4.Urdushev X. Informatika va axborot texnoljgiyalari. SamQXI.uz
5
tizimiga yangi qurilmani ulanishi, boshqa dasturlarni u bilan o’zaroalqasini
ta’minlash uchun, tizimli darajada bu qurilmani dasturi o’rnatilishi lozim.
Aniq bir qurilmalarni o’zaroaloqasini ta’minlovchi aniq dasturlar,
qurilmalar
drayverlari
deb ataladi, ular tizimli darajadagi dasturiy ta’minotlar tarkibiga kiradi.
Boshqa tizimli darajadagi dasturlar sinfi esa foydalanuvchilar bilan
o’zaroaloqani ta’minlashga javob beradi. Bu dasturiy vositalar yordamida
foydalanuvchilar hisoblash tizimiga berilganlarni kiritadi, uni ishlashini
boshqaradi va o’ziga qulay bo’lgan shaklda natijalarni oladi. Bu vositalar
foydalanuvchi interfeysini ta’minlash vositalari
deyiladi.
Kompyuter bilan ishlashdagi qulaylik, ish joyida mehnat unumdorligi
bevosita
foydalanuvchi interfeysi
ga bog’liq bo’ladi.
Tizimli darajadagi dasturiy ta’minotlar
to’plami
kompyuterning operatsion
tizimi yadrosini
tashkil qiladi.
3)
Servisli (xizmat) darajadagi dasturiy ta’minot
. Bu darajadagi dasturiy
ta’minotlar
bazaviy darajadagi
dasturiy ta’minotlar bilan ham,
tizimli darajadagi
dasturiy ta’minotlar bilan ham o’zaroaloqa qiladi.
Utilitalar
deb ataluvchi xizmat ko’rsatuvchi bu dasturlar zimmasiga
kompyuter tizimini tekshirish va sozlash ishlarini amalga oshirish yuklatilgan.
Aksariyat hollarda ular tizimli dasturlar funksiyalarini kengaytirishda yoki va
yaxshilashda qo’llaniladi.
4)
