|
-Topshiriq. Xo’jalikda sug’orish suvidan foydalanish iqtisodiy samaradorligini aniqlang
|
| bet | 6/19 | | Sana | 04.11.2022 | | Hajmi | 239.56 Kb. | | #29000 |
Bog'liq Turizm qo\'llanma Yig\'ma jild ustiga, Qishloq xo’jalik ekinlarini sug’orish rejimi. Nomavsumiy davrda sug’orish turlari va ularning ahamiyati, b0fe4354-1d0b-4cdf-b688-029697064cb7, O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi t, 5 млн сўмлик устама олувчилар рўйхати, ТБ, Axborot xavfsizligi” kafedrasi 5330300-Axborot xavfsizligi, Mustaqil ish Reja Reja-fayllar.org, 10-amaliy.Ta’lim muassasalarini boshqarish tizimida axborot va kommunikatsiya, 13-amaliy.Ta’lim muassasalari va tashkilotlarida boshqaruv samaradorligi, 10-Ma\'ruza (2), Tayyorlanayotgan testlar , 2-Практические занятие, 1. Mehnat tarbiyasining mohiyati, maqsadi, vazifalari, shakl va 2-Topshiriq. Xo’jalikda sug’orish suvidan foydalanish iqtisodiy samaradorligini aniqlang.
Topshiriqni bajarish uchun berilgan ma’lumotlar.
8-jadval
Berilgan ma’lumotlar
№
|
Ko’rsatkichlar
|
O’lchov birligi
|
Y i l l a r
|
2019
|
2020
|
2021
|
1.
|
Ekin maydoni (paxta)
|
Ga
|
10..
|
9..
|
8..
|
2.
| Hosildorlik |
ts/ga
|
30,1
|
32,5
|
30,0
|
3.
|
1 ts paxtani o’rtacha xarid bahosi
|
so’m/ ts
|
10..
|
18..
|
24..
|
4.
|
1 ts paxtani tannarxi
|
so’m/ts
|
950
|
1760
|
2210
|
5.
|
Suv manbaidan olingan suv miqdori
|
mln.m3
|
7,1
|
6,0
|
5,3
|
6.
|
Sug’orish sistemasi FIK
|
–
|
0,72
|
0,70
|
0,73
|
7.
|
Sug’orishlar soni (o’rtacha)
|
Marta
|
4,1
|
4,2
|
4,0
|
8.
|
1 marta sug’orish me’yori
|
m3/ga
|
1100
|
1200
|
1000
|
Ushbu jadvalning 1,3-qatorlaridagi oxirgi ikkita nuqta o’rniga talaba variant raqamini qo’yadi. Jadvaldagi baholar «shartli» berilgan.
Topshiriqni bajarish tartibi.
8-jadval ma’lumotlaridan va (1)- (12) formulalardan foydalanib quyidagilar 9-jadvalda aniqlansin va iqtisodiy tahlil qilinsin:
9-jadval
Sug’orish suvidan foydalanish iqtisodiy samaradorligini aniqlash
№
|
Ko’rsatkichlar
|
O’lchov birligi
|
Y i l l a r
|
2019
|
2020
|
2021
|
1.
|
Suv manbaidan olingan suv miqdori
|
mln.m3
|
|
|
|
2.
|
Sug’orishga berilgan suv miqdori
|
mln.m3
|
|
|
|
3.
|
Sug’orish sistemasi FIK
|
–
|
|
|
|
4.
|
Suvdan foydalanish koeffitsiyenti
|
–
|
|
|
|
5.
|
1000 m3 suv hisobiga olingan:
a) yalpi mahsulot miqdori
b) yalpi mahsulot qiymati
v) foyda
|
ts/ming m3
so’m/ming m3
so’m/ ming m3
|
|
|
|
Sug’orishga berilgan suv miqdori.
Suvdan foydalanish koeffitsiyenti.
1000 m3 suv hisobiga olingan:
a) yalpi mahsulot miqdori;
b) yalpi mahsulot qiymati;
v) foyda.
Xulosa.
5- AMALIY MASHG’ULOT.
5-Mavzu: Qishloq xo’jaligida mehnat resurslari va ulardan foydalanish samaradorligi. (4 soat)
1. Ishlab chiqarish omillari va mehnat resurslari.
2. Mehnat unumdorligi va unga ta’sir etuvchi omillar.
3. Mehnat resurslaridan to’liq va samarali foydalanish darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlar.
Amaliy mashg’ulotni boshlashda talabalarga mazkur mavzu bo’yicha amaliy mashgulotlarning mavzusini moxiyati va maqsadi xamda bajariladigan topshiriqlarni bajarish tartibi tushuntiriladi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida qishloq xo’jaligida mehnat resurslaridan unumli foydalanish samaradorlik ko’rsatkichlariga ta’sir ko’rsatadi. SHuning uchun, mehnat resurslaridan foydalanish va unumdorligini oshirish bugungi qishloq xo’jaligining asosiy vazifalaridan biridir. Qishloq xo’jaligida mehnat resurslaridan foydalanish iqtisodiy ko’rsatkichlariga quyidagilar qiradi:
SHundan so’ng talabalarni amaliy mashg’ulot daftaridan mavzuga oid topshiriklarni belgilab bajrishlariga ruxsat beriladi
Topshiriq. Fermer xo’jaligida mehnat resurslaridan foydalanish holatini va mehnat unumdorligini aniqlang.
Topshiriqni bajarish uchun kerakli ma’lumotlar.
10-jadval
№
|
Mehnat resurslari turlari
|
Y i l l a r
|
2021yilda
2019 yilga nisbatan
|
2019
|
2020
|
2021
|
(+,-)
|
%
|
1.
|
Xo’jalikdagi ishchi-xodimlar
–jami
|
|
|
|
|
|
|
shundan:-erkaklar
-ayollar
|
18
32
|
18
33
|
18
33
|
|
|
2.
|
Ishchilar
|
12
|
12
|
12
|
|
|
3.
|
Xizmatchi va boshqaruvchi xodimlar
|
4
|
4
|
4
|
|
|
4.
|
16 yoshgacha o’spirinlar
|
7
|
7
|
8
|
|
|
Topshiriqni bajarish tartibi.
ma’lumotlaridan va (1) - (7) formulalardan foydalanib quyidagilar jadvallarda aniqlansin va iqtisodiy tahlil qilinsin:
1) 1 ishchi hisobiga to’g’ri keladigan xizmat ko’rsatish maydoni;
2) 1m2 xizmat ko’rsatadigan maydon hisobiga to’g’ri keladigan ishchilar soni;
3) 1ishchi hisobiga olingan ish haqi, mahsulot qiymati, foyda;
4) 1qishi-soat mehnat sarfi hisobiga olingan ish haqi, mahsulot qiymati, foyda.
Xo’jalikda bir ishchiga to’g’ri keladigan xizmat ko’rsataish maydon va 100 ga xizmat ko’rsatadigan maydonga to’g’ri keladigan ishchilar sonini aniqlash
11-jadval
№
|
Ko’rsatkichlar
|
O’lchov birligi
|
Yillar
|
2021 yilda 2019 yilga nisbatan
|
2019
|
2020
|
2021
|
(+, - )
|
%
|
1.
|
Ishchilar
|
Kishi
|
|
|
|
|
|
2.
|
Xizmatchi va boshqa-ruv xodimlar
|
Kishi
|
|
|
|
|
|
3.
|
16 yoshgacha o’spirinlar
|
|
|
|
|
|
|
4.
|
Yillik o’rtacha ishchi - xodimlar soni – jami
|
Kishi
|
|
|
|
|
|
5.
|
Eqin maydoni
|
ga
|
73
|
73
|
73
|
|
|
6.
|
1 ishchi hisobiga to’g’ri keladigan eqin maydoni
|
ga/Kqishi
|
|
|
|
|
|
7.
|
1ga eqin maydoniga to’g’ri keladigan ishchilar soni
|
Kishi/ga
|
|
|
|
|
|
Xo’jalikdagi mehnat unumdorligini aniqlash
12-jadval
№
|
Ko’rsatkichlar
|
O’lchov birligi
|
Y i l l a r
|
2019
|
2020
|
2021
|
1.
|
Yillik o’rtacha ishchilar soni
|
qishi
|
|
|
|
2.
|
Mehnat sarfi
|
ming qishi-soat
|
9..
|
6..
|
8..
|
3.
|
YAlpi mahsulot
|
m.so’m
|
350..
|
405..
|
728..
|
4.
|
1 ishchi hisobiga olingan yalpi mahsulot
|
so’m /qishi
|
|
|
|
5.
|
1 qishi –soat mehnat sarfi hisobiga olingan yalpi mahsulot
|
so’m / qishi-soat
|
|
|
|
Xo’jalikda mehnat resurslaridan foydalanish iqtisodiy samaradorligini aniqlash
13-jadval
№
|
Ko’rsatkichlar
|
O’lchov birligi
|
Y i l l a r
|
2019
|
2020
|
2021
|
1.
|
Yillik o’rtacha ishchilar soni
|
Qishi
|
|
|
|
2.
|
Mehnat sarfi
|
ming qishi-soat
|
|
|
|
3.
|
Ishlab chiqarish harajatlari- jami
shundan:-ish haqi
|
m.so’m
m.so’m
|
312..
138..
|
570..
150..
|
659..
238..
|
4.
|
YAlpi mahsulot
|
m.so’m
|
|
|
|
5.
|
Foyda
|
m.so’m
|
|
|
|
6.
|
1 ishchi hisobiga olingan :
a) ish haqi
b) yalpi mahsulot
v) foyda
|
so’m /qishi
so’m /qishi
so’m /qishi
|
|
|
|
7.
|
1 qishi –soat mehnat sarfi hisobiga olingan:
a) ish haqi
b) yalpi mahsulot
v) foyda
|
so’m /qishi
so’m /qishi
so’m /qishi
|
|
|
|
Ushbu jadvalning 3-qatoridagi oxirgi ikqita nuqta o’rniga talaba variant raqamini qo’yadi. Jadvaldagi baholar «shartli» berilgan.
|
| |
