2.3-MAVZU: TURIZMNI REJALASHTIRISHNING TAMOYILLARI.
AMALIY MASHG’ULOT REJASI:
2.3.1. Turizmni rejalashtirishda tahlil va sintez.
2.3.2. Turizm siyosatini va rejasini ishlab chiqish
2.3.3.O’RTMT: Turizmni rejalashtirish tamoyillari.
Tayanch so’z va iboralar: Turistik hudud, turizmni rejalashtirish, turizm
siyosati, turistik muhit, turistik markaz, infrastruktura, turistik ob’ektlar, turistik
industriya, ekologik guruh, turistik ijtimoiy guruh, turistik rekreatsion resurslar,
turizm marketingi, maqsad va vazifalarni belgilash, tashhisni aniqlash, tahlil va
sintez, reja siyosatni shakllantirish, tavsiyalar, rejani amalga oshirish, monitoring.
2.3.1. Turizmni rejalashtirishda tahlil va sintez.
Turistik resurslarini quyidagi kategoriyalar bo’yicha baholash taklif etadi:
• joylashgan joyi, bemalol kira olish imkoniyati, o’ziga jalb qilishi,
foydalanish holati va qo’layligi, qabul qilish qobilyati va sig’imi, xavfsizligi va
foydalanish muammolari va istiqbollari. Bu yondashuv doirasida hududdagi
turistik salohiyatni tashkil etuvchi elementlar bo’yicha axborotlar yig’iladi va
tizimga solinadi.
• xududdagi turistik mahsulotlarga bo’lgan talablarni shakllantiruvchi
omillarni aniqlash va tadqiq qilish. Bunda turizmning har xil shakllarini
baholashda differentsial yo’l tutilishi kerak. Turistik mahsulotni iste’mol qilishga
har xil darajada ta’sir qiluvchi omillarning katta qismi mavjud. Shuning uchun
omillarning son jihatdan miqdori o’zgarishi dinamikasini aniqlash muhim
hisoblanadi. Tadqiqot qilinayotgan mintaqaga turistlar qatnoviga, amal qilayotgan
salohiyatga raqobat, turistik markazlarning ta’siriga baho berish kerak.
• Turistlarning sarf – xarajatlari asosida turistik ta’minot jarayonini tadqiqot
qilish, kelgusida sof daromadlarni o’zning va chet el valyutasida quyidagilar
bo’yicha oldindan hisoblash imkoniyatini beradi: olingan daromadning
multiplikatsiya samarasi, to’g’ri va generatsiyalangan bandlik, davlat va
mintaqalarning daromadida turizmning ulushi. Olingan ma’lumotlar asosida turizm
rivojlanishining erishilgan darajasini majmuali baholash o’tkaziladi. Turizm
rivojlanishida qo’llaniladigan potentsial imkoniyatlar va asosiy yo’nalishlarning
dolzarb muammolari tahlil qilinadi.
Turizm resursi – tarmoq va marketing yondashuvi doirasida olingan
ma’lumotlar va materiallar majmuali baholanishi va tahlil etilishi lozim. Turizm
tarmoqlarining maqsadi, muammolari va imkoniyatlari haqida axborotlarni tahlil
etish zarur bo’ladi. Bu standart jarayon quyidagi elementlardan iborat:
• Rejalarni, dasturlarni va statistik ma’lumaotlarni izlash;
• Xujjatlarni tahlil etish;
• Ekspertlardan intervyu olish, gazetalardagi axborotlarni tahlil etish;
• Zarur bo’lganda ushbu axborotlar bozordagi ob’ektiv va sub’ektiv
ma’lumotlar bilan to’dirilishi mumkin. (o’tib ketayotgan odamlarni so’rov qilish,
oilalardan va tashkilotlardan anketa yig’ish)
|
