|
2-mavzu: Raqamliy axborot texnologiyalari va Kompyuterlar arxitekturasi. Reja
|
| Sana | 25.09.2024 | | Hajmi | 1,4 Mb. | | #272391 |
Bog'liq 2-ma\'ruza 2-mavzu: Raqamliy axborot texnologiyalari va Kompyuterlar arxitekturasi. Reja: - Zamonaviy axborot kommunikatsiya texnologiyalari.
- Kompyuterlar va ularning arxitekturasi.
Zamonaviy axborot –kommunikatsiya texnologiyalarni - Hozirgi kunda zamonaviy iqtisodiyotda raqamli texnologiyalarining o‘rni aniq va yaqqol ko’rina boshladi.
- Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan davlat, bank, sanoat, tibbiyot va xavfsizlik va boshqa sohalarda keng foydalanilmoqda. Bu esa jamiyatimizdagi barcha soha va yo’nalishlarda ham zamonaviy axborot-kommunikatsi texnologiyalaridan to’la va izchil joriy qilishdan dalolat beradi.
Ma’lumotlarni qayta ishlash bilan bog‘liq biror masalani yangi axborot texnologiyasi doirasida samarali bajarish uchun qo‘llaniladigan kompyuterning imkoniyatlarini bilish lozim. Ushbu imkoniyat xaqidagi bilimlar ega bo’lishi va kompyuterning konfiguratsiyasi tushunchasini tashkil etadi. Ma’lumotlarni qayta ishlash bilan bog‘liq biror masalani yangi axborot texnologiyasi doirasida samarali bajarish uchun qo‘llaniladigan kompyuterning imkoniyatlarini bilish lozim. Ushbu imkoniyat xaqidagi bilimlar ega bo’lishi va kompyuterning konfiguratsiyasi tushunchasini tashkil etadi. Kompyuterlar va ularning arxitekturasi. Sistemali blok quydagi asosiy qismlardan tashkil topgan: - Korpus,
- Ona plata (Motherboard);
- Markaziy protsessor (mikroprotsessor);
- Operativ (tezkor) xotira;
- Qattiq disk (vinchester);
- CD-ROM qurilmasi –diskovod;
- Elektr ta’minoti bloki
- EHMsi sistemaining asosiy, ko‘p qatlamli murrakab platasi bo‘lib, kompyuter qismlarini uning ustiga qurish uchun xizmat qiladigan qurilma. Har bir murrakab elektron qurimlmalarning (televizor, telefon va boshqa) asosiy platalari ham shunday ataladi.
- Ona plata ustiga protsessor, mikrosxemalar, chipsetlar uchun slotlar (raz’yomlar), opretiv xotira uchun (OX) mahsus ajratilgan slotlar, kontrollerlar uchun shinalar, interfeyslar va boshqa tashqi qurilmalar uchun kirish-chiqish portlaridan va sovutish sistemai qurilmalari o‘rnatiladi.
Protsessor - Protsessor (markaziy protsessor, mikroprotsessor deb ham aytiladi). Kompyuterning eng muxim qismini protsessor, (ya’ni protsessor va boshqaruv qurilmasi) tashkil etadi. Dastur yordamida berilgan ma’lumotlarni o‘zgartiradigan, hamma hisoblash jarayonlarini boshqaradigan hamda hisoblash ishlariga tegishli moslamalarning o‘zaro aloqasini o‘rnatadigan qurilma — bu protsessor yoki mikroprotsessor deb ataladi.
Operativ xotira. - Operativ xotira. Operativ xotira o‘zida kompyuterda ishlatilayotgan dasturlar va ma’lumotlarni saqlaydi. Ma’lumotlar doimiy xotiradan operativ xotiraga ko‘chiriladi, olingan natijalar zarur holda diskka qayta yoziladi. Kompyuter o‘chirilishi bilan operativ xotiradagi ma’lumotlar o‘chib ketadi. Zamonaviy kompyuterlarda 2, 4, 8 Gb va undan katta xajmga ega bo‘lgan operativ xotirlar ishlatiladi.
Qattiq disk - Qattiq disk - qattiq magnit dikdagi jamlagich yoki QMDJ (ingliz. hard (magnetic) disk drive, vinchester) - kompyuter xotirasida axborotni saqlab qoluvchi qurilma bo‘lib, magnitli yozish (magnitnaya zapis) printsipi asosida ishlaydi va dunyodagi aksaryat kompyuterlar ushbu qurilma bilan jihozlangan.
- Zamonaviy kompyuterlarga o‘rnatilayotgan QMDJlarning xotirasining xajmi bugungi kunga kelib 1000 Gb dan oshib ketgan.
Diskning ishlash tezligi ikki ko‘rsatkich bilan aniqlanadi: - Diskning ishlash tezligi ikki ko‘rsatkich bilan aniqlanadi:
1. Diskning sekundiga aylanishlar soni. 2. Diskdan ma’lumotlarni o‘qish va unga ma’lumotlar yozish tezligi. 500GB – 4TB Diskovod (Disk Drive) - Diskovod (Disk Drive) - magnitli-optikaviy disklardan axborot va ma’lumotlarni o‘qish va yozish uchun xizmat qiladigan qurilma. «Diskovod» termini ingliz tilidan to‘g‘ri tarjima qilingan bo‘lib, aslida disk+boshqarish ni bildiradi. Shunday bo‘lsa ham «Diskovod» deganda biz yuqorida keltirilgan qurilmani tushinamiz.
Videokartalar. - Kompyuterlardan grafikani, foto va vide axbortotlarni monitorga chiqarish vazifasini videokartalar bajaradi. Videokartalar o‘zlarining xotiralari xajmi va tez chiqaurvchanlik xususiyatlari bilan farq qiladi. Zamonaviy Opretsion sistemalari va multimedia dasturlarining talabini bajarish uchun albatda yuqori ko‘rsatgichga ega bo‘lgan audioadapter platasi mavjud bo‘lishi kerak. Xozirgi kompyuterlarga asosoan 128, 256 Mb/s va undan yuqori ko‘rsatgichga ega bo‘lgan videokartalar ishlatiladi.
Videokartalar.
|
| |
