12-mavzu: Nurli issiqlik almashinuvi Reja

_2
J_,o  ¹ (e ^2  1)^4

3. 
   

bu yerda S₁ =0,37410^-15Vtm² S₂ = 1,438810^-2 mK - Plank doimiylari; ye - natural loga- rifm asosi.
Nurlanpsh jadalligini to’lqin uzunligi va temperatura bo’yicha Plank qonuniga aso- san taqsimlanishi 2-rasmda tasvirlangan.
2-rasm. Absolyut qora jism- ning nurlanish jadalligini to’lqin uzunligi va temperatura- ga bog’liqligi

Vin qonuni. 2-rasmdan ko’rinib turibdiki, jismning temperaturasi orttirilsa, uning nur tarqatish jadalligining maksimumi qisqa to’lqin tomonga siljiydi. Bu qonuniyatni V. Vin 1893 yili taklif etgan va uning matematik ifodasini bergan:

 = 0,0028989/T

yoki

T_max =v= 2,89810^-3mK (6)

Bu V.Vinning siljish qonuni deyiladi. Siljish qonuniga muvofiq jismlar nur ko’rinishida tarqatadigai elektromagnit to’lqinlarning jadalligi har xil temperaturada turlicha bo’ladi. Masalan, elektr isitkichning temperaturasi T=1100 K bo’lganda, u _max = 310⁶ m bo’lgan to’lqin uzunlikdagi nurni tarqatadi, uniig spektri asosan infraqizil nur- dan iborat bo’ladi. Quyosh (T=5500 K) nuri to’lqin spektrini olsak, undagi to’lqin uzunlik
_max =510^-7 m ga to’g’ri keladi. Bu to’lqin uzunlik spektrning ko’zga ko’rinadigan qismiga to’g’ri keladi.


Nazorat uchun savollar

1. 
   Nurlanishga ta’rif bering.
   
2. 
   Nurlanish energiyasi qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Absolyut qora jism deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Absolyut oq jism.
   

7. 
   Stefan - Bolьtsman qonuni.
   
8. 
   Nurlanish koeffitsienti.