12-Ma’ruza Mavzu: Ma’lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta’minlash. Reja

Download 1.63 Mb.
Sana	08.09.2023
Hajmi	1.63 Mb.
	#80739

Bog'liq
12-ma\'ruza
3-Ma\'ruza, O`QUV QO`LLANMA ZAMONAVIY LOGISTIK TEXNOLOGIYALAR, Zamonaviy logistik texnologiyalar, KEYS, Ташқи тақриз Элмуратов Р, 3-Laboratoriya, Index, Гурух мураббийлиги30,06,21, REG1-51, Uslubiy qo\'llanma TVTvaN kurs ishiga 2015, \'\'Navoiy\'\' va \'\'Bobur\'\'ga tadbir, инф письмо рус ва узбек тилида, ИНваДА (амалий иши), Elementlarning kashf qilinishi, Umumiy va anorganik kimyodan laboratoriya mashg`ulotlari

Bu sahifa navigatsiya:

• Tayanch iboralar
• Ma’lumotlar xavfsizligi.
• Takomillashgan ixtiyoriy xavfsizlik (Advance Security Option).
• Oracle vositasi yordamida ma’lumotni shifrlash.
• Oracle da foydalanuvchilarni identifikasiyalash usullari
• Ruxsatni diskretizasiyalash.

12-Ma’ruza Mavzu: Ma’lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta’minlash. Reja: 1. Ma’lumotlar bazasini administratorlash 2. Ma’lumotlarni xavfsizligini ta’minlash 3. Ma’lumotlar bazasini xavfsizligini ta’minlash Tayanch iboralar: administrator, xavfsizlik, grant, tarmoq, protoqol,server. Ma’lumotlar bazasi administrator. Bu muassasa ma’lumotlarini yoki uning tizimi bilan bog`lik bo‘lgan biror qismini himoya qiladigan javobgar shaxs. U barcha ma’lumotlar tuzilishi nazoratini amalga oshiradi. Shuni esda tutmoq lozimki ma’lumotlarni himoya qilish va ularga egalik qilish bir narsa emas. Bank boshqaruvchisi bankka qo‘yilgan narsalarga himoyachi bo‘ladi, lekin qimmatbaxo narsalarga bo‘lmaydi. Boshqarma yoki ayrim shaxs ma’lumotlar egasi bo‘lishi mumkin. Ma’lumotlar bazasi administratori ma’lumotlar saqlanishiga javob beradi va ular ustidan nazoratni amalga oshiradi. Ma’lumotlardan ularni foydalanishga ruxsat olgan shaxslargina foydalanishi mumkin Ma’lumotlar xavfsizligi. Ma’lumotlarning xavfsizligi deganda, ma’lumotlarni tasodifiy yoki unga bila turib kirishga haqqi yo‘q shaxslardan, ma’lumotlarni mualliflashtirmagan yoki xoqimlarning buzishidan himoya qilinishi tushuniladi. Maxfiyligi esa ayrim shaxslarning yoki takshilotlarning qachon va qanday miqdorda boshqa shaxslarga yoki tashkilotlarning ma’lumotlarni berish huquqi bilan aniqlanadi. Serverning global nomi Osilib qolgan aloqalarni aniqlash alternativ Routinglar Grafik instrumentlar (Network Manager) Takomillashgan ixtiyoriy xavfsizlik (Advance Security Option). Oqimni toliq kodlash (DES 40 va 56, RSA, SSL MD5 algoritmlar orqali) Kerberos for Single Signon bilan integrasiyalash SmartCard Technology bilan integrasiyalash Yagona kirish (Enterprise User) Oracle vositasi yordamida ma’lumotni shifrlash. Shifrlash quyidagilarga imkon yaratadi tarmoqdagi barcha ma’lumotlarni konfidensialligi; ma’lumotlar butunligi; Xar bir amal(operatsiya) ucnun kalit avtomatik generasiya qilinadi. Oracle da foydalanuvchilarni identifikasiyalash usullari: oracle parollar; biometrik qurilmalar va kalitlar; markasiy tizimda yagona parol; taqsimlangan tizimda yagona parol; OTning avtorizasiyalash; MBni avtorizasiyalash; parolni fayl orqali avtorizasiyalash; Ruxsatni diskretizasiyalash. Tizim imtiyozlari Tizimda 80 dan ortiq imtiyozlar (priviligiyalar) mavjud. Faqat kerakli priviligiyalarni taqdim etish. Vazifalarni taqsimlash. Nazorat savollari Ma’lumotlar bazasini administrator tushunchasi. Ma’lumotlarni xavfsizligini ta’minlash nima? Ma’lumotlar bazasini xavfsizligini ta’minlash nima? Download 1.63 Mb.

Download 1.63 Mb.