Internet tarmogʻi
Reja
I.
Kirish
1 . Internet yaratilish tarixi
II. Asosiy qism
2.1
Internet halqaro kompyuter tarmog'i
2.2
Internetning information va kommunikatsion funktsiyalari
2.3
INTERNET VA UNDAN FOYDALANISH MADANIYATI
III. Xulosa.
IV.Foydali adabiyotlar.
Kirish
1983 yilda - Internet tashkil etildi. Internet-axborotlar bilan
mustaqil almashish imkonini yaratdi. Internet (International
Network – xalqaro kompyuter TARMOQ) butun dunyoni qamrab
olgan global kompyuter tarmog‘idir. 1990 yillar o‘rtalarida
Internet biznes-ishlovlar bilan ishlash uchun ko‘llanila boshladi.
Biroq, bu borada turli muammolar mavjud edi. Internetning
statistik ma’lumotlari quyidagicha:
1981 y.- Internet ga 213 ta kompyuter ulangan;
1983 y.- Internet ga 562 ta kompyuter ulangan;
1986 y.- 5089 ta kompyuter ulangan;
1992 y.- 727000 ta kompyuter ulangan;
1995 y.- 20-40 million kompyuter birlashdi.
Hozirgi kunda Internet dunyoning 150 dan
ortiq
mamlakatlarida 100 milionlab abonentlarga ega. Har oyda
tarmoq miqdori 7-10%ga ortib bormoqda. Internet dunyodagi
turli xil ma’lumotlarga oid axborot tarmoqlari o‘rtasidagi o‘zaro
aloqani amalga oshiruvchi yadroni tashkil qiladi.
Internet qachonlardir faqat tadqiqot va o‘quv guruhlarigagina
xizmat qilgan bo‘lsa, hozirgi kunga kelib, u ishlab chiqarish
doiralari orasida keng tarqalmoqda. Kompaniyalarni Internet
tarmog‘ining tezkorligi, arzon, keng
qamrovdagi aloqa,
hamkorlik ishlaridagi qulaylik, hammaning ishlashi uchun
imkon beruvchi dastur hamda ma’lumotlarning noyob bazasi
ekanligi o‘ziga tortmoqda.
Arzon xizmat narxi evaziga
foydalanuvchilar AQSH, Kanada, Avstraliya va boshqa ko‘pgina
Evropa mamlakatlarining tijorat yoki notijorat axborot
xizmatlariga yo‘l topadilar. Internet ning erkin kiriladigan
arxividan insoniyat faoliyatining barcha jabhalarini qamrab
oladigan
axborotlarni, yangi ilmiy yangiliklardan tortib, to
ertangi kungi ob-havo ma’lumotigacha bilib olish mumkin.
Ayniqsa, kundalik kommunikatsiyaga muxtoj shaxslar,
tashkilot, muassasalar uchun ko‘pincha telefon orqali to‘g‘ridan
to‘g‘ri aloqa nisbatan Internet infrastrukturasidan foydalanish
anchagina arzon tushadi. Bu narsa, ayniqsa, chet ellarda
filiallari mavjud bo‘lgan firmalar uchun qulaydir, chunki
Internet ning konfidensial noyob aloqalari butun dunyo bo‘yicha
imkoniyatga ega.
SHu bilan birga yana bir narsani ta’kidlash lozimki internetga
gipermatn tushunchasi kirib keldi. 1965 yil Nelьson gipermatn
so‘zini qo‘lladi. Van Dam va boshqalar 1967 yilda gipermatn
tahrirlovchisini tuzib chiqdi. Nelьson 1987 yil ma’lumotlarning
gipermatn tahrirlovchisini tuzib chiqdi. JenevassERN (CERN) da
ishlovchi fizik Tim Bernes Li 1990 yil gipermatnli loyihani taklif
etdi. Bu loyiha fizik olimlarga Internet
orqali tadqiqot
natijalarini o‘zaro almashish imkonini berar edi. SHunday qilib
xalqaro axborot tarmog‘i – World Wide Web (WWW)ga
poydevor qo‘yildi. 1993 yil Mark Anderson rahbarligida birinchi
gipermatnli Mosaic grafik brauzeri ishlab chiqildi va u Netscape
korporatsiyasiga o‘tib Netscape brauzerini ishlab chiqdi.
SHunday qilib biz sevgan gazeta
va jurnallarimizning oxirgi
ma’lumotlarini WWW so‘zlaridan boshlangan manzilda ko‘rish
va uni shu manzildan nusxasini ko‘chirib olish mumkin, degan
so‘zlar ko‘prok uchrab turibdi. SHu bilan birga elektron nashrlar
tushunchalarining kamrovi oyma-oy kengayib bormoqda.
Elektron usulda chop etilgan
yangi-yangi jurnallar paydo
bo‘lmoqda.
1950
-chi yillar davomida barcha kompyuterlarni yagona kommunikatsion
tarmoqqa ulash ehtiyoji tugʻildi. Bu ehtiyoj
markazlashmagan toʻr
,
navbat
nazariyasi
va
paketlar kommutatsiyasi
kabi sohalarda tadqiqotlarni olib
borishga olib keldi. Bu voqealarning
natijasida
AQShda
ARPANETning
paydo boʻlishi voqealarning keyingi
rivojlanishiga turtki boʻldi.
Dastlabki
TCP/IP
protokoliga asoslangan tarmoq tizimi
1984
-yil
AQSh
Milliy Fanlar Akademiyasida
yaratilib, keyinchalik
u
NSFNet
loyihasiga aylandi.
1995
-yil internetning tijorat versiyalari
paydo boʻla boshladi.
1991
-yil
CERN
Butunjahon oʻrgimchak toʻri
loyihasini eʼlon qildi. Bu
voqea
Tim Berners-Lee
tomonidan
HTML
,
HTTPlarning
yaratilishi
va
CERNda
dastlabki veb-
sahifalarni paydo boʻlishidan 2 yil keyin sodir
boʻldi.
1993
-yil birinchi internet
brauzer
Mosaicning
1.0 versiyasi paydo
boʻldi va
1994
-
yilda internetga ommaviy qiziqish tugʻila
boshladi.
1996
yildan internet soʻzidan keng foydalana boshlandi, biroq u
asosan,
Butunjahon oʻrgimchak toʻrini
anglatadi.
Shu bilan birga internet 10 yil ichida juda tez tarqalib ketdi, uning
ochiq
arxitekturaga
asoslanganligi, birovning mulki emasligi, markaziy
boshqaruvning yoʻqligi uni organik rivojlanishiga sabab boʻldi. hozirda
