|
10-amaliy ish Mavzu: Masofadan ruxsatlarni sozlash Ishdan maksad
|
| Sana | 16.12.2023 | | Hajmi | 1,11 Mb. | | #120626 |
Bog'liq 10-amaliy ish
10-amaliy ish
Mavzu: Masofadan ruxsatlarni sozlash
Ishdan maksad: Kompyuterning nomini o‘rnatish (hostname), tarmoq interfeysini, NFS va Samba serverini sozlashni o‘rganish.
Ishni bajarish tartibi:
1. Kompyuter nomini o‘rnatishda birinchi navbatda ushbu kompyuterning xozirgi xolatdagi nomini bilish kerak bo‘ldi. Buning uchun terminal oynasida #hostname komandasini teramiz.
#hostname
User@Virtualbox
a) root foydalanuvchi nomi ostida redaktor orkali "/ets/hostname" direktoriyada turgan faylni ochib hostname parametrini o‘zgartiramiz.
Masalan:
---.example.uz
b) Sistemani qayta yuklayiz.
#reboot
s) kompyuter nomini aniqlovchi komandani teramiz
# hostname
user.examle.uz
2. O‘zimizning kompyuterimizni boshqa tarmoqqa ulanish imkoniyatini o‘rnatish.
Ssenariy: Aytaylik bizda ikkita xar xil tarmoq bor, 192.168.0.0/24 va 192.168.1.0/24. Bizning tizim 192.168.0.0/24 dagi tarmokda. Rauter 192.168.0.254 va 192.168.1.254 adreslarga ega. Bizning tizim 192.168.1.0/24 tarmoqqa ulanishi uchun quyidagilarni bajaramiz.
Tarmoq sozlanmalarini sozlash uchun sudo vi(vim, nano) /ets/netiork/interfeys faylga kirib quyidagi sozlanmalarni sozlaymiz.
iface eth0 inet static
address 192.168.0.10
netmask 255.255.255.0
gateway 192.168.0.254
Fayli saklab chiqamiz va tarmoqni qayta yuklaymiz.
$sudo /ets/init.d/netiorking restart
Yangi sozlangan marshrutizatorni ishlash xolatini tekshirib ko‘rish uchun quyidagi komandani kiritamiz.
$ ping 192.168.0.254
$route -n
$host user.example.uz
3. NFS ni sozlash. NFS (Netiork File System) - bu tarmok fayl tizimi bo‘lib,foydalanuvchilarga tarmokdagi ajratilgan kompyuterlardagi katalog va fayllarga(fayl vakataloglar lokal bo‘lgan xolda) murojatni ta’minlab beradi.
NFS- bu klient-serverli ilova xisoblanadi. Tarmok foydalanuvchilari NFS ni ishlatish uchun NFS-server-kli yentnio‘rnatish kerak.
NFS- serverni sozlash va o‘rnatish
a) NFS - server qismini o‘rnatish uchun quyidagi komandani teramiz terminalga:
$sudo apt-getinstall NFS-kernal-server NFS-sommon portmap
b) Keyingi qadamda qaysi direktoriyalarni umumiy foydalanish uchun va kimlar foydalanishini sozlaymiz. Buning uchun /ets/exports faylga murojat
qilamiz va faylning ichiga quyidagi komandani ishlatamiz.
$sudo nano /ets/export
Masalan: Serverda turgan katalogni o‘qish va yozish xuquqi bilan birga foydalanuvchilarning IP(192.168.0.1-192.168.0.255) adresini kiritib o‘tamiz.
Bizning misolimizda katalog nomi /home/data.
/data 192.168.0.1/24 (rw,no_root_skuash, asyns)
Xususiyatlar:
ro- fakat o‘qish ruxsatini beradi.
rw - o‘qish bilan birga yozish xuquqini beradi.
no_root_skuash - (po umolchaniyu) root foydalanuvchi klient kompyuterida serverdagi ajratilayotgan direktoriyaga ruxsati bo‘lmaydi.
noassess - ko‘rsatilgan direktoriyaga ruxsat berilmaydi foydalanishga.
|
| |
