|
3 International journal of theoretical and practical research Scientific Journal Year: 2022 Issue: Volume: PublishedBog'liq yo-l-transport-tizimini-tashkil-etishda-ekologik-talablarning-zarurati-va-mohiyatiSJIF 2021:5.5
License type supported CC: Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
66
- avtotransport vositalarining ekologik nazoratini tashkil etishda va avtotransport
vositalaridan foydalanishga cheklovlar qoʻyishda foydalanish maqsadida ekologik
tasniflashni joriy etish;
- avtotransport vositalarining ekologik tasnifini oʻtkazish va ularning ekologik
sinfini oshirish chora-tadbirlari;
- dvigatel yoqilgʻisini sotishda avtotransport vositalarining ekologik xavfsizligini
ta’minlash boʻyicha chora-tadbirlar koʻrish;
-yoʻl harakatini tashkil etish, koʻcha-yoʻl tarmogʻini rekonstruksiya qilish,
atmosferadagi ifloslantiruvchi moddalarning ruxsat etilgan maksimal kontsentratsiyasi
normativlari va avtotransport harakati natijasida yuzaga keladigan maksimal ruxsat
etilgan shovqin darajalari turar-joy binolari hududida ortiqcha boʻlsa, avtotransport
vositalaridan cheklangan foydalanish hududlarini joriy etish boʻyicha chora-tadbirlar
koʻrish;
- avtotransport vositalarining ekologik sinfini hisobga olgan holda ekologik
nazorati;
- ularning chakana savdosi davomida vosita yoqilgʻisining sifatini nazorat qilish.
Avtomobil yoʻlining atrof-muhitga ta’siri manbalari-yoʻlda joylashgan avtomobil
transporti, yoʻllarning muhandislik inshootlari (tuproq polotnosi, koʻprik oʻtuvchi va yoʻl
oʻtkazgichlar, drenaj va kichik suv oʻtkazuvchi inshootlar), yoʻl inshootlarining alohida
konstruksiyalari (yoʻl kiyimlari, yer usti yoʻl chetlari), yoʻl infratuzilmasi obyektlari (dam
olish maskanlari, avtomobillarga yoqilgʻi quyish shoxobchalari, ovqatlanish
shoxobchalari, jamoat transporti bekatlari).
Avtomobil transportining jadal rivojlanishi atrof-muhitga sezilarli ta'sir ko'rsatdi.
Bunday ta'sir mexanizmi bir qator o'ziga xos xususiyatlarga ega:
- avtomobillashtirish jarayonining massivligi va tobora o'sib borayotgan sur'ati;
- motorizatsiyani rivojlantirish jarayoniga hamroh bo'lgan salbiy hodisalarning
keng doirasi;
- mavjud ekologik xavfsizlik ko'rsatkichlarini sezilarli darajada yaxshilashning
murakkabligi;
- nisbatan cheklangan hududlarda (yirik shaharlarda) ko'plab transport
vositalarining kontsentratsiyasi va ularning selektiv hududlarga ommaviy kirib borishi,
salbiy oqibatlarni lokalizatsiya qilish qiyinligi.
Zamonaviy sharoitda avtomobil parki soni va u tomonidan olib o'tilayotgan yuk va
yo'lovchilar soni ortib borayotgan sharoitda atrof-muhitning tozalik darajasini saqlab
qolish eng muhim vazifadir [11, 12].
Ushbu muammoning turli jihatlarini o'rganish salbiy ta'sirlarni cheklash, odatda,
ajralib turadigan va yuqori darajada ixtisoslashgan xarakterga ega bo'lgan ko'plab
sohalarda amalga oshiriladi.
Shubhasiz, ifloslanish muammosini hal qilishning yagona turi mavjud emas va
optimal yechim faqat yuqorida qayd etilgan ta'sir darajasini belgilovchi bir-biriga bog'liq
bo'lgan omillar majmuasini o'rganish asosida amalga oshirilishi mumkin.
Atrof-muhitning ifloslanish darajasini baholash parametrlari, ularni olish usullari
va atrof-muhitning zararsizligi holati bo'yicha baholashning chegara qiymatlari mavjud
bo'lsa, kompleks yondashuvni amalga oshirish eng samarali hisoblanadi.
|
| |
