|
2-labaratoriya ishi Shifrlanadigan ma’lumot: telefon I. Sezar usuli s
|
| bet | 1/2 | | Sana | 30.01.2024 | | Hajmi | 34,96 Kb. | | #148554 |
Bog'liq 2-amaliy ish
2-labaratoriya ishi
Shifrlanadigan ma’lumot: telefon
I. Sezar usuli. sezar shifri oddiy siljitish shifrining bir qismi hisoblanadi. Bu shifrni rimlik imperator Gole Yuliy sezar o‘ylab topgan. Shifrlashda matnning har bir harfi boshqa harf bilan quyidagi qoida asosida almashtiriladi. Harflarni almashtirishda kelayotgan yozuv harflarini k-ga siljitib almashtiriladi. Bu erda M – butun son hisoblanib, ochiq matni belgisini biror alfavitdagi o‘rni, S – butun son bo‘lib, shifr belgini biror alfavitdagi o‘rni. C=(M+k)modm, m - alfavit uzunligi. Deshifrlash ifodasi esa M=(C-k)modm ifoda bilan ifodalanadi. Yuliy sezar bevosita k = 3 bo‘lganda ushbu usuldan foylangan.
Sezar usulining kamchiligi bu bir xil harflarning o‘z navbatida, bir xil harflarga almashishidir.
Masalan, matn sifatida T0=KOMPUTER so‘zini va K=3 deb oladigan bo‘lsak sezar usuli natijasida quyidagi shifrlangan yozuv hosil bo‘ladi:
T1 = NRPSXWHU.
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
|
|
| |
