1. Bipolyar tranzistorlarning ulanish sxemalari Dinistor tuzilmasi
va ishlash mexanizmi
Mavzu: Bipolyar tranzistorlar. Ko'p qatlamli yarimo'tkazgich asboblar
Reja:
1. Bipolyar tranzistorlar
2. Bipolyar tranzistorlarning ulanish sxemalari
3. Dinistor tuzilmasi va ishlash mexanizmi.
4. Tiristor tuzilmasi va ishlash mexanizmi. Tiristorning ekvivalent sxemasi.
5. Simistor tuzilmasi va ishlash mexanizmi. Boshqariluvchi to’g’rilagichlar. Qo‘llanish
sohalari.
Bipolyar tranzistorlarda elektrodlar soni 3 ta bo’lganligi sababli 3 xil ulanish sxemalari mavjud:
•
Umumiy baza
•
Umumiy emitter
•
Umumiy
kollektor
Hozirgi zamonda radiotexnika va elektronika rivojlanishi natijasida radioaloqa, radioeshittirish,
televideniya,
radiolokatsiya, radionavigatsiya,
radioastronomiya, radioteleboshqarish, elektron
hisoblash texnikasi, kompyuter texnologiyasi va boshqa murakkab elektron qurilmalarni
asosini
tranzistorlar tashkil etadi
Tranzistorlarni juda ko‘p turlari yaratilgan
va ular benuqson, uzoq muddat ishlashi bilan ajralib
turadi.
Bundan tashqari tranzistorlar past chastotali signallarni kuchaytirish uchun qo‘llaniladi.
Tranzistorlarda qurilgan kuchlanish kuchaytirgichlari asosan ikki xil turga ajraladi.
1-tur. Qarshilikli tranzistor kuchaytirgichlari.
2-tur. Transformatorli tranzistor kuchaytirgichlari.
Kuchaytirgichning kirishiga signal berilmasa tranzistorning emitter, kollektor, baza zanjirlaridan
hamda bo‘luvchi qarshiliklardan toklar o‘tib turadi.
Bipolyar tranzistor
- uch elektrodli yarimo'tkazgichli qurilma, tranzistorlar turlaridan biri.
Yarimo'tkazgich strukturasida ikkita p-n birikmasi hosil bo'ladi, ular orqali zaryad o'tkazish ikki
qutbli tashuvchilar - elektronlar va teshiklar tomonidan amalga oshiriladi.
Shuning uchun
qurilma maydon (unipolyar) tranzistoridan farqli o'laroq, "bipolyar" (ingliz tilidan. Bipolyar) deb
nomlangan tranzistor .
U elektr tebranishlarini kuchaytirish yoki yaratish uchun elektron qurilmalarda,
shuningdek,
kommutatsiya elementida (masalan, TTL davrlarida) foydalaniladi.
GOST 2.730 [1] bo'yicha davrlarda bipolyar tranzistorlarni belgilash. O'qning yo'nalishi faol
rejimda emitent birikmasi orqali oqim yo'nalishini ko'rsatadi va n-p-n va p-n-p tranzistorlarini
ko'rsatish uchun ishlatiladi. Doira individual holatda tranzistorni, yo'qligi - mikrosxemaning bir
qismi sifatida tranzistorni anglatadi.
