ILK FOTOGRAFIYANI KIM TAYYORLAGAN?

Odamzotning o’z tevaragida ko’rganlarini aks ettirishga urinishlariga ham bir necha yuzyillar bo’ldi. O’n birinchi asrdan boshlab to o’n yettinchi asrga qadar kamera-obskura degan moslama mavjud bo’lgan. U fotografiya kamerasining o’tmishdoshi edi. Kamera-obskura yordamida tasvir qog’ozga proyeksiyalanar, bu tasvir bo’ylab esa uning qog’ozda mukammal qayta hosil bo’lishi uchun qalam bilan hoshiyalab chiqish mumkin edi. 1802 yilda ikki ixtirochi Uejvud va Xamfri oldinga muhim qadam tashladilar. Kontakt bosma yordamida ular shishaga tushirilgan suvratlar silueti-yakrang aksini azotli kumush qoplangan qog’ozga ko’chirishga muyassar bo’lishadi. 1835 yilda esa Uilyam Talbot muntazam tasvirni hosil qilishga erishdi. Talbot birinchi bo’lib negativdan pozitiv tasvir tayyorladi, birinchi bo’lib fotobosmani ishlab chiqdi, birinchi bo’lib 1844 yilda fotografiyalar bilan bezatilgan kitobni chop ettirdi. O’sha zamonlardan beri bu sohadagi ixtirolar va takomillashtirishlar bir-birining izini sovutmasdan paydo bo’laverdi. Dong’i ketgan «Kodak» fotokamerasi bozorda 1888 yili paydo bo’lgan. Zamonaviy fotografiya aynan shu voqeadan boshlanadi. Fotografiyaga oid jarayonlarning aksariyati yorug’lik ta'sirida kumush nitritlarining qorayishiga asoslangan. Bu xossa esa XVII asrda oddiy metallarni oltinga aylantirish tariqalarini izlagan alkimyogarlar tomonidan kashf etilgandi.