O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
"Kompyuter injiniring" fakulteti
"Kompyuter tizimlari" kafedrasi
"Kompyuter arxitekturasi” fanidan
Mavzu:
Zamonaviy kompyuterlarning asosiy texnik ko`rsatkichlari va
ularning imkoniyatlari.
Bajardi: KI20-03-guruh
talabasi
Aslamkulov S.Z.
Qabul qildi: Sobirov R.A
SAMARQAND – 2022
MUSTAQIL ISH-№2
Mavzu:
Zamonaviy kompyuterlarning asosiy texnik ko`rsatkichlari va ularning
imkoniyatlari.
Reja:
1. Eng so'nggi kompyuter modellarida ishlatiladigan RAM qurilmalari
(ularning
tuzilishi, ko'rsatkichlari va xususiyatlari)
2. Eng so'nggi kompyuter modellarida ishlatiladigan shinalar (ularning
arxitekturasi, ko'rsatkichlari va xususiyatlari)
3. Kompyuterlarning so'nggi modellarida ishlatiladigan
tashqi xotira
qurilmalari (ularning qurilishi, ko'rsatkichlari va xususiyatlari)
Tayanch atamalar:
DDR2,DDR3 va DDR4-tezkor xotira tizimlar; CAD/CAM
ilovalar,
Fibrin Channel, InfiniBand, tezyurar Ethernet, SDH -shinalarning turlari;
SATA, Serial ATA, USB, Universal Serial Bus -tashqi qurilmalar; Egiluvchan
disklar(floppi disk); StackPC - kompyuter
tizimlarini qurish uchun
spetsifikatsiyasi;
VMEbus, VERSAmodule Eurocard-mikrosxemalar;
Eng so'nggi kompyuter modellarida ishlatiladigan RAM qurilmalari
(ularning tuzilishi, ko'rsatkichlari va xususiyatlari)
Katta hajmdagi ma’lumotlarga bo‘lgan ehtiyoj kompyuterdan bu ma’lumotlarni
tezkorlik bilan o‘qishni talab qiladi. Buning uchun esa RAM ( Random Access
Memory), ya’ni bosh tezkor xotira qurilmasining imkoniyati ham keng bo‘lishi
kerak. Kompyuterga biror dastur yuklanganida, internet sahifasi ochilganida
dastlab tezkor xotiraga yozilib, u yerdan ishga tushadi. Misol uchun, siz biror
internet sahifasini 1 marta ochsangiz va uni yopib, kompyuterni o‘chirmasdan
ikkinchi marotaba yana ochsangiz, kompyuterda bir xil sahifa ikkinchi martada
tezroq ochiladi. Boisi Tezkor xotira qurilmasida saqlanadigan ma’lumotlar
kompyuter elektr manbaidan uzilganda yoki bu xotira ma’lumotga to‘lganida
o‘chib ketadi. Ayniqsa bugungi rang-tasvir va harakatga boy o‘yinlar operativ
xotiraning kattaroq bo‘lishini talab qiladi. Agar operativ xotira talab darajasida
bo‘lmasa, ilovalarning ochilish jarayoni sekinlashadi. Hozir birgalashib sizning
kompyuteringizga qanday turdagi tezkor xotira zarurligi, DDR3 va DDR4 kabi
yangi tezkor xotira tizimlari bilan tanishamiz.
2005 yildan 2009 yilgacha kompyuterlar DDR2 tizimidagi tezkor xotiraga ega
bo‘lishgan. Bugun esa aksariyat qurilmalarda DDR3 tizimidagi RAM’dan
foydalaniladi. 2007 yilda taqdim qilingan DDR3 zamonaviy, yangi operativ xotira
turi hisoblanadi. Maksimal ishlash chastotasi 1800 MGS gacha. Operativ xotira
chastotasi kompyuterning ishlash tezligini aniqlab beradi. Chastota bu – vaqt
birligidagi jarayondir. Misol uchun, 600 megagers (MGS) chastotali operativ
xotira 100 MB ma’lumotni 10 soniyada yuklasa, 1000 MGS operativ xotira bu
jarayonni 5 sekundda amalga oshiradi. Sizga qancha axborot hajmiga ega operativ
xotira zarurligini kompyuterdan nima maqsadda foydalanishingizga qarab aniqlash
mumkin. So‘nggi yillarda ishlab chiqaruvchilar noutbuk qurilmalarida
foydalanuvchi tomonidan yangilash mumkin bo‘lgan
tezkor xotira tizimlarini
yaratmoqdalar. Apple’ning MacBook Air noutbukining RAM tizimi 4 GB. Biroq
Dell, HP kabi ishlab chiqaruvchilar kamida 8 GB tizimda ishlaydigan tezkor
xotirali qurilmalarni taklif qilmoqdalar. Noutbuklarda 2 GB.dan 16 GB.gacha
tezkor xotira bo‘ladi, ba’zida 32 gigabaytli noutbuklar ham uchraydi. Operativ
xotirasi 8 gigabaytdan yuqori noutbuklar faqatgina videolar bilan ishlaydigan yoki
o‘ta zamonaviy o‘yinlarni o‘ynaydiganlar uchungina kerak bo‘ladi. Xotirasi 4
gigabaytdan past noutbuklarni esa hech kimga tavsiya qilmaymiz. Eng yaxshi
variant 4 GB operativ xotiraga ega noutbuk hisoblanadi,
lekin zamonaviy
o‘yinlarni o‘ynash niyatida bo‘lsangiz, kamida 8 GB xotirali noutbukni tanlang.
1990-2000 yillarda Photoshop ilovasini o‘rnatish uchun zarur RAM tizimi
2MBdan 64MBgacha, ya’ni 10 yilda 32 barobarga o‘sgan bo‘lsa, keyingi 10
yillikda, ya’ni 2016 yilga kelib bu dasturni kamida 16 GB tezkor xotiraga ega
qurilmalarga o‘rnatish mumkin. Bugungi deyarli barcha dastur-ilovalar uchun 4
GB tezkor xotira hajmi kifoya qiladi. 16 GB tezkor xotira esa kelajak uchun juda
qulay texnologiya. Bu video va audio tahriri uchun ayni muddao.
