|
Qiyin eriydigan metallarni vodorod muhitida plazma kimyoviy tiklash
|
| bet | 4/7 | | Sana | 05.02.2024 | | Hajmi | 2,85 Mb. | | #151604 |
Bog'liq 12.DETALLARNI KUKUN MATERIALLARDAN TAYYORLASH123.Qiyin eriydigan metallarni vodorod muhitida plazma kimyoviy tiklash
O‘zbekiston Respublikasi metallurgiya sanoatining rivojlanishi bevosita yuqori ishlash xossalariga ega boigan konstruksion materiallar yaratish bilan bogiiq. Yuqori texnologiyalar yordamida plazmakimyoviy usulda olingan ultradispers kukunlar asosidagi yangi materiallami ishlab chiqarishga joriy etish bu sohaning dolzarbligini yanada oshiradi. Konstruksion, asbobsozlik va boshqa materiallar yaratishda bosh elementlardan bilan hisoblangan volframning ultra dispers kukunlari(UDK)niplazmo
kimyoviy olish sohasida m aium yutuqlarga erishilgan. Texnologik jarayonlarda yirik donali kukunlami UDKlarga almashtirish xomakilami pishirish haroratini pasaytiradi va bir xil mayda donali strukturaga ega boigan buyumlami olish imkoniyati
yaratiladi.Ammo ultradispers kukunlarning fizikaviy, kimyoviy va texnologik xossala
ri hali toiiq o‘rganilmagan. Bular jumlasiga zichlanishning ta’siri oqibatida sodir boiadigan jarayonlar, natijada fizikaviy hamda kimyoviy, yuza fazaviy tarkibi va zarra hajmi bir tekis boimasligini aytish mumkin. Istiqbolli plazma texnologiyasini sanoatda tatbiqini jadallashtirishda yuqorida ko‘rsatilgan muammolar bilan birgalikda, jarayonni intensiv rivojlanish uchun xizmat qiladigan bu kattaliklami aniq oichashda to‘siq boiayotgan ba’zi metrologik qiyinchiliklar ham yangi texnologiyalami rivojlanishiga to‘sqinlik qilmoqda Respublikada yaxshi ish unumi(300 kg/soat)ga ega boigan volframning UDKlarini vodorod muhitida plazmakimyoviy tiklovchi yuqori texnologik (PUV-300) qurilmasining mavjudligi, biroq bu qurilmaning konstruktiv-texnologik modernizatsiyalash kerakligi bugungi kunning zarurriyatini belgilaydi. Plazmaviy qurilmada olingan yuqori dispers kukunlardan buyumlar tayyorlanganda ishlab chiqarish unumdorligining keskin ortishidan tashqari ishlash xossalarining ortishi, tiklash jarayonida va keyingi qayta ishlash jarayonlarida energiya sarfi kamayadi. Optimal konstruktorlik va texnologik jihozlangan plazmaviy jarayonlar atrof-muhitga ta’siri sezilarsiz bo‘lishi bilan birga energiya va resurstejamkor hisoblanadi. Xulosa qiladigan bo‘lsak plazmaviy metallurgiya istiqbolli ekanligi ma’lum bo‘ladi. Adabiyotlar tahlili shuni ko‘rsatdiki, hozirgi vaqtda plazmakimyoviy uslubdan foydalanib ko‘pgina qiyin eriydigan metallaming ultradispers kukunlarini olishning imkoniyatlari ko‘rsatib berilgan. Ko‘pgina davlatlarda o‘tkazilgan tadqiqotlaming natijalari yuqori ishlash tasniflariga ega bo‘lgan konstmksion, asbobsozlik va boshqa materiallami ishlab chiqarishda, qiyin eriydigan metallarning ultradispers kukunlaridan foydalanishning real imkoniyatlari mavjudligidan darak bermoqda. Qiyin eriydigan metallaming ultradispers kukunlarini olish va ulami ishlatish, dunyoda XXI yuz yillikda ilmiy-texnik rivojlanishni belgilab beradigan yo‘nalish deb qaralmoqda. Disperslik moddaning xossalarini belgilaydigan muhim parametrlaridan biri hisoblanadi. Disperslik natijasida yuzalar rivoji qo‘shimcha energiyani vujudga keltiradi, undan qattiq jismlar ishtirokidagi jarayonlarda, xususan ulami kompaktlashda qoMlash foydali. Bugungi kunda, alohida fizikaviy, kimyoviy va texnologik xossalarini saqlashni ta’minlaydigan va yuqori ishlovchanlik xossalami saqlanishini ta’minlaydigan va yuqori turg‘unlikka ega materiallami yaratishda, toza metallar olish imkoniyatlarini bemvchi plazma texnologiyasi bosh rolni o‘ynaydi. Mavjud yuqori texnologiyani modemizatsiyalash asosida rivojlantirish uchun PUV-300 qurilmasi yangi reaktoming geometrik va texnologik parametrlari ilmiy asoslandi. O‘tkazilgan nazariy hamda eksperimental tadqiqotlar va olingan natijalaming tahlili asosida birinchi marta kompleks ilmiy-texnik va texnologik yechimlar va mashinasozlikda yuqori texnologik jarayonlami bundan keyingi rivojlanish yo‘llarini belgilovchi, ilmiy tadqiqotlaming rivojlanishi va kengayishi, umuman olganda, iqtisodiyot tarmoqlari uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lgan tavsiyalar ishlab chiqilgan. PUV-300 plazmaviy tiklash qurilmasi seriyali plazmaviy qurilmalaming bosh namunasi bo‘lib «O‘zQQ O‘ChMK» OAJda ishlatilmoqda. Qurilma umumiy ko‘rinishi va ishlash prinsipi 12.3-rasmda keltirilgan.
|
| |
