4-bosqich. Texnik hujjatlarni ishlab chiqish. Bu loyihalovchining o‘ziga hos,
ijodiy bo‘lmagan mehnatini talab qiladigan jarayondir. Bunda ishlar ko‘p vaqt talab
qiladi, masalan: chizmalar 70% vaqtni oladi. Tajriba namunasini tayyorlash uchun
zarur bo‘lgan chizma va konstruktorlik hujjatlarini
tayyorlash ushbu bosqich
namumasidir.
5-bosqich. Tajriba namunasini tayyorlash. Bu bosqich ikki bo‘limdan iborat:
- tajriba namunasini kompleks tadqiq qilish va tadqiqot dasturini tuzish;
- loyiha hujjatlari va chizmalariga zarur o‘zgartirishlar kiritish.
Bu bosqichlarni avtomatlashtish quyidagi ketma ketlikda amalga oshiriladi:
- ijodiy jarayon, bunda vaqtning 90% i ma’lumotlarni
qidirish va qayta
ishlashga ketadi. Bu masalani sun’iy intellektni jalb qilgan holda yechish mumkin,
chunki yechim to‘satdan ilmiy-texnik tadqiqotning boshqa sohalarida uchrab
qolishi mumkin, ya’ni
uni tasniflash, turli tamoyillar va turli satrlar bo‘yicha
qidiruv olib borish kerak;
- bu bosqichda axborot qidiruv tizimi (AQT) foydalidir. Bundan tashqari bu
tizimni kompyuter texnik vositalarini optimallashtirish va tekshirish masalalarida
qo‘llash mumkin;
- avtomatik loyihalashda 90 % kompyuter texnik vositalari va dasturlari
qo‘llaniladi. Agar oldin asosiy masala AQT iga qaratilgan bo‘lsa,
bu yerda
elementlar parametrlari, xisob-kitoblar tahlil va
sintezini optimallashtirish
masalasiga qaratiladi;
- loyiha hujjatlari tayyorlanadi. Bu yerda kirish-chiqish qurilmasi,
grafik
quruvchi qurilma yordamida, kompyuter texnik vositalari orqali masala yechimiga
bog‘liq hisob-kitob o‘tkazilgandan keyin zarur chizmalar, konstruktorlik hujjatlari
tayyorlanadi;
- tugun, qurilma namunalari va maketlari ustidan tajriba o‘tkazish.
Dastur
tajriba borishini boshqarish va natijalarni qayta ishlab tahlil qilishi mumkin.
ALT larning zamonaviy holatlariga misollar ko‘rib chiqamiz:
-
ASPAP -Agregat yuzalarni ALT lari;
-
APROKS – Kemalar korpusi tuzilishi ALT lari;
-
ESAP
–matematik-mantiqiy va texnik loyihalash bosqichlari,
konstruktorlik va texnik hujjatlarini tayyorlashni yagona ALT ini o‘z ichiga oladi;
-
ASPOS – qurulish obyektlarini ALT lari (qurilish jarayonini tanlashdan
boshlab konstruksiya elementlarini hisob-kitobigacha).
