2– rasm.
holda ishchi jismga issiqlik q1 ning keltirilishi esa tashqi qizigan manbadan izoxorik protsess 2-3 da tsilindrning devorlari orqali bajariladi va mos ishchi jismdan soviq manbaga issiqlik olinishi izoxorik protsess 4-1 da amalga oshiriladi deb hisoblash mumkin.
Bu siklda siqish (1-2) va kengayish (3-4) protsesslari juda qisqa vaqt ichida sodir bo’lishi tufayli, bu vaqt ichida ishchi jism atrofidagi muhit bilan sezilarli darajada issiqlik almashmaydi va shu sababli bu protsesslarni adiabatik protsess deb hisoblash mumkin.
Otto sikli termik f.i.k.ning qiymatini issiqlik sig’imi Cv va adiabata ko’rsatkichi K o’zgarmas deb qabul qilib, aniqlaymiz:
Ishchi jismga beriladigan issiqlik miqdori:
Ishchi jismdan olinadigan issiqlik miqdori:
U holda siklning termik f.i.k:
T2, T3, T4 – temperaturalarni T1 orqali ifodalaymiz.
Otto siklining termik f.i.k. qiymati quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi:
(13.1)
Otto sikli ning qiymati siqish darajasi va adiabata ko’rsatkichi K ga bog’liq. va K ning qiymati qancha katta bo’lsa ning qiymati ham shuncha katta bo’ladi.
Shunday qilib, ni oshirish nuqtai nazaridan siqish darajasini qanday yo’l bilan bo’lmasin oshirish foydali. Lekin amalda ning juda yuqori qiymatigacha erishilgandan so’ng,ko’pincha porshen hali chap chekka holatiga kelmasdan yonuvchi aralashma o’z-o’zidan alangalanib ketadi. Shuning uchun odatdagi karbyuratorli dvigatellarda siqish darajasi 7-12 dan ortiq bo’lmaydi.
Otto sikli bo’yicha ishlaydigan karbyuratorli dvigatellar texnikada keng tarqalgan ular yengil mashinalarda va ko’pchilik yuk avtomobillarida, samolyotlarda qo’llaniladi.
3. O’zgarmas bosimda issiqlik keltirilishi bilan boradigan sikl
Agar yonuvchi aralashma o’rniga toza havoni siqib, so’ngra esa siqish protsessi tugagandan keyin tsilindrga yoqilg’i purkalsa, siqish darajasini oshirish mumkin. Dizel sikli ayni shu printsipga asoslangan.
Tahlil qilish qulay bo’lgan ideallashtirilgan Dizel siklini (3 -rasm) ko’rib chiqamiz.
P q1 T
4
q2
1 1
S
| 