2. Mashinalarga TXK va ta’mirlashdagi mehnat sarfini hisoblash
Mashinalarga xizmat ko’rsatish va tamirlashdagi mehnat
sarfini hisoblash.
1 chi jadvalda keldirilgan ma’lumotlarga muofiq mashinalar turi bo’yicha TXK va JT ta’mirlashdagi taqsimlashni aniqlaymiz.
1-jadval
|
Umumiy mehnat sarfi
|
Postda bajarilayotgan
Mehnat sarfi
|
Ustoxonada bajarilayogan
Mehnat sarfi
|
Umumiy mehnat sarfi
|
Postda bajarilayotgan
Mehnat sar
|
Ustoxonada bajarilayogan
Mehnat sarfi
| |
Traktorlar
| |
53.33
|
50.60
|
2.73.
|
46.67
|
20.07
|
26.60
| |
Avtomobillar
| |
3698
|
3586
|
1.12
|
63.02
|
27.10
|
35.92
| |
Komboyn
| |
58.92
|
55.65
|
3.27
|
41.08
|
17.66
|
23.42
| |
QXM
| |
3921
|
39.21
|
_
|
60.79
|
5193
|
8.86
|
Mashinalrga TXK va JT dagi yillik umumiy sarfi.
Ta=300*U*300*34=10200 odam soat
Bunda Ua yil davomida shartli tamirlanadigan yuk avtomobillar soni ulardan mehnat sarfi
TXK
Tatxk=0.3698*Ta=0.369*10200=3772 odam soat
Joriy tamirlashda
Tajt=0.6302*10200=6428 odam soat
2-jadval
Ish vaqtining nominal fondi va TXK va JT mehnat sarfini yil choraklardagi bo’yicha taqsimlanish.
|
Chorak nomiri
|
Ishchini ish vaqtini
|
TXK mehnat sarfini aniqlash
|
TXK mehnat odam soati
|
IShlovchilarning soni
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfini taqsinlash
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfi
|
Ishchilarni soni
| |
1
|
507
|
0.25
|
943
|
1.85
|
0.25
|
1607
|
3.16
| |
2
|
512
|
0.25
|
943
|
1.84
|
0.25
|
1607
|
3.13
| |
3
|
535
|
0.25
|
943
|
1.76
|
0.25
|
1607
|
3
| |
4
|
516
|
0.25
|
943
|
1.82
|
0.25
|
1607
|
3.11
| |
Yillik
|
2070
|
100
|
3772
|
7.26
|
100
|
6428
|
12.4
|
Traktorlar
Tt=300*Ut=300*38=11400
Bu yerda Ut yil davomida shartli tamirlanadigan traktorlar soni ulardan mehnat sarfi texnik xizmat ko’rsatishda.
Ttxk=0.533*11400=6076
Joriy tamirlash.
Tjt=0.4108*11400=4683
3-jadval
|
Chorak nomiri
|
Ishchini ish vaqtini
|
TXK mehnat sarfini aniqlash
|
TXK mehnat odam soati
|
Ishlov-chilarning soni
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfini taqsinlash
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfi
|
Ishchilarni soni
| |
1
|
507
|
0.17
|
1938
|
3.82
|
0.33
|
1545
|
3.04
| |
2
|
512
|
0.33
|
3762
|
7.34
|
0.17
|
796
|
1.55
| |
3
|
535
|
0.33
|
3762
|
7.03
|
0.17
|
796
|
1.48
| |
4
|
516
|
0.17
|
1938
|
3.75
|
0.33
|
1545
|
2.99
| |
Yillik
|
2070
|
1
|
11400
|
21.94
|
1
|
4683
|
9.03
|
Kombaynlar
Tk=300*Uk=300*36=10800
Ttxk=0.5892*Uk=0.5892*10800=6363.36
Tjt=0.4108*Tk=0.4108*10800=4437.6
4-jadval
|
Chorak nomi
|
Ishchini ish vaqtini
|
TXK mehnat sarfini aniqlash
|
TXK mehnat odam soati
|
IShlov-chilarning soni
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfini taqsinlash
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfi
|
Ishchilarni soni
| |
1
|
507
|
0.17
|
1082
|
2.13
|
0.33
|
1464
|
2.88
| |
2
|
512
|
0.33
|
2099
|
4.01
|
0.17
|
754
|
1.47
| |
3
|
535
|
0.33
|
2099
|
3.92
|
0.17
|
754
|
1.47
| |
4
|
516
|
0.17
|
1083
|
2.1
|
0.33
|
1464
|
2.83
| |
Yilik
|
2070
|
1
|
6363
|
12.16
|
1
|
4436
|
8.65
|
Qishloq xo’jalik mashinalari
Tkxm=300*Ukxm=300*32=9600
Tkxm=0.3921*Tkxm=0.3921*9600=3764
Tkxmjt=0.6079*Tkxm=0.6079*9600=5836
5-jadval
|
Chorak nomiri
|
Ishchini ish vaqtini
|
TXK mehnat sarfini aniqlash
|
TXK mehnat odam soati
|
IShlov-chilarning soni
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfini taqsinlash
|
Joriy tamirlashni mehnat sarfi
|
Ishchilarni soni
| |
1
|
507
|
0.17
|
640
|
1.26
|
0.33
|
1925
|
3.80
| |
2
|
512
|
0.33
|
1242
|
2.42
|
0.17
|
992
|
1.93
| |
3
|
535
|
0.33
|
1242
|
2.32
|
0.17
|
992
|
1.85
| |
4
|
516
|
0.17
|
640
|
1.24
|
0.33
|
1926
|
3.75
| |
Yilik
|
2070
|
1
|
3764
|
7.24
|
1
|
5836
|
11.32
|
Texnik xizmat kursatish va joriy tamirlashning bajarish joyi bo’yicha mashina traktor mashinalarni yillik sarfi
6-jadval
|
Mashina turlari
|
TXK dagi mehnat sarfi
|
Ulardan
|
JT dagi mehnat sarfi
|
Ulardan
| |
Po’sda bajariladigan mehnat sarfi
|
Ustaxonada bajariladigan mehnat sarfi
|
Po’sda bajariladigan mehnat sarfi
|
Ustataxonada bajari-ladigan mehnat sarfi
| | |
Avtomobil
|
3772
|
3730
|
42
|
6428
|
4120
|
2308
| |
Troktor
|
6076
|
5908
|
168
|
4683
|
3438
|
1245
| |
Kambayin
|
6363
|
6155
|
208
|
4437
|
3398
|
1039
| |
QXM
|
3764
|
3764
|
-
|
5836
|
5319
|
517
| |
Jami
|
19975
|
19557
|
418
|
21384
|
16275
|
5109
|
MTPning umumiy mehnat satrrfi
Tmtr=300*Ne=300*140=42000
Bunda Ne MTP ning umumiy tamirlash birligi vazifadagi barcha mashinalarning shartli tamirlash birgalikda aniqlaymiz
3. IYOD suv nasosida sodir bo‘ladigan nuqsonlar va nosozliklarning tahlili.
Dvigatel suv nasosining korpusi, shuningdek, nasosning darz ketgan kronshteyni va kronshteyn gardishi bimetall elektrod bilan payvandlab ta’mirlanadi.
Suv g‘ilofini hosil qiluvchi bo‘shliqlar payvandlangandan so‘ng nasos korpusiga kerosin quyib germetiklikka sinaladi.
Dvigatellar suv nasosi kronshteynining gardishi yoki kronshteyni payvandlangandan so‘ng ularning chetlarini tebranishi tekshirib ko‘riladi. Bunda detallardagi tebranish 0,1 mm gacha ruxsat etiladi. Agar detallar orasidagi tebranish ruxsat etilgandan ortiq bo‘lsa, vtulka yordamida joyiga moslanadi. Suv nasosi va ventilyator korpusi gardishining singan qisimlari cho‘yan sim bilan (gaz payvandlash usulida) yoki bimetall elektrod bilan ta’mirlanadi. Payvandlash so‘ng tutashuvchi tekisliklarning ravonligi tekshiriladi.
Suv nasosi va ventilyatorning eyilgan (dvigatel suv nasosining kronshteyni flanetsi va kronshteyn valigi vtulkalari birikmalari eyilganda) korpusiga tashqi diametri kattalashtirilgan vtulkalar presslab kirgaziladi.
Suv nasosi va ventilyator korpusida, shuningdek, ventilyator shkivining podshipniklar o‘tqaziladigan joylarida eyilish sodir bo‘ladi. Bunday nuqsonlar po‘lat halqalar (vtulkalar) o‘rnatilgandan yoki payvandlangandan (suv nasosi va vintilyator korpusi) so‘ng, nominal o‘lchamgacha ishlov beriladi.
Ventilyator shkivdagi tasma kiydiriladigan ariqcha-larning har bir tomonidan 1 mm gacha eyilish ruxsat etiladi. Buni aniqlash uchun yangi shkiv ariqchasi profilida yasalgan andozasi va eyilgan shkiv ariqchasi orasiga shchup o‘rnatish yo‘li bilan aniqlanadi.
Rezba esa avval ko‘rib o‘tilgan usullarning birortasi bilan tiklanadi. Dvigatellarning suv nasosiga va vintilyator korpusiga ventilyator shkivi qotirish gaykasining rezbasi shikastlanganda, u cho‘yan elektrod bilan gaz payvandlashdan so‘ng unga nominal o‘lcham bo‘yicha rezba kesiladi.
Suv nasosining parragini valigi o‘rnatiladigan teshik eyilganda, uga 4-6 mm ga kattalashtirilgan po‘lat vtulka presslab kiritiladi. Ta’mir o‘lchami chegarasidan kichik bo‘lgan valiklarning bo‘yni kattalashtirilganda parrak teshigi ta’mir o‘lchamigacha razvyortkalanadi.
Qanotchaning eyilgan parraklari gazoviy payvandlash usulida cho‘yan elektrod bilan ta’mirlanadi, parrak cheti esa nominal o‘lchamgacha mexanik ishlov beriladi.
Ta’mirlashdan so‘ng suv nasosining parragi statik muvozanatlanadi.
Ventilyator qanotchasinining krestovinasida quyidagi nuqsonlar sodir bo‘lishi mumkin: parrak bilan birgalikda qotirilgan birikmalarni bo‘shab ketishi, krestovina va parrak-larda qoldiq deformatsiyaning sodir bo‘lishi, darz ketishi.
Parraklarning mustahkamligigi buzilganda yoki ular shikastlanganda parrak qaytadan parchinlanadi. Parraklar almashtirilganda har bir krestovinaga parchinlanadigan alohda parraklar og‘irligi orasidagi farq 3-5 g dan (S-80 va S-100 rusumli traktorlarda 10 g dan) oshmasligi lozim. Parrklar ventilyator krestovinasiga puxta parchinlanishi, parchin mixlarining kallaklari me’yor darajasida yalpoqlanishi lozim.
Krestovina va parraklardagi teshiklari oval shaklida eyilgan bo‘lsa, ular kattalashtirilgan o‘lchamga yo‘nilib, katta-lashtirilgan diametrli parchin mixlar bilan parchinlanadi.
Parrak ta’mirlanganda ventilyator parraklarining shakli va aylanish tekisligiga nisbatan qiyalik burchagi me’yor darajasiga keltirish lozim. Turli rusumdagi dvigatellar uchun parraklarning qiyalik burchagi ═30-35° ni tashkil qiladi.
Parraklar bilan birga yig‘ilgan krestovinaning to‘g‘ri o‘rnatilganligi va muvozanatlanganligi ham tekshiriladi. Ventilyator parchinlangan parrraklarning oldingi qirralari aylanish o‘qiga perpendikulyar tekislikda yotishini ta’minlash kerak. Buning aniqlik darajasi turli rusumdagi dvigatellar uchun 1-3 mm atrofida bo‘lishi lozim. Parraklarning bir tekislikda yotishi plitada yoki moslamada (nazorat shtifti bo‘yicha) shchup bilan tekshiriladi. Parraklari yig‘ilgan krestovinaning muvozanatlanganlik darajasi prizmalarida tekshiriladi (2.1-rasm). Bundagi muvozanatsizlik (disbalans) 10 g·sm gacha bo‘lishi ruxsat etiladi.
2.1-rasm. Ventelyator krestovinasini statik muvozanatlash
Prraklarni muvozanatlash uchun ularning uchlaridan yoki ichki qirralaridan metall yo‘nishga ruxsat etiladi.
Yig‘ilgan ventilyator prizmalarda yoki maxsus moslamada muvozanatlanadi (2.2-rasm). Buning uchun ventilyator 3 qotirilgan valik 2 moslamadagi disk 1 ustiga qo‘yiladi. Ventilyatorning muvozanatsizligi 30 g·sm gacha bo‘lishi mumkin. Vintilyator shkivini muvozanatlash uchun, uning chetidan teshik parmalash ruxsat etiladi.
Suv nasosi va ventilyator yig‘ilgan holatda shkiv podshipniklarida bemalol aylanishi lozim. Shkivning orqa chetki sirti va nasos korpusi cheti orasidagi tirqish 1,5 mm dan kam bo‘lmasligi kerak.
Salnikni joyiga o‘rnatishdan avval unga grafit pastasi shimdiriladi. Salnikning o‘lchamini shunday tanlash kerakki, u joyiga o‘rnatigandan so‘ng salnik gaykasi salnik vtulkasidagi yoki suv nasosi kronshteyni burchagidagi vint uzunligining yarmidan ortig‘iga buralmasin.
2.2-rasm. Suv ventelyatorini
Gayka oxirigacha qotirilgandan so‘ng suv nasosi valigi vtulkalarida bemalol, ovoz chiqarmasdan aylanishi lozim.
Dvigatelning rusumsiga bog‘liq holda, suv nasosining valigi o‘q bo‘yicha 0,5-2 mm oraliqda siljishi mumkin.
|
