kuchlanish qiymati boʻyicha joylashtirib chiqqan.
Xuddi shu Kuchlanish birligi qilib 1 Volt qabul qilingan.
Elektr kuchlanish — elektr va tashqi kuchlarning birlik musbat zaryadni zanjirning aniq bir qismida koʻchirishida bajargan ishiga teng boʻlgan fizik kattalik. Elektr kuchlarning zanjir qismida birlik musbat zaryadni koʻchirishda bajargan ishi shu qism uchlaridagi potensiallar farqi (“F1—F2ʼʼ) ga teng.
Elektr kuchlanishni voltmetr yordamida oʻlchanadi.
Voltmetr Elekt zanjiridagi o’lchanishi kerak bo’lgan qismga parallel ravish da ulanadi.
Om : Bu tushuncha ham fizik kattalik hisoblanadi va shu bilan birga Buyuk fizik Olim Georg Simon Om nomi bilan bog’liq hisoblanadi.
OM (Ohm) Georg Simon (nemischa: Georg Simon Ohm; 1787.16.3, Erlangen — 1854.7.7, Myunxen) — nemis fizigi. London Qirollik jamiyati aʼzosi (1842-yildan). Erlangen universitetini tugatgan (1806). Nyurnberg (Germaniya) politexnika maktabi (1833-yildan), Myunxen universiteti (1849-yildan) professor. Ilmiy ishlari elektr, optika, kristallooptika hamda akustikaga oid. Elektr zanjirini kashf qilgan. Shu zanjirning eng muhim harakteristikalaridan biri — oʻtkazgichlar qarshiligi ekanligini koʻrsatib, qarshilik tushuncha-sini fanga kiritgan. Elektr tokining asosiy qonuni (qarang Om qonuni)ni yaratgan.
Yuqorida ko’rganimizdek Georg Simon Om Elektr zanjiri uchun Qarshilik tushunchasini kiritgan va bu tushuncha to’liq talqin qilibb bera olgan buyuk olim hisoblanadi va shu bilan birga bu qarshilik uchun ozinig OM qununi yaratgan bu qonun da shunday deyiladi:
Tarif: O’tkazgich da o’tayotgan tok kuchi undagi Kuchlanishga tog’ri proporsional va shu o’tkazgichning qarshiligiga teskari proporsionaldir.
Elektr qarshiligini o’lchaydigan asbob Ommetr hisoblanadi.
|
| |
