Maktab axloqiy tarbiya berishda xilma xil metodlar qo'llaniladi.
Jumladan:
Birinchidan, maktabdagi o'qish jarayoni yuksak darajada uyushtirilishi kerak,
buyuk nemis pedogogi A.V. Disterveg ko'rsatganidek, yaxshi o'qitish bilangina
o'qituvchi o'quvchini yaxshi tarbiyalaydi ham. Ba'zan axloqiy ta'sir vositalari
kam ko'rsatiladi, huquq uchun bahoni pasaytiradilar. Odobsizlik qilishadi.
Ikkinchidan, axloqiy tarbiya jarayonining muvoffaqqiyatli o'quvchilari va
o'qituvchilar jamoaning saviyasiga bog'liq. Jamoa axloqli bo'lsa, ahl bo'lsa,
bolalar intizomli bo'ladi.
Uchinchidan, tarbiyaviy ishlarni rejali bo'lishi va hamjihatlik bilan amalga
oshirilishi axloqiy tarbiyaning muvoffaqqiyatini ta'minlaydi. A.S. Makkarenko
10 ta yuqori malakali, o'z xolicha ishlaydigan o'qituvchidan malakasi past bir
yoqadan bosh chiqaradigan beshta o'qituvchi afzal, - deydi.
To'rtinchidan, maktabda ijobiy, emosional sharoit yaratish axloqiy tarbiya
jarayoniga foydali ta'sir etadi.
Beshinchidan, barcha o'quvchilarning maktabdagi umumiy tartib, xayot
rejimiga rioya qilishga erishish.
Axloqiy tarbiyada ongni, axloqiy tushunchalarni shakllantirishda suhbat,
munozara, leksiya kabi metodlardan, axloqiy odatni shakllantirshda esa mashq,
bolalarni turli faoliyatini yuritish metodlaridan foydalaniladi.
Axloqiy tarbiyada uning natijasini hisobga olish ham muhim ahamiyatga ega.
Tadbirlar soni emas, sifat belgilaydi. Baho ham to'la emas.
Tarbiyalanganlikni o'lchovi ijtimoiy aktivlik, talablariga ijobiy munosabat, o'z
huquqini baholay olish, axloqiy odatlar va fazilatlar deyiladi. Bular o'lchov
bo'la olmaydi. Aslida ijtimoiy aktivligi, muomala va aloqalari, manaviy
yo'nalishi, haqida, barqaror axloqiy sifatlarning mavjudligi – o'lchov bo'la oladi.
Maktab xayotida ijtimoiy-siyosiy atestasiyasi axloqiy tarbiyalanganlikning
aniqlash va baholashning bir shaklidir. Shaxsni to'la o'rganish –
tarbiyalanganlilikni aniqlab beradi.
