1. Kompyuter maʼlumotlarni himoyalash vositalari

1 . Kompyuter maʼlumotlarni himoyalash vositalari

2.1 Kompyuter ma'lumotlarini himoyalashning texnik vositalari.

Kompyuter ma'lumotlarini himoyalashning texnik vositalari. Kompyuter ma'lumotlarini himoyalashning dasturiy vositalari. Kompyuter ma'lumotlarini himoyalashning aralash vositalari.

• 
  kompyuter tizimlarida foydalanuvchilarni identifikatsiyalovchi va autentifikatsiyalovchi dasturlar;
  
• 
  kompyuter tizimlari resurslaridan foydalanuvchilarning huquqlarini cheklovchi dasturlar; – axborotlarni shifrlovchi dasturlar;
  
• 
  axborot resurslarini (tizimli va amaliy dasturiy ta’minotni, ma’lumotlar bazalarini, ta’limning kompyuter tizimlarini va hokazo) noqonuniy o‘zgartirishlardan, foydalanishlardan va ko‘paytirishlardan himoyalovchi dasturlar.
  

• 
  qoldiq axborotlarni (tezkor xotira blokidagi, vaqtinchalik fayllardagi va hokazo) yo‘q qiluvchi dasturlar;
  
• 
  kompyuter tizimlarining xavfsizligi tizimiga bog‘liq bo‘lgan turli voqea va hodisalarni tiklash hamda shunday voqea va hodisalar ro‘y berganini isbotlash uchun foydalaniladigan audit dasturlari (qayd qilish jurnallarini yuritish);
  
• 
  qoidabuzar bilan ishlashni imitatsiyalovchi dasturlar (qoidabuzarni go‘yoki yopiq axborotlarni olgan deb chalg‘itish);
  
• 
  kompyuter tizimlarining himoyalanganligini sinovdan o‘tkazuvchi nazorat dasturlar va boshqalar.
  

• 
  ko‘paytirishning osonligi;
  
• 
  moslanuvchanlik (turli sharoitlarda qo‘llaniladigan muayyan kompyuter tizimlarini, axborot xavfsizligiga tahdidning o‘ziga xosligini hisobga olib, sozlash imkoniyati);
  
• 
  qo‘llashning qulayligi – bir xil dasturlar, masalan shifrlovchi dasturlar «shaffof» (foydalanuvchiga ko‘rinmaydigan) rejimda ishlaydi, boshqalari foydalanuvchidan hech qanday qo‘shimcha yangi (boshqa dasturlari bilan taqqoslaganda) ko‘nikmalar talab qilmaydi;
  
• 
  ularni axborot xavfsizligiga yangi tahdidlar hisobini yuritish uchun o‘zgartirishlar kiritish yo‘li bilan takomillashuvining amaldagi chek-chegarasiz imkoniyatlari mavjudligi. Axborotlarni muhofaza qilishning dasturiy vositalarining kamchiliklariga quyidagilar kiradi:
  
• 
  himoyalovchi dasturlarning faoliyati kompyuter tizimlari resurslaridan foydalanish hisobiga bo‘lgani uchun bu tizimlar samaradorligining susayishi;
  
• 
  juda past unumdorlik (xuddi shunday vazifani bajarayotgan apparat vositalar bilan taqqoslaganda, masalan shifrlovchi qurilma);
  
• 
  axborotlarni himoyalovchi ko‘pgina dasturiy vositalarning kompyuter dasturiy ta’minotiga bevosita o‘rnatilmagani (quyidagi rasmlar), bu holat qoidabuzarning ushbu dasturlarni chetlab o‘tishiga prinsipial imkoniyatlar yaratadi;
  
• 
  kompyuter tizimlaridan foydalanish jarayonida axborotlarni himoyalashning dasturiy vositalarini qasddan o‘zgartirish imkoniyati.
  
• 
  Kompyuteringizni boshqa birovning kirib kelishidan himoya qilish tizimlari juda xilma -xil bo'lib, ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin.
  
• 
  - umumiy dasturiy ta'minot bilan ta'minlangan o'z-o'zini himoya qilish vositalari;
  
• 
  - hisoblash tizimining bir qismi sifatida himoya vositalari;
  
• 
  - axborot so'rovi bilan himoya vositalari;
  
• 
  - faol himoya vositalari;
  
• 
  - passiv himoya vositalari va boshqalar.
  
• 
  Ushbu himoya guruhlari rasmda batafsilroq ko'rsatilgan.
  
• 
  Dasturiy ta'minotni himoya qilish vositalari
  
• 
  Axborotni dasturiy himoyalashdan foydalanishning asosiy yo'nalishlari
  
• 
  Maxfiy ma'lumotlarning xavfsizligini ta'minlash uchun dasturlardan foydalanishning quyidagi sohalarini ajratish mumkin, xususan:
  
• 
  - axborotni ruxsatsiz kirishdan himoya qilish;
  
• 
  - ma'lumotlarni nusxalashdan himoya qilish;
  
• 
  - nusxa ko'chirish dasturlarini himoya qilish;
  
• 
  - dasturiy viruslarni himoya qilish;
  
• 
  - axborotni viruslardan himoya qilish;
  
• 
  - aloqa kanallarining dasturiy himoyasi.