Kompyuter viruslari va virusdan himoyalash usullari

• Troyan nomi ostida ma’ lum bo ‘ lgan virus kompyuter xotirasiga biror ochiq dasturiy ta’minot ko‘rinishida kiradi va axborotni yig‘ish, kerakli manzilga jo‘natish, kompyuter tizimini ishdan chiqarish, kompyuter resurslaridan g‘ayriqonuniy maqsadlarda foydalanish vazifalarini bajaradi.

  
  

• Internet tizimlarida yaratilayotgan turli dasturiy ta’minotlaming mavjud yetishmovchiliklardan foydalanishga mo‘ljallangan “chuvalchang” viruslari keng tarqalgan.

  
  

• Viruslarni kompyuter xotirasiga kirib olishini istisno qilish uchun quyidagi xavfsizlik tadbirlariga amal qilish lozim:

  
  

• shubhali manbalardan kelgan noma’lum fayllami ishga tushirmaslik;

  
  

• tizimli fayllami ruxsatsiz o‘zgartirmaslik.

  
  
• 
  
  Kompyuter viruslarini aniqlash va yo‘qotish, ulardan himoyalanish uchun yaratilgan maxsus dasturlar antiviruslar deb ataladi.
  

• Antiviruslar quyidagi turlarga bo‘linadi:

  
  

• detektor - dasturlar;

  
  

• doktor - dasturlar;

  
  

• revizor - dasturlar;

  
  

• filtr - dasturlar.

  
  

• Doktor - dasturlar viruslarni topibgina qolmay, undan kompyuter dasturlarini xalos qiladi, ya’ni davolaydi. Ushbu dasturlar ichida keng tarqalganlari polifagi deb ataluvchi bir yo‘la ko‘p turli viruslari topishga va yo‘qotishga mo‘ljallangan doktor-dasturlari alohida ta’kidlashimiz mumkin. Ulaming ichida eng mashhurlari Kaspersky Antivirus, Norton Antivirus, ESET ENDPOINT Antivirus va Doktor Web lar hisoblanadi.

  
  

• Filtr - dasturlar yoki “qorovul”lar ixcham rezident fayllar bo‘lib, kompyuter faoliyatidagi shubhali harakatlami tekshirib boradi va eng boshlang‘ich holatida, ya’ni ko‘payishga ulgurmasdan aniqlaydi. Masalan:

  
  

• com, .exe kengaytmalami o‘zgartirishga bo‘lgan urinishlar;

  
  

• fayl atributlarini o‘zgartirish;

  
  

• qattiq disklaming boshlang‘ich boot sektorlariga yozuvlar kiritish;

  
  

• tashqaridan rezident dasturlar kiritilishini nazoratga olish.

  
  

• Doctor Web polifag dasturi polimorf (turli darajali imkoniyatlarga ega) viruslarga qarshi kurashish uchun mo‘ljallangan. Uning ishlash mexanizmi Filtr - dasturlar yoki “qorovul”lar ixcham rezident fayllar bo‘lib, kompyuter faoliyatidagi shubhali harakatlami tekshirib boradi va eng boshlang‘ich holatida, ya’ni ko‘payishga ulgurmasdan aniqlaydi. Masalan:

  
  

• com, .exe kengaytmalami o‘zgartirishga bo‘lgan urinishlar;

  
  

• fayl atributlarini o‘zgartirish;

  
  

• qattiq disklaming boshlang‘ich boot sektorlariga yozuvlar kiritish;

  
  

• tashqaridan rezident dasturlar kiritilishini nazoratga olish.

  
  

• Doctor Web polifag dasturi polimorf (turli darajali imkoniyatlarga ega) viruslarga qarshi kurashish uchun mo‘ljallangan. Uning ishlash mexanizmi boshqa antivirus dasturlariga o‘xshashdir.

  
  

• Kompyuter ESET ENDPOINT Antivirus dasturi bilan himoyalangan bo‘lsa, dasturga murojaat qilinganda, ekranda muloqot darchasi ochiladi. Ushbu darchaning umumiy ko‘rinishi quyidagicha:

  
  

• состояние защиты - kompyuteming vimslardan himoyalanish holatini aks ettirish;

  
  

• сканирование - kompyutemi vimslardan tekshirish, vimslami yo‘qotish va dasturlami davolash;

  
  

• обновление - antivims dasturlari bazasini yangilash;

  
  

• настройка - dastumi sozlash ishlarini amalga oshirish;

  
  

• служебные программы - xizmatchi dasturlaridan foydalanish;

  
  

• справка и поддержка - ma’lumot va qo‘llab-quwatlash kabi bo‘limlarga ega.

  
  

• Himoyalanish holati faollashtirilishi natijasida kompyuteming himoyalanish darajasi va bazasini yangilash zaruriyati borligi haqida ma’lumotga ega bo‘lamiz.

  
  

• Tekshirish funksiyasini faollashtirib kompyuterning tezkor xotirasi, qattiq va yumshoq disklar virusga tekshiriladi. Zarur bo‘lgan hollarda faqat xotiraning kerakli sohasini Выборочная проверка - tanlab tekshirish qismi orqali amalga oshirilishi mumkin.

  
  

21.