35
6.Nominal doimiy – dеganda nimani tushinasizq
7.Bеvosita va bilvosita o`lchash usullarini tushintirib bеringq
8.O`lchash asboblarining
klassifikatsiyasi qandayq
9.Ishchi o`lchash asbobi nimaq 10.Univеrsal o`lchov asbobi nimaq
9-MAVZU: UCH FAZALI SISTEMA.
Reja:
1.
Uch fazali elektr yurituvchi kuch (EYUK) ni olish.
2.
Manbaa va iste`molchini “yulduzsimon” va “uchburchaksimon” ulanish usullari.
3.
Uch fazali sistemani quvvatlari.
Uch fazali EYUK ni olish. Hozirgi kunda elektr
energiya ishlab chiqarish, taqsimlash va
undan foydalanish uch fazali sistema bo`yicha bajariladi:
uch fazali generatorlar,
transformatorlar, uzatish va taqsimlash tarmoqlari qo`llaniladi. Uch fazali iste`molchilar keng
qo`llaniladi.
Uch fazali sistema bir fazali sistemaga nisbatan quyidagi afzallliklarga ega:
- biron bir ob`ektni elektrlashtirish uchun ranglli metal sarfi oz;
- uch fazali sistemada ikki hil kuchlanish
olish mumkin;
- uch fazali tok aylanuvchi magnit maydoni hosil qiladi;
- uch fazali elektr mashinalarini tuzilishi soda, ihcham va arzon.
Uch fazali simmetrik
EYUK bir hil chastota, amplitudega ega bo`lgan va bir birlariga
nisbatan 120
0
burchakka siljigan uchta EYUK yig`indisidir.
Uch fazali simmetrik EYUK sistemasi uch fazali
generator yordamida olinadi, unda uchta
mustaqil cho`lg`umlar bo`lib ular bir brilariga nisbatan 120
0
burchak ostida joylashgan.
Cho`lg`umlar harakatlanganda ularda hosil bo`ladigan EYUKlar:
t
E
e
m
A
sin
)
120
sin(
0
t
E
e
m
A
)
240
sin(
0
t
E
e
m
A
1-rasm. Uch fazali EYUK ni olish.
Har bir cho`lg`um o`z iste`molchisi bilan tutashtirilsa uchta mustaqil zanjir hosil bo`ladi.
Bunday bog`lanishsiz uch fazali sistemada generator va iste`molchi 6ta sim bilan tutashtiriladi.
Simlarni uch fazali EYUK sistemasi grafigi va uni vector diogrammasi chizmada ko`rsatilgan (2-
rasm).
36
2-rasm. Uch fazali EYUK sistenasini grafika (a) va uni vector diagrammasi.
Generator va iste`molchi fazalarini o`zaro tutashtirib bog`langan
sistema hosil qilish
mumkin, natijada tutashtiruvchi simlar soni kamayadi.
