|
Kontaktlarning konstruktiv turlari
|
| bet | 2/3 | | Sana | 09.01.2024 | | Hajmi | 146,84 Kb. | | #132831 |
Bog'liq 3-amaliy Mavzu —3, Mavzu —3, Mavzu — 2Kontaktlarning konstruktiv turlari.
Kontaktlarning barcha konstruktsiyalari yuza shakli buyicha uchta asosiy turga bulinadi: nuktali, chizikli va yuzaki. Nuktali kontaktlar (2-rasm) konus yoki yarim shar shakliga ega. Ular bir nuktada tekislik yoki yarim shar bilan tutashadi.
Rasm 2. Kontaktlarning asosiy turlari.
Barcha kontaktlar kichik toklarni yunalishini uzlashtirish uchun muljallangan.CHizikli kontaktlar (2 rasm, b) 2ta tsilindr yuzasi, yoki chizik buylab tutashgan tekislik yokiprizma shakliga ega. Ular urta va katta toklar uchun muljallangan. Tekis kontaktlar (16.2, v-rasm)- tekislik buylab tutashgan va katta toklar uchun muljallangan.
Kontaktli uzellar kontaktlarning tashkari yoki teks prujinalarni uz ichiga oladi. 3-rasmda xarakatchan va xarakatsiz kontaktli 2 ta tekis prujinadan tashkil topgan richagli gontaktli uzel kursatilgan. Prujinalarning bir tomoni izolyatsion asosga kattik biriktirilgan. Xarakatchan kontakt 2 tirgak 4 taьsirida uzgaradi. Xarakatchan kontakt 2 kontaktlar yeritmasi uzunligiga tushsa kontaktlar tutashuvi xosil buladi. Ikkala prujina qo’shimcha yegilishga ega buladi, chunki tirgak xarakati bir muncha davom yetib turadi. SHuni hisobiga kontaktlar chang va oksidli plyonkani bartaraf etish uchun zarur bo’lgan kontaktlar sirgamini ruy beradi.
4- rasmda ish barkarorligini oshiradigan, elektr zanjirini ikki joydan urilishini taьminlaydigan kuprikchali kontakt uzel kursatilgan. Tigak 1 yunalishini uzgartirganda ikkita xaraktchan kontaktlarga 3 ega kuprikcha ikkita xarakatsiz kontakt tomonga kontaktlar tushuvigacha yunaladi. Burama prujina 2 sikish kuchini va xarakatchan kontaktlarni xarakatlarcha nisbatan uzi urnatilish imkonini taьminlaydi, bu esa kontaktlar yoyilishiga va ulvrni tayyorlashdagi ayrim aniksizliklarni kompensatsiya qiladi.
3-rasm.Richagli kontakt uzel.
Tirgachlar tulik kurinishi kontaktlar yeritmasi x0 va proval xn dan tashkil topgan. (3- rasmdagi kontakt uzidagi abi).
Rasm- 4. Kuprikchali kontakt uzel.
5-rasmda richagli kontakt uzei chizik buylab xarakatsiz kontakt 3 bilan tutashuvchi xarakatchan kontaktga sharnir bilan maxkamlangan. Kontaktli bosim prujina 4 yordamida amalga oshiriladi. Xarakatlangan kontakt o’zgarishi ukka O nisbatan soat strelkasiga karshi richag 1 buralganda xosil buladi. Avval xarakatchan kontakt 2 kontakt eritmasi uzunligiga xarakatchan kontaktli 3 bilan tutashguncha nuktada A uzgaradi. Bundan kiyin xarakatchan kontakt O2 ukga nisbatan bir vaqtga buraladi va richag bilan Щ, ukga nisbatan birgalikda. Natijada xarakatchan kontakt 2 xarakatsiz 3 kontak tomon siljiydi. Yopik xolatda kontakt (aloka) V nuktada buladi. Siljish kontaktlarni okisli plenkadan tozalashga yordam beradi, asosiysi kontaktlar ajratilganda elektrik eroziya xosil buladi.
Rasm-5. Siljiydigan kontaktli richagli kontakt uzel.
|
| |
